๘๘๙. การพึ่งพาตนเอง (Self-reliance)

การที่มนุษย์จะรู้จักพึ่งพาตนเองได้นั้น...ควรสร้างให้เด็กรู้จักช่วยเหลือตนเองให้เป็นก่อน ไม่ว่าสิ่งใด ๆ ที่เข้ามาสัมผัสชีวิตของพวกเด็ก ๆ เราควรปล่อยให้พวกเขาได้เรียนรู้กับชีวิตในความเป็นจริงของโลกที่เป็นอยู่...สำหรับคนเป็นพ่อ-แม่ ผู้ปกครอง ควรที่จะเป็น Coach หรือพี่เลี้ยงคอยสอน คอยบอก แนะนำ ส่งเสริมและสนับสนุน...หากเห็นว่ายังไม่เข้าร่องเข้ารอย...การสอนแบบนี้ คือ การสอนแบบกัลยาณมิตร ด้วยจิตที่มีเมตตา เป็นห่วงเป็นใย หากเรื่องนั้น ๆ จะส่งผลเสียต่อพวกเขา...ควรเริ่มต้นจากวิธีที่ง่าย ๆ สอนไปพร้อม ๆ ให้พวกเขามีความคิด พิจารณาไปพร้อม ๆ กับความคิด การจินตนาการของพวกเขาเองว่าสิ่งที่พวกเขาจะทำออกมานั้น เป็นเช่นไร...จริง ๆ การสอนจากผู้ใหญ่สอนเด็ก มีหลากหลายวิธี ไม่ใช่ตัดสินด้วยวิธีเดียวว่าวิธีนี้ถูกเพียงวิธีเดียว...การเป็นผู้สอน ควรบอกว่า มีหลากหลายวิธีที่ใช้ในการทำเกี่ยวกับเรื่องนี้ แต่ผลสุดท้าย จะได้วิธีการเดียว คือ ผลของเรื่องที่จะประสบผลสำเร็จ...เช่นเดียวกับการทำงานก็เช่นกัน ในการทำงานเรื่อง ๆ หนึ่ง มักมีหลากหลายวิธีการ ในการดำเนินการทำงานในเรื่องนั้น ๆ...แต่ผลสำเร็จที่ต้องการ คือ สิ่งเดียวสุดท้ายเหมือนกัน คือ ต้องการให้งานนั้นสำเร็จ

สำหรับ พ่อ-แม่ ผู้ปกครอง ควรสอนเด็ก ๆ ให้คิดให้ได้ และคิดให้เป็น มีเหตุและผลในตนเอง...สิ่งหนึ่งที่ควรสอนที่พ่อ-แม่ อาจมองเลยไป หรือนึกไม่ถึง นั่นคือ สอนเรื่องบางเรื่องก็ไม่มีเหตุผล...ซึ่งสมัยก่อนที่คนรุ่นก่อนถูกสอนมา นั่นคือ ทุกเรื่องต้องมีเหตุผลเสมอ...แต่ในความเป็นจริงของมนุษย์ที่เกิดมาบนโลกใบนี้ บางเรื่องก็ไม่มีเหตุผลในตัวเอง...การสอนแบบนี้ จะทำให้เขาทราบตั้งแต่เป็นเด็ก ๆ เพราะโตขึ้น เมื่อได้เข้าไปทำงานในสังคมการทำงาน เขาจะทราบได้เลยว่า เรื่องบางเรื่องก็ไม่จำเป็นต้องมีเหตุผล แต่สิ่งที่ต้องกระทำ คือ การระมัดระวังตนเองในการรับรู้เรื่องราวนั้น ๆ ว่าจะแก้ไขปัญหาที่อาจะเกิดขึ้นนั้นได้อย่างไร...อย่าลืมว่า การเกิดเรื่องจากชีวิตจริงจะไม่เหมือนกับตำราสอนในชั้นเรียน เพราะนั่นคือ ชีวิตจริงของโลกมนุษย์

การสอนของพ่อ-แม่ ผู้ปกครองในโลกยุคนี้ ควรสอนแบบไม่บล็อกความคิดเด็ก ๆ ควรสอนเด็กแบบสร้างจินตนาการ...ความคิดสร้างสรรค์ให้เกิดขึ้นกับตัวของพวกเขา แต่ต้องคอยเป็นพี่เลี้ยงที่คอยแนะนำ คอยบอก เสมือนคอยตล่อม เกลาให้สวยงาม...อย่าสอนแบบบีบบังคับ ให้เขาเป็นแบบโน้น แบบนี้ เพราะนั่นคุณจะไม่ได้ในสิ่งที่เป็นตัวของเขาเอง หากเขาชอบ ถนัดสิ่งใด ควรส่งเสริม ยินดี ชื่นชมกับความสามารถของเขาเอง...อย่าบีบให้เขาทำตามความคิดของผู้ใหญ่ เพราะคุณจะไม่ได้เห็นสิ่งที่ดี ๆ และความคิดสร้างสรรค์จากตัวของเขาเลย เพราะเขาจะทำตามใจของผู้ปกครอง ซึ่งในจิตใจเบื้องลึกแล้ว เด็ก ๆ จะอึดอัด เพราะไม่กล้าขัดขืน...ต้องคอยสอบถาม ว่าสนใจสิ่งใด ถนัด ชอบอะไร แม้บางสิ่งจะขัดใจผู้ปกครองก็ตาม...แต่ให้ทราบว่า หากเมื่อพวกเขาโตขึ้น เขาทำในสิ่งที่เขารัก+ถนัด จะทำให้พวกเขามีความสุข ไม่ได้ถูกกดดัน ในเบื้องลึกของจิตใจ เขาจะทำออกมาได้อย่างดีเยี่ยม เพราะเขาใช้จินตนาการของเขาเองในการทำงานออกมาได้ดี

สิ่งที่กล่าวข้างต้น...นั่นคือ การสร้างการพึ่งพาตนเองให้เป็น เพราะการพึ่งพาตนเองให้เป็น นั่นคือ การสร้างจากจิตใต้สำนึกของเขาเอง โดยเขาสามารถใช้ความสามารถ ความถนัด ทักษะของเขาเองในการทำ เขาจะทำด้วยความตั้งใจ โดยไม่ต้องพึ่งพา หรือขอความช่วยเหลือจากใคร ๆ เลย เพราะเขามีความคิด และจินตนาการของเขาเองว่า เขาสามารถทำเองได้ด้วยความสามารถของตัวเขาเอง...ซึ่งเขาจะมีความเชื่อมั่นในตนเอง เชื่อในความรู้ ความสามารถของตนเอง ถึงแม้ที่จะต้องพึ่งพาคนอื่น ก็ทำในส่วนน้อย เพราะเขาจะมีความเชื่อมั่นในตนเอง และมีสติ ปัญญาที่จะแก้ไขปัญหาด้วยความรู้ ด้วยทักษะของเขาเอง อย่าลืมว่า การพึ่งพาตนเองได้นั้น เป็นรากฐานของการทำให้คนในสังคมแข็งแรง มีภูมิคุ้มกันที่สามารถนำมาใช้ให้กับคนในสังคมเข้มแข็ง และมีคุณค่า คุณภาพต่อสังคมและประเทศชาติได้

**********************************

ขอขอบคุณทุกท่านที่ให้เกียรติเข้ามาอ่านบันทึกนี้

บุษยมาศ แสงเงิน

๑๖ พฤษภาคม ๒๕๖๔