มารู้จัก MOHO แล้วคุณจะใช้ชีวิตง่ายขึ้น

อะไรคือ MOHO !!!!

อย่างแรกมารู้จัก MOHO ก่อน MOHO หรือ Model of Human Occupation เป็นแบบจำลองหรือกรอบแนวคิดที่นักกิจกรรมบำบัดใช้ในการประเมิน แยกแยะปัญหา เพื่อตั้งเป้าหมายรายบุคคลประกอบไปด้วย (Assets) ความรู้ ความเข้าใจในตัวเรา (Liabilities) สินทรัพย์ - หนี้สิน (Performance) ความสามารถที่แสดงออกมา (Influence) สิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อตัวเรา โดยองค์ประกอบที่จะนำมาวิเคราะห์ใน MOHO มี 7 หัวข้อหลักในการสอบถามมาเริ่มคำถามแรกกันเลยนะ อิอิ

1.Occupational Identity (แยกแยะคุณลักษณะบุคคลต่อการทำกิจกรรมการดำเนินชีวิต)

คำถาม : คุณอยากทำกิจกรรมอะไรเพราะเหตุใด?

คำถามนี้ก็คือจะเป็นการหาความต้องการของตนเองหรือสร้างแรงบันดาลใจให้ตนเอง เราต้องรู้ตนเองก่อนว่ากิจกรรมที่ทำนั้นให้ประโยชน์อะไรกับตัวเราหาเหตุผลให้ได้ว่าเราทำเพราะอะไร ทำแล้วสบายใจไหม เมื่อเรารู้ตนเองแล้วว่าเราสามารถทำกิจกรรมได้ ทำแล้วมีความสุขนั้นแหละคุณบรรลุเป้าหมายอย่างที่คุณตั้งไว้ได้ดีขึ้น

2.Occupational Competency (ศักยภาพความสามารถสูงสุด)

คำถาม : จากที่คุณได้ทำกิจกรรมๆนี้มันช่วยให้คุณแสดงศักยถาพอะไรออกมา?

คำถามนี้เป็นการคำนึงถึงศักยภาพของคุณเอง การที่เราต้องคำนึกเราจะได้รู้ว่าเรามีความสามารถมากน้อยแค่ไหนเมื่อเรารู้เราจะได้พัฒนาสิ่งที่เราขาดไป ให้มันมีประสิทธิภาพที่ดีมากยิ่งขึ้น

3. Participation (เวลาทำกิจกรรมคุณมีส่วนร่วมไหม)

คำถาม : คุณมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมมากน้อยแค่ไหน? เช่น การทำงาน การใช้ชีวิตประจำวัน

คำถามนี้ก็จะทำให้เรารู้ว่าการทำกิจกรรมเนี่ยเรามีส่วนร่วมไหม เราสามารถเข้ากับผู้อื่นได้ไหม ทำกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้หรือป่าว

4. Performance (ความสามารถอะไรที่ทำได้ ทำไม่ได้)

คำถาม : ความสามารถพิเศษของคุณคืออะไร แล้วสิ่งที่คุณอยากทำแต่ไม่สามารถทำได้คืออะไร?

คำถามนี้คือเป็นการหาความสามารถของตนเองว่าเราสามารถที่จะทำมันได้จริงๆไหม ทำแล้วมันให้อะไรในตัวเรา แล้วสิ่งที่เราอยากทำแต่ทำไม่ได้เพราะเราความสามารถไม่พอหรือต้องมีอุปกรณ์เสริมไหมถึงเราจะสามารถทำกิจกรรมที่เราต้องการได้

5. Skills (ความสามารถย่อยๆของเรา) ประกอบไปด้วย การสื่อสาร การเคลื่อนไหว การคิด

คำถาม : เมื่อเราต้องการรู้ราคาสินค้าเราจะทำอย่างไร?

คำถามนี้อยากให้รู้ว่าเราสามารถทำทักษะย่อยๆพวกนี้ได้หรือไม่

6. Volition-Habituation-Performance Capacity (เป็นการถามโดยการใช้ How to)

6.1 Volition (เจตจำนง) คือการที่เราตั้งใจทำสิ่งนั้นจริงๆ

คำถาม : คุณมีความตั้งใจอย่างไรในการทำกิจกรรม?

6.2 Habituation (พฤตินิสัย) กิจกรรมที่ทำจนเป็นนิสัย หรือทำเป็นนิสัยตามบทบาท เช่น บทบาทลูก หรือ พ่อแม่

คำถาม : คุณคิดว่าคุณมีพฤตินิสัยอย่างไร ในการทำกิจกรรมตามบทบาทที่คุณเป็น?

6.3 Performance Capacity (ความสามารถเต็มศักยภาพ) บอกความสามารถสูงสุด

คำถาม : คุณจะพัฒนาตัวคุณอย่างไร เพื่อให้เกิดความสามารถสูงสุด?

7. Environment (สภาพแวดล้อม) สิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อกิจกรรมนั้นๆ

คำถาม : คุณจะรับมือยังไงกับปัญหาต่างๆรอบตัวคุณ?

คำถามนี้มันเปิดกว้างเพราะมันไม่ใช่แค่ตัวคุณมันเกี่ยวข้องกับบุคคลรอบๆตัวคุณด้วย เพราะเราไม่ได้อยู่บนโลกใบนี้แค่คนเดียว เราต้องมีสังคม และสังคมย่อมมีการเปลี่ยนแปลงเสมอ ตัวเราเองก็ต้องเปลี่ยนแปลงตามสถานการณ์ได้เช่นกัน

สรุป:ทุกคนสามารถประเมินวิเคราะห์ได้ด้วยตัวของคุณเอง ถ้าเรารู้จุดมุ่งหมาย มีศักยภาพ มีส่วนร่วม รู้ความสามารถของตนเอง มีทักษะ มีความตั้งใจ รู้พฤตินิสัย หรืออยู่กับสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลาได้ คุณก็จะสามารถใช้ชีวิตของคุณได้อย่างปกติสุข ควบคุมอารมณ์และความคิดของคุณในแต่ละวันให้คงที่ให้ได้ หรือ คุณไม่รู้จะใช้ชีวิตอย่างไรให้ปกติสุข คุณลองเอา MOHO ไปใช้ ประเมินได้ง่ายๆด้วยตัวคุณเอง

นางสาวณัฐิดา อู่อรุณ นักศึกษาชั้นปีที่ 1 คณะกายภาพบำบัด สาขากิจกรรมบำบัด มหาวิทยาลัยมหิดล