ในยุคที่สาระสนเทศเข้ามาอย่างมากมาย รัฐบาลหรือหน่วยงานราชการต่างๆ จะต้องมีการพัฒนาเพื่อรองรับการให้บริการความต้องการของประชาชน กระทรวงสาธารณสุขซึ่งเป็นหน่วยงานหนึ่งที่ต้องมีการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศต่างๆ เพื่อสามารถตอบโจทย์ความต้องการทางด้านภาวะสุขภาพ หรือสุขอนามัยของประชาชน โดยมีนโยบายเกี่ยวกับภาวะสุขภาพจะเน้นการพยาบาลตั้งแต่ในระดับปฐมภูมิ เพื่อสอดรับ 4 มิติ คือ สร้างเสริม ป้องกัน รักษาและฟื้นฟู
เนื่องจากในปัจจุบันมีจำนวนอัตราการเกิดของประชากรน้อยลง ส่วนจำนวนผู้ใหญ่ในวัยทำงานและผู้สูงอายุมีจำนวนมาก ซึ่งสามารถทำนายได้ว่าในอนาคตอีก 10 ปีข้างหน้า จะมีจำนวนผู้สูงอายุที่มากขึ้น เพราะฉะนั้นมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ควรเริ่มต้นในการพัฒนาและส่งเสริมด้านสุขภาพของประชาชนที่มีสุขภาพที่ดี ซึ่งในปัจจุบันจะมีการนำเอาอุปกรณ์การสื่อสารแบบโครงข่ายทางสังคม (Social Network) มาใช้ในชุมชนมากขึ้น
Health 4.0 เป็นการปฏิรูปการดูแลสุขภาพในปัจจุบันไปสู่ยุคใหม่ โดยเป็นองค์ประกอบที่สำคัญส่วนหนึ่งของบริบท Thailand 4.0 โดยเปลี่ยนจากระบบ Analog ไปสู่ระบบ Digital โดยนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาเป็นอุปกรณ์หรือเครื่องมือที่สำคัญในการปฏิรูประบบ 7 ประการ ได้แก่
เทคโนโลยี Internet of Things (ioT) หรือ “อินเตอร์เน็ตในทุกสิ่ง” หมายถึง การที่สิ่งต่างๆ ถูก เชื่อมโยงทุกสิ่งทุกอย่างเข้าสู่โลกอินเทอร์เน็ต ทำให้สามารถสั่งการ ควบคุมใช้งานอุปกรณ์ต่างๆ ผ่านทางเครือข่ายอินเตอร์เน็ต เช่น การสั่งเปิด-ปิด อุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้า รถยนต์ โทรศัพท์มือถือ เครื่องมือ สื่อสาร เครื่องใช้สำนักงาน เครื่องมือทางการเกษตร เครื่องจักรในโรงงานอุตสาหกรรม อาคาร บ้านเรือน เครื่องใช้ในชีวิตประจำวันต่างๆ ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต เป็นต้น โดยเทคโนโลยีนี้จะเป็นทั้งประโยชน์อย่างมหาศาล และความเสี่ยงไปพร้อมๆ กัน เพราะหากระบบรักษาความปลอดภัยของอุปกรณ์และเครือข่ายอินเทอร์เน็ตไม่ดีพอ จะทำให้ผู้ไม่ประสงค์ดีเข้ามากระทำการที่ไม่พึงประสงค์ต่ออุปกรณ์ข้อมูลสารสนเทศ หรือความเป็นส่วนตัวของบุคคลได้ ดังนั้น การพัฒนาไปสู่ Internet of Things จึงมีความจำเป็นต้องพัฒนามาตรการและเทคนิคในการรักษาความปลอดภัยไอทีควบคู่กันไปด้วย
Cloud Computing จะเป็นบริการที่ใช้หรือเช่าใช้ระบบคอมพิวเตอร์หรือทรัพยากรด้านคอมพิวเตอร์ของผู้ให้บริการ เพื่อนำมาใช้ในการทำงาน โดยที่ไม่จำเป็นต้องลงทุนซื้อ Hardware และ Software เองทั้งระบบ ไม่ต้องวางระบบเครือข่ายเอง ลดความรับผิดชอบในการดูแลระบบลง (เพราะผู้ให้บริการจะเป็นผู้ดูแลให้เอง) นอกจากนี้ การอัพเกรดระบบยังทำได้ง่ายกว่า ผู้ใช้ทุกคนสามารถเข้าถึงระบบข้อมูลต่างๆ ผ่านอินเทอร์เน็ต สามารถจัดการบริหารทรัพยากรของระบบผ่านเครือข่าย และมีการแบ่งใช้ทรัพยากรร่วมกัน (shared services) ได้ด้วย และการจ่ายเงินเพื่อเช่าระบบ ก็สามารถจ่ายตามความต้องการ ใช้เท่าไหร่ก็จ่ายเท่านั้น หากมีความต้องการมีมากขึ้นก็สามารถซื้อเพิ่มเติมเพื่อเพิ่มศักยภาพของระบบ Cloud Computing ได้ โดยที่ไม่ต้องอัพเกรดระบบ และเครื่องคอมพิวเตอร์ ดังนั้น ธุรกิจขนาดเล็ก และขนาดกลาง รวมไปถึงสถาบันการศึกษา จึงหันมาใช้บริการ Cloud Computing ที่ทั้งช่วยลดต้นทุนและลดความยุ่งยากทั้งหลายกันมาก คล้ายกับเป็นการ Outsource งานออกไปเพื่อจะได้ Focus กับงานหลักของตนเองจริงๆ
