สู่การศึกษาคุณภาพสูง ๑๔. บทส่งท้าย

 

ผมเขียนบันทึกชุด สู่การศึกษาคุณภาพสูง นี้ แบบตีความจาก WDR 2018  และจับมาเฉพาะสาระสำคัญ    ไม่ได้แปลหรือคัดลอกมาทั้งหมด    รวมทั้งมีการแสดงข้อคิดเห็นส่วนตัวเข้าไปด้วย    หรือในบางกรณีได้แสดงความเห็นเชิงไม่เห็นด้วยต่อสาระในรายงานก็มีบ้าง 

 เมื่อได้อ่านรายงาน World Development Report 2018 : Learning to Realize Education’s Promise (1) ครั้งแรก    ผมประหลาดใจว่า ปรากฏการณ์เชิงลบที่ผมสังเกตเห็นในระบบการศึกษาไทย แต่วงการศึกษาไทยไม่เอ่ยถึงนั้น    มีระบุไว้ในรายงานนี้หมดสิ้น รวมทั้งบอกสมุฏฐาน (root cause) ไว้ด้วย เป็นการสะท้อนว่า ปัญหาเชิงระบบของการศึกษาไทยส่วนใหญ่ไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะในประเทศไทย    แต่เป็นปรากฏการณ์ร่วมของประเทศที่มีผลลัพธ์ของการเรียนรู้ต่ำทั้งหลาย    คือเป็นระบบการศึกษาที่เน้น schooling   ไม่ได้เน้น learning

หลายส่วนของปัญหาในระบบการศึกษาถูกซ่อนเร้น ทั้งโดยจงใจและไม่จงใจ    รายงาน WDR 2018 ได้นำออกมาเปิดเผยในลักษณะของผลการวิจัย    ด้วยท่าทีเชิงบวก ไม่ตำหนิติเตียนประเทศใดหรือกลุ่มใด    แต่ก็นำข้อเท็จจริงมาเปิดเผยแบบตรงไปตรงมา น่าชื่นชมมาก  

บันทึกชุด “สู่การศึกษาคุณภาพสูง” ทั้ง ๑๔ ตอนนี้ มุ่งสื่อสารต่อสังคมไทย    ว่าเราต้องช่วยกันขจัดปัจจัยลบในระบบการศึกษาของเรา    ที่มีอิทธิพลดึงทรัพยากร ความสนใจ ความมุ่งมั่นมานะพยายาม ออกห่างไปจากผลลัพธ์การเรียนรู้ของนักเรียน    เพื่อให้ระบบการศึกษาไทย เป็นระบบที่รวมใจรวมพลัง ทำเพื่อผลการเรียนอย่างแท้จริง   

นี่คือการปฏิรูปการศึกษาที่แท้จริง

ระบบการศึกษาคุณภาพสูง คือระบบการศึกษาเพื่อผลลัพธ์การเรียนรู้คุณภาพสูง    ที่การดำเนินการในทุกส่วน ทุกขั้นตอน มีเป้าหมายที่ผลลัพธ์การเรียนรู้คุณภาพสูงของเด็กทุกคน   ย้ำคำว่า “เด็กทุกคน”    โดยที่เด็กกลุ่มที่ต้องได้รับความเอาใจใส่และช่วยเหลือมากเป็นพิเศษคือเด็กกลุ่มที่ขาดแคลน    

หากจะให้ผลลัพธ์การเรียนรู้ในภาพรวมของประเทศไทยยกระดับขึ้น   ครู โรงเรียน พ่อแม่ และผู้นำชุมชน ต้องร่วมมือกันเอาใจใส่ให้ความช่วยเหลือเป็นพิเศษแก่เด็กที่เรียนอ่อน   ไม่ใช่มุ่งเอาใจใส่เฉพาะเด็กที่เรียนเก่ง ทอดทิ้งเด็กเรียนอ่อน อย่างในปัจจุบัน    

วิจารณ์ พานิช

๔ ส.ค. ๖๒