จากงานวิจัยชินกาลมาลีปกรณ์ตอน.ประเทศอินเดียวัดอโสการาม

จากงานวิจัยชินกาลมาลีปกรณ์ตอน.ประเทศอินเดียวัดอโสการาม      โดยอาจารย์สุภัชชา.พันเลิศพาณิชย์

วัดอโศการาม สถานที่ทำตติยสังคายนาของพระพุทธศาสนา หลักฐานที่แสดงถึงความเจริญของศาสนาพุทธในเมืองปัฏนาในอดีตปัจจุบัน หลักฐานที่แสดงถึงความเจริญรุ่งเรืองในฐานะเป็นเมืองศูนย์กลางทางพระพุทธศาสนาของเมืองแห่งนี้ได้สูญหายไปแทบหมดสิ้น เนื่องด้วยเมืองแห่งนี้มีพัฒนาการมาโดยตลอดช่วงประวัติศาสตร์ เป็นไปได้ว่าผู้คนในยุคหลังช่วงความเจริญของพระพุทธศาสนา ได้ทำลายหรือทอดทิ้งพุทธศาสนสถานไป และถูกฝังกลบจนไม่เหลือร่องรอยให้เห็น เช่นเดียวกับอโศการาม สถานที่นี้เคยเป็นที่ทำตติยสังคายนา อารามแห่งเดียวในพระพุทธศาสนาในเมืองปัฏนาที่ยังคงเหลือซากอยู่ ปัจจุบันคงเหลือเพียงเสาหินของอาคารใหญ่ที่พระเจ้าอโศกทรงสร้างขึ้นเพื่อเป็น สถานที่ทำตติยสังคายนาอยู่บ้าง แต่ส่วนใหญ่จมอยู่ใต้ดินในสระซึ่งมีน้ำเต็มตลอดทั้งปี และโบราณสถานส่วนใหญ่ยังคงจมอยู่ใต้ดิน แต่ทางการอินเดียไม่มีความประสงค์เพื่อขุดค้นโบราณสถานแห่งนี้ เพราะจะกระทบต่อบ้านเรือนที่ตั้งอยู่ในเมืองปัฏนาเมืองหลวงของรัฐพิหารใน ปัจจุบัน ในชินกาลมาลีปกรณ์ กล่าวถึงวัดอโสการามไว้ว่า 
“ฝ่ายพวกเดียรถีย์ อยากได้ลาภสักการบ้าง จึงยอมตัวบวชในพระพุทธศาสนา แล้วแสดงแนวความคิดเห็นต่างๆ ชี้แจงในสังฆกรรม ทั้งหลายมีอุโบสถกรรมเป็นต้น พระภิกษุทั้งหลายไม่ร่วมอุโบสถสังฆกรรมกับพระเดียรถีย์เหล่านั้น วัดอโสการามขาดอุโบสถสังฆกรรมถึง ๗ ปี”