สมดุลชีวิต(ตอน6จบ)

การที่ใจจะอยู่ในภาวะสมดุลได้ด้วยการแก้ไขแนวทางการคิดดังที่กล่าวมาแล้วนั้น ทั้งหมดเริ่มต้นที่ศรัทธาหรือความเชื่อในสิ่งดีงาม(ศรัทธา) เมื่อศรัทธาแล้วก็มีความเพียรอย่างต่อเนื่อง(วิริยะ) มีสติคอยกำหนดดูสิ่งที่ปรากฏอยู่เฉพาะหน้าหรือระลึกย้อนมาเพื่อไตร่ตรองใหม่(สติ) จนเกิดความเห็นเสมอขึ้น (สมาธิ)ส่งผลให้รู้ทั่วมากยิ่งขึ้น(ปัญญา)

ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา นี้ก็คือองค์ธรรมของหลักอินทรีย์ 5 นั่นเองค่ะ ที่ทำให้สิ่งที่ตรงข้ามกันมากล้ำกรายเราไม่ได้ เช่น ศรัทธาทำให้ไกลจากความไร้ศรัทธา วิริยะทำให้เราไม่เกียจคร้าน สติทำให้เราไม่ประมาท สมาธิทำให้เราแน่วแน่ ปัญญาทำให้เราไม่หลงงมงาย

สตินั้นเป็นใหญ่แต่ต้องมีสัมปชัญญะทั่ง 4 หรือการรู้ถ้วนทั่วร่วมด้วย คือรู้ว่าสิ่งที่ทำนั้นมีประโยชน์ต่อตน ต่อบุคคลอื่น อย่างไรหรือ #สาตถกสัมปชัญญะ รู้ว่าสิ่งที่ทำนั้นเหมาะกับฐานะ เพศ ความเป็นอยู่ในปัจจุบันของตน เมื่อปฏิบัติแล้วจะทำได้ไม่ยาก เพราะปฏิบัติแบบค่อยเป็นค่อยไป จึงเป็นที่สบาย หรือ #สัปปายสัมปชัญญะ

เรื่องของสัปปายสัมปชัญญะนี้มักเป็นปัญหาแก่คุณผู้หญิงที่ปฏิบัติธรรมค่ะ เพราะมักนำธรรมที่ไม่เหมาะกับตนมาปฏิบัติ รอจนครอบครัวแตกแยกจึงรู้ว่าแท้จริงแล้ว ตนยังไม่เหมาะที่จะปฏิบัติธรรมที่ยิ่งขึ้นอย่างนั้น แต่ก็สายไปแล้ว จึงมักอยู่อย่างทนทุกข์ และอาจโทษธรรมที่ปฏิบัติว่าเป็นเหตุให้เสียหาย

เพราะอาจไม่ทราบว่า หลักการปฏิบัติที่พระพุทธเจ้าตรัสให้นั้นคือ
ไม่เอาทุกข์มาทับถมตนที่ไม่มีทุกข์
ไม่ทิ้งสุขอันชอบธรรม
แม้สุขชอบธรรมก็ไม่มัวเมายอมสยบ
เพียรเพื่อสุขอันเลิศยิ่งขึ้น
การทิ้งสุขในครอบครัวอันเป็นสุขชอบธรรมโดยที่สภาพจิตยังไม่พร้อมกันทุกฝ่าย ก็มักมีปัญหาตามมาภายหลัง เพราะสุขเป็นอาหารของจิต เราทุกคนต้องได้สุขไม่ในแบบใดก็แบบหนึ่ง หากได้สุขที่ประณีตขึ้นเช่น ก็จะค่อยๆปล่อยสุขที่ต้องอาศัยผู้อื่นเป็นปัจจัยไปได้เอง

และยังควรรู้ ว่าใจควรวางอย่างไรกับสิ่งนั้นๆ ควรเอาใจใส่อย่างไร ขณะทำสิ่งนั้นๆใจจดจ่ออยู่ที่ไหน หรือ #โคจรสัมปชัญญะ (โค หมายถึงตัวโคจริงๆค่ะ หรือจะหมายถึงใจก็ได้) และรู้ว่าไม่หลงลืม ไม่ว่าจะขั้นตอนการทำ หลงภาวะ หลงตนเอง หรือ #อสัมโมหะสัมปชัญญะ

เมื่อคอยใช้สติกำกับอย่างมีสัมปชัญญะ จิตจะค่อยๆผ่องใสขึ้น ก็มีโอกาสพบความเสมอ สมดุล ได้มากขึ้น

จะเห็นว่าสมดุลชีวิตไม่ใช่จะเกิดได้ง่ายๆเลยนะคะ แต่ต้องอาศัยการปฏิบัติทั้งทางกาย ใจ การไขว่คว้าหาความรู้จากภายนอก มาสอนตนเสมอๆ จนตกผลึกเป็นความรู้ภายใน แล้วพัฒนาต่อไปอย่างไม่หยุดยั้ง

เรื่องของสมดุลชีวิตก็ขอจบลงที่จุดนี้ ขอบคุณทุกท่านค่ะที่อดทนอ่านมาจนถึงตอนสุดท้ายนี้ ขอความวิริยะและสวัสดีจงมีแด่ทุกท่านด้วยค่ะ