นีติศตก ๔๓ สุภาษิตร้อยบท ทางของทุรชน

นีติศตก ๔๓ สุภาษิตร้อยบท ทางของทุรชน

ภาษิตของพ่อ

คนมีละอายใจ  ถูกใส่ไคล้ว่าโง่งม
คนเคร่งธรรมเนียมนิยม  กลับถูกหาว่าไว้ตัว

คนซื่อมิไฉเฉ  ว่าเจ้าเล่ห์ให้หมองมัว
คนกล้าว่าคนชั่ว  ไม่มีจิตคิดเมตตา

มุนีซึ่งบำเพ็ญ-  พรตก็เห็นว่าโง่หนา
คนที่เรียบร้อยหา  ว่าเป็นผู้ที่อ่อนแอ

คนมียศอำนาจ  ก็เกรี้ยวกราดว่าหยิ่งแท้
คนพูดได้ดีแน่  ก็ถูกหาพูดมากล้น

คนดีเช่นไรหนา  ปราศกล่าวหาโดยทุรชน
ต่อให้ดีล้นพ้น  มันไม่ว่านั้นอย่าหมาย

อธิบายศัพท์

ใส่ไคล้ : หาความไม่ดีป้ายผู้อื่น

ธรรมนิยม : ความประพฤติที่มีธรรมเป็นที่ตั้ง

ไว้ตัว :  ถือตัว สงวนฐานะของตนให้คงอยู่

ไฉเฉ :  เถลไถล เชือนแช

มุนี :  นักปราชญ์ ฤๅษี พระสงฆ์

เกรี้ยวกราด :  แสดงกิริยาท่าทางพร้อมทั้งดุด่าว่ากล่าวอย่างรุนแรงด้วยความโกรธ

ทุรชน :  คนชั่วร้าย คนเลว

ถอดความ

คนที่มีความละอายใจก็ถูกใส่ร้ายว่าเป็นคนโง่เขลา คนที่ประพฤติตัวตามทำนองครองธรรมก็ถูกตำหนิว่าหยิ่งถือตัว คนซื่อไม่เกเรก็กล่าวหาว่าเป็นคนเจ้าเล่ห์  คนที่ไม่ครั่นคร้ามก็กล่าวหาว่าเป็นคนชั่วไม่มีความเมตตา  นักบวชผู้ประพฤติปฏิบัติตามลัทธิศาสนาก็เห็นว่าโง่งมงาย  คนเรียบร้อยถูกหาว่าเป็นคนอ่อนแอ  คนที่มียศศักดิ์ถูกหาว่าเย่อหยิ่ง  คนพูดดีถูกหาว่าพูดมากเกินไป  คนดีประเภทใดจึงจะไม่ถูกคนชั่วกล่าวหา  ต่อให้เป็นคนดีมากเพียงใดก็ตาม

 ดอกว่านมหาหงส์

ขอบคุณภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต