ประวัติชุมชนตำบลเขาขลุง อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี

จากคำบอกเล่าของผู้เฒ่า ผู้แก่ พบว่าในสมัยก่อนนั้นมีช้างจำนวนมาก อาศัยอยู่ที่บริเวณเขา ชาวบ้านเรียกว่า “เขาโขลง” ต่อมาได้มีคนจากหลายเชื้อชาติประกอบด้วย เชื้อชาติ จีน ไทย มอญ เข้ามาปลูกบ้านอาศัยอยู่บริเวณเขา จับจองที่ดิน ทำไร่ ทำนา เมื่อมีคนเข้ามาอยู่อาศัยกันมากขึ้น ทำให้ช้างป่าพากันหลบหนีและออกจากป่าไป จึงไม่มีใครเห็นช้างอีกเลย จึงเป็นที่มาของคำว่า “เขาโขลง” แต่ได้มีการกล่าวขานและเรียก “เขาโขลง” มาเป็นระยะเวลายาวนาน จึงทำให้เกิดการออกเสียงคำว่า “เขาโขลง” นั้นผิดเพี้ยนเป็น “เขาขลุง” นั้นเอง และเรียกเป็นชื่อของตำบลมาจนถึงทุกวันนี้

 ปี พ.ศ. 2440 ได้สร้างวัดเขาขลุง เป็นวัดราษฎร์ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ตั้งอยู่ที่หมู่ที่ 5 ตำบลเขาขลุง อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี รับวิสุงคามสีมา เมื่อ พ.ศ. 2504 ปี และในปี พ.ศ 2473 ได้จัดตั้ง โรงเรียนวัดเขาขลุง เป็นโรงเรียนระดับอนุบาล-ประถมศึกษา ตั้งอยู่ที่หมู่ที่ 5 บ้านเขาขลุง ตำบลเขาขลุง อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี  

ปี พ.ศ. 2475  ได้สร้างวัดสระสี่มุม เกิดขึ้นจากการชักชวนกันให้ตั้งวัดขึ้นใหม่ของชาวบ้านที่บ้านสระสี่มุม เพราะต้องไปทำบุญที่วัดเขาขลุงไกลมาก จึงเริ่มตั้งวัดขึ้น โดย นางริ้ว เป็นผู้ริเริ่มก่อตั้งร่วมกับชาวบ้าน เดิมวัดตั้งอยู่ติดลำห้วยทางทิศเหนือของสระสี่มุม ห่างจากสระประมาณ 2 เส้น ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 10 มีนาคม พ.ศ. 2515

ปี พ.ศ. 2476 ได้สร้างวัดไผ่สามเกาะ มีราษฏรบ้านเบิกไพร ได้ยกครอบครัวมาตั้งบ้านเรือน ทำไร่ ทำนา ในถิ่นฐานนี้ ซึ่งขณะนั้นบริเวณพื้นที่มีไม้ไผ่ขึ้นอยู่ตามเนินดินเป็นเกาะ ๆ อยู่ 3 เกาะ จึงได้เรียกว่า “บ้านไผ่สามเกาะ” หลวงพ่อที มาสร้างวัดร่วมกับชาวบ้าน เมื่อสร้างเสร็จจึงได้ตั้งชื่อวัดตามชื่อหมู่บ้าน ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 4 พฤศจิกายน 2509 สังกัดคระสงฆ์มหานิกาย ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 38 ไร่ 50 ตาราง อาคารเสนาสนะ ประกอบด้วย อุโบสถ สร้างเมื่อ พ.ศ. 2515 ภายในมีพระประธานประจำอุโบสถและพระพุทธรูปทรงเครื่องสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ 1 องค์ ศาลาการเปรียญ สร้างเมื่อ พ.ศ. 2527 หอสวดมนต์ สร้างเมื่อ พ.ศ. 2536 กุฏิสงฆ์ ฯลฯ 

ปี พ.ศ 2513 ได้สร้าง สสอ.เขาขลุงตั้งอยู่ที่ ม.12 ต.เขาขลุง อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี ได้รับการบริจาคที่ดินจากนายบุญช่วย และนางสำราญ อินทรจักร จำนวน 2 ไร่ 3 งาน เปิดบริการครั้งแรกวันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2513 และได้รับการพัฒนาเป็นศูนย์สุขภาพชุมชนตำบลเขาขลุง เปิดให้บริการวันที่ 30 ตุลาคม 2544 ปัจจุบันคือโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเขาขลุง