ในราตรีที่ทรงบรรลุพระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ พระพุทธองค์ทรงตรัสรู้ทั้งอริยสัจจธรรมและกิจที่พึงทำต่ออริยสัจทั้งสี่ ครั้นในภายหลัง จึงทรงสรุปเป็นใจความว่า
“ทุกข์เป็นสิ่งที่พึงกำหนดรู้
สมุทัยเป็นสิ่งที่พึงละ
นิโรธเป็นสิ่งที่พึงทำให้แจ้ง
มรรคเป็นสิ่งที่พึงเจริญให้มากขึ้น”
ดังนั้น เราควรหมั่นถามตนเองในการปฏิบัติธรรม ดังนี้
ขณะนี้ ทุกข์อยู่ตรงไหน
อะไรเป็นเหตุแห่งทุกข์ที่พึงละ
อะไรเป็นความดับทุกข์ที่พึงทำให้แจ้ง
เราพึงเจริญในมรรคองค์ใดเพื่อดับทุกข์
การแก้ปัญหาแบบอริยสัจสี่นี้เป็นแนวทางที่ใช้ได้จริง เมื่อเร็วๆ นี้ เด็กนักเรียนคนหนึ่งบอกอาตมาว่ากลัวผี อาตมาถามกลับไปว่า “ตอนนี้ หนูเป็นทุกข์เพราะผีหรือเป็นทุกข์เพราะกลัว” เด็กคนนั้นตอบว่าเพราะความกลัว “ถ้าอย่างนั้น ปัญหาก็อยู่ที่ความกลัวนั่นแหละ” จากนั้น อาตมาก็สอนให้เด็กสังเกตว่าความกลัวส่งผลต่อกายและใจอย่างไร และทำอย่างไรจะปล่อยวางความกลัวได้
อาตมาแทบไม่เคยได้ยินว่าใครถูกผีหลอก นอกจากในนิยายหรือภาพยนตร์ แต่ได้ยินเรื่องคนถูกความกลัวหลอกหลอนอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน การรับมือกับปัญหาในชีวิตประจำวันนั้น ข้อสำคัญอยู่ที่การรู้จักแยกแยะว่าอะไรคือปัญหาที่แท้จริง
ธรรมะคำสอน โดย พระอาจารย์ชยสาโร
แปลถอดความ โดย ปิยสีโลภิกขุ
ไม่มีความเห็น