สุราษฎร์ธานี เมืองแห่งคนดี (3) ล่องเรือชมคลองร้อยสาย ลอดอุโมงค์ต้นจาก

สุราษฎร์ธานี เมืองแห่งคนดี (3) ล่องเรือชมคลองร้อยสาย ลอดอุโมงค์ต้นจาก

คลองร้อยสาย ชุมชนที่อยู่ใกล้ตัวเมืองสุราษฎร์ธานี มีคลองเล็กคลองน้อยนับร้อยสายเชื่อมต่อกัน ประกอบด้วย 6 ตำบลของอำเถอเมืองสุราษฎร์ธานี ได้แก่ ตำบลบางใบไม้ ตำบลบางชนะ ตำบลคลองฉนาก ตำบลบางไทร ตำบลคลองน้อย และตำบลบางโพธิ์ ลำคลองทุกสายจะไหลมาบรรจบกับแม่น้ำสายหลักคือแม่น้ำตาปี ก่อนที่จะไหลออกสู่ทะเลที่อ่าวบ้านดอน

สมัยก่อนเมื่อยังไม่มีถนน ผู้คนในตำบลเหล่านี้สัญจรโดยทางเรือเพียงอย่างเดียว ในปัจจุบันมีถนนหนทางตัดผ่าน แต่การสัญจรทางน้ำก็ยังคงอยู่ วิถีชีวิตของชาวบ้านก็ยังคงวัฒนธรรมเดิมๆอยู่ สองฟากฝั่งคลองเต็มไปด้วยป่าจากและสวนมะพร้าว เกิดเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ มีนักท่องเที่ยวแวะเวียนมาล่องเรือในคลองร้อยสาย ชมสภาพป่าจากริมลำคลอง และชมหิ่งห้อยที่ยังมีอยู่เป็นจำนวนมากในเวลากลางคืน 

ทั้งนี้เพราะบ้านเรือนมีน้อย ชาวบ้านรู้จักวิธีนำทรัพยากรในท้องถิ่นมาปรับใช้ในชีวิตประจำวัน จึงเกิดชมรมท่องเที่ยวคลองร้อยสายขึ้น มีกิจกรรมท่องเที่ยวในหมู่บ้าน ได้แก่ การล่องเรือชมวิถีชีวิตของชาวบ้าน การล่องเรือดูหิ่งห้อยยามค่ำคืน การทำโฮมสเตย์ และกิจกรรมต่างๆ เพื่อเรียนรู้วิถีชีวิตของชาวชุมชนคลองร้อยสาย เช่น การสาธิตการทำหัตถกรรมกะลามะพร้าว การสาธิตลิงเก็บมะพร้าวและผักตบชวา การเขียนผ้าบาติก

       (ภาพจากอินเทอร์เน็ต)

ศูนย์กลางทางสังคมของประชาชนในชุมชนคลองร้อยสายคือวัดบางใบไม้ซึ่งเป็นหลักฐานที่แสดงให้เห็นว่าชุมชนแห่งนี้เติบโตขึ้นมาอย่างรวดเร็ว และสิ่งหนึ่งที่เป็นที่เคารพศรัทธาของชาวบางใบไม้และคนในภาคใต้ก็คือ หลวงพ่อข้าวสุก ซึ่งเปรียบได้กับการที่คนในภาคกลางนับถือและศรัทธาหลวงพ่อโสธร หลวงพ่อข้าวสุกสร้างราวปี พ.ศ. 2433 - 2446 เมื่อวัดใกล้เสร็จสิ้นและอหิวาตกโรคผ่านพ้นไป แต่ทว่าผู้คนยังหวาดกลัวและไม่กล้ากลับมาอาศัยอยู่ในบางใบไม้ หลวงพ่อขำเจ้าอาวาสวัดบางใบไม้ในขณะนั้นจึงได้สร้างพระพุทธรูปปางสมาธิ มีส่วนประกอบเป็น 9 สิ่งมงคล รวมถึงข้าวสุกก้นบาตร และทำพิธีปลุกเสกในวัดบางใบไม้เป็นเวลา 9 วัน 9 คืน เพื่อสร้างขวัญและกำลังใจให้ชาวบ้านไม่กลัวภูตผีปีศาจที่ชาวบ้านสมัยนั้นเชื่อกันว่าเป็นสาเหตุที่ทำให้คนตายเป็นจำนวนมากจากโรคห่า จากนั้นก็มีคนปั้นข้าวสุกขึ้นมาพอกต่อเติมหลวงพ่อองค์เดิมจนมีขนาดใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ ต่อมาจึงมีการหล่อทองแดงหุ้มองค์หลวงพ่อข้าวสุกเพื่อกับมดและแมลงมากัดกิน

