วัฒนธรรมครูฟังนักเรียน

ใน online Journal Club ด้านการศึกษา จัดโดยมูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์ สนับสนุนโดย สกสว. เมื่อวันที่ ๕ ตุลาคม ๒๕๖๓ เรื่อง 21^stCentury Skills   ในตอนท้าย รศ. ดร. ณัฏฐภรณ์ หลาวทอง  วิทยากรท่านหนึ่ง เอ่ยเรื่องครูฟังนักเรียน    เป็นที่มาของบันทึกนี้  

21^st Century Skills movement บอกเราว่า    ในโลกยุคใหม่นักเรียนต้องเรียนให้ได้พัฒนาครบด้าน    ไม่ใช่แค่มีความรู้  (literacies)   แต่ต้องมีการพัฒนาทักษะ (skills) และคุณลักษณะ (characters)ด้วย    ถึงตอนนี้นักการศึกษาบอกว่า ต้องพัฒนาไปให้ถึงสมรรถนะ (competencies)    ซึ่งหมายความว่า นักเรียนต้องเอาความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะไปใช้ในชีวิตจริงได้เป็นอย่างดี และอย่างคล่องแคล่ว

การเรียนจึงต้องเปลี่ยนจากท่องจำเป็นหลัก    ไปสู่การฝึกปฏิบัติเป็นหลัก    ครูเปลี่ยนจากครูสอน ไปเป็นครูฝึก หรือโค้ช    เปลี่ยนจากผู้บอก เป็นผู้ถาม    ดังนั้นทักษะสำคัญของครูคือ ถามและฟัง    ครูมีทักษะในการตั้งคำถามเพื่อกระตุ้นให้นักเรียนคิด    และฟังเพื่อประเมินว่าศิษย์คิดเป็นหรือไม่    คิดในระดับ higher order thinking หรือไม่    หรือคิดวนวียนอยู่ตื้นๆ    ครูต้องมีทักษะตั้งคำถามนำ เพื่อล่อให้ศิษย์คิดลึก และคิดเชื่อมโยง      

นี่คือแก่นหนึ่งของการศึกษาสมัยใหม่    ที่จะหนุนให้ผู้เรียนเกิดพัฒนาการครบด้าน whole child development    และเป็นพัฒนาการในระดับลึก    ไม่ใช่แค่เรียนรู้สู่พัฒนาการแค่ระดับผิว

ผลสอบ PISA บอกเราว่า เวลานี้นักเรียนไทยราวๆ ครึ่งหนึ่ง เรียนรู้ระดับผิวเท่านั้น

วิจารณ์ พานิช

๕ ต.ค. ๖๓