ประวัติความเป็นมาของชุมชนบางใบไม้น่าสนใจมาก ตามประวัติเป็นชุมชนเก่าแก่มีมานานกว่าสองร้อยปี สมัยพระยาตากสินยกทัพมาตีเมืองนครศรีธรรมราช ขุนประจันศึกประชิดซึ่งเป็นทหารคู่ใจของเจ้าเมืองนครฯ รักษาหัวเมืองทางด้านทิศเหนือเห็นว่าพระยานครคงจะสู้ทัพพระยาตากสินไม่ได้ จึงสั่งให้ทหารลงเรือเพื่อจะหนีพระยาตากสิน ขุนประจันศึกประชิดพร้อมด้วยทหารคู่ใจและครอบครัวหลบหนีมาทางแม่น้ำหลวง ผ่านบ้านดอนเพื่อจะไปเมืองไชยา แต่ปรากฏว่าเมืองไชยาถูกพระยาตากสินตีแตกเสียแล้ว จึงถอยร่นลงมาในลำคลองเล็กๆ ซึ่งเหมาะกับการตั้งบ้านเรือน โดยสร้างบ้านหลังใหญ่ประมาณห้าหลังและตั้งชื่อว่าหมู่บ้านใหญ่ และกลายเป็นตำบลบางใบไม้ในปัจจุบัน

ชุมชนบางใบไม้เต็มไปด้วยใบไม้สมชื่อ มีใบจากและพืชน้ำจำนวนมากขึ้นหนาแน่นตลอดสองฝั่งคลอง รวมถึงต้นมะพร้าวสูงใหญ่ ซึ่งสร้างรายได้ให้กับชาวบ้านที่ประกอบอาชีพทำสวนมะพร้าว และทำประมงชายฝั่ง ความสมบูรณ์ของทรัพยากรที่มีอยู่หลากหลาย ทำให้ชาวบ้านได้ใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่ เช่น ลูกจากนำมาทำขนม ใบจากนำมาห่อขนมจาก ใบจากนำมาเย็บเป็นตับใช้มุงหลังคา ก้านจากนำมามัดรวมกันเป็นไม้กวาด หรือนำไปทำเครื่องจักสานต่างๆ

เมื่อมาเที่ยวที่บางใบไม้ สิ่งที่พลาดไปแล้วถือว่าผิด คือ การล่องเรือชมคลองร้อยสาย สัมผัสวิถีชีวิตชาวบ้าน และชมความอุดมสมบูรณ์ของพืชพรรณต่างๆตลอดแนวสองฝั่งคลอง ซึ่งมีทั้งต้นจากที่ขึ้นอยู่ริมตลิ่ง ถัดเข้าไปจะเป็นต้นมะพร้าว ไฮไลต์ของการล่องเรือชมคลองร้อยสายคือ การลอดอุโมงค์ต้นจาก ซึ่งเป็นอุโมงค์ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติจากการที่ต้นจากลู่ใบเข้าหากันเป็นซุ้มยาวหลายร้อยเมตร มีความสวยงาม ร่มรื่นน่าประทับใจมาก

เรือที่ใช้ล่องชมคลองร้อยสายเป็นเรือหางยาว นั่งได้ลำละประมาณ 10 คน เป็นเรือไม่มีหลังคา เนื่องจากต้องการให้นักท่องเที่ยวผู้ชื่นชอบการท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติได้เพลิดเพลินและดื่มด่ำกับบรรยากาศอย่างเต็มที่ ซึ่งก็เป็นเช่นนั้นจริงๆ เพราะการล่องเรือชมคลองร้อยสายในวันนี้เป็นการล่องเรือท่ามกลางสายฝน แม้ว่าจะมีเสื้อกันฝนสวมทับแต่ก็ช่วยอะไรไม่ได้มากนัก นับเป็นความประทับใจมากที่สุดของการเดินทางท่องเที่ยว "สุราษฎร์ธานี เมื่อแห่งคนดี" ในครั้งนี้ แม้จะเปียกฝนจนชุ่มโชกแต่ก็ยังรู้สึกประทับใจที่ได้สัมผัสวิถีชีวิตสองฝั่งคลองของชาวบ้านชุมชนบางใบไม้ที่ผูกพันอยู่กับสายน้ำอย่างไม่อาจแยกจากกันได้ และอยากจะขอบคุณชาวบ้านที่ร่วมมือร่วมใจกันอนุรักษ์คลองร้อยสายให้สะอาด สวยงาม เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่ไม่ทำให้ผิดหวังเลยค่ะ

ขอขอบคุณ

• การบริการที่ดีเยี่ยมของบริษัททัวร์ฟ้าใสและทีมงาน
• ภาพสวยๆจากไกด์วาว ศรัญทรา พูลสวัสดิ์ ไกด์ข้าวสวย กัญญาณัฐ นงนิ่ม และไกด์เคน ทศพล ผิวทอง 
• น้ำใจไมตรีจากเพื่อนร่วมเดินทางทุกท่าน