เป้าหมายหลักของการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ คือ ช่วยในการให้ข้อมูลกับหน่วยงานเพื่อใช้ในการตัดสินใจแนวทางการวางแผนด้านการบริการด้านสุขภาพอนามัยแก่ประชาชนในชุมชน โดยการใช้ นักวิทยาศาสตร์ข้อมูล (Data scientists) นักวิเคราะห์ข้อมูลเชิงสถิติ (Predictive modelers) และผู้เชี่ยวชาญในการวิเคราะห์ข้อมูลด้านอื่นๆ มาทำการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ที่มีการส่งผ่านภายในหน่วยงานหรือกระทรวงสาธารณสุข รวมไปถึงข้อมูลที่อยู่ในรูปแบบอื่นๆ ที่อาจซุกซ่อนอยู่ในระบบต่างๆของหน่วยงาน ซึ่งแหล่งข้อมูลที่จะถูกนำมาวิเคราะห์นี้หมายรวมถึง Web server log และการคลิกดูข้อมูลบน Internet Content บน Social Media และรายงานกิจกรรมต่างๆ บนเครือข่ายสังคมออนไลน์ ข้อความจาก e-mail ของผู้รับบริการด้านสุขภาพและการตอบแบบสอบถาม เสียงบันทึกรายละเอียดทางโทรศัพท์ของผู้รับบริการ และข้อมูลที่มีการบันทึกได้จาก Sensor บนอุปกรณ์ที่เชื่อมต่อแบบ Internet of Things
7. Artificial Intelligences ปัจจุบันเทคโนโลยี Artificial Intelligences : AI หรือปัญญาประดิษฐ์ ถูกนำมาใช้ในวงการต่างๆ โดยเฉพาะวงการที่มีข้อมูลจำนวนมากซึ่งปัญญาประดิษฐ์สามารถทำความเข้าใจได้รวดเร็วและมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ทำให้หลายๆ คนที่ติดตามข่าวและเทคโนโลยีรู้สึกปัญญาประดิษฐ์เป็นเรื่องที่ล้ำสมัยและไกลตัว แต่ล่าสุด ความสามารถของปัญญาประดิษฐ์ได้มีการนำมาปรับใช้กับเรื่องที่ใกล้ตัวเรามากขึ้นอย่างสุขภาพ หรือ Healthcare โดยเริ่มมีหลายบทบาทในวงการแพทย์ ประโยชน์ของปัญญาประดิษฐ์ไม่ได้จำกัดอยู่ที่การใช้ประโยชน์จากข้อมูลมหาศาลเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการตัดสินใจนำเสนอผลลัพธ์จากข้อมูลที่มีอยู่สามารถเพิ่มเติมและปรับปรุงข้อมูลในระบบเพื่อการรักษาอย่างแม่นยำได้ จึงมีแนวคิดนำข้อมูลจากการค้นคว้า กรณีศึกษา รวมถึงผลการรักษาที่มีอยู่ทั่วโลกมาให้ปัญญาประดิษฐ์เรียนรู้และนำเสนอผลการวิเคราะห์โรค ซึ่งไม่เพียงแต่ได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำเท่านั้น แต่ยังใช้เวลาน้อยกว่า ลดค่าใช้จ่าย และตอบโจทย์ในพื้นที่ห่างไกลด้วย
ปัจจุบันประชาชนมีการใช้ Smart Phone กันมากขึ้น กิจกรรมต่างๆส่วนใหญ่ก็ใช้เพื่อ Social Network เช่น การสอนสุขศึกษาสามารถส่งต่อความรู้เพื่อการแบ่งปันได้ นอกจากนี้มีการใช้เทคโนโลยีในการดูแลสุขภาพใน Application ต่างๆ
การพยาบาลแบบปฐมภูมิ (Primary Care) ซึ่งมีองค์ประกอบที่สำคัญ 3 ประการ คือ
นพ.เกียรติภูมิ วงศ์รจิต รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวในการประชุมการพัฒนาศูนย์เรียนรู้และนวัตกรรมทางการพยาบาลเพื่อการสร้างเสริมสุขภาพ ระหว่างวันที่ 2 - 3 มิถุนายน ที่ โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ กทม. จัดโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)ร่วมกับสภาการพยาบาล และ สถาบันการศึกษาหลายแห่ง ว่า“พยาบาล 4.0 ต้องเป็นคนเก่ง ทำงานได้หลากหลาย และสามารถนำเทคโนโลยีต่างๆ มาใช้งาน”
ในการนำมาเชื่อมโยงกับการจัดการเรียนการสอนเพื่อการบริการวิชาการ ผู้สอนต้องมีแผนบริการวิชาการทุกโครง ซึ่งต้องบูรณาการทั้ง 100% โดยต้องบูรณาการกับงานบริการวิชาการกับการเรียนการสอนและงานวิจัยโดยการทำอย่างเป็นระบบ ซึ่งเมื่อทำการบูรณาการแล้วผู้เรียนจะสามารถเห็นสภาพหรือสถานการณ์จริง สามารถนำความรู้ นำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาปรับใช้ นำความรู้มาใช้ในการเรียนรู้ การทำงานในอนาคต และการดำเนินชีวิตในปัจจุบัน นอกจากนี้ ต้องมีการประเมินผลและปรับปรุงกระบวนการต่างๆ ของแผนบริการวิชาการที่ยังมีข้อผิดพลาดเพื่อสามารถนำไปใช้ในโอกาสต่อไป ซึ่งในการจัดการเรียนการสอนเพื่อการบริการวิชาการโดยการบูรณาการส่งผลให้เกิดการเรียนรู้เพื่อสู่ศตวรรษที่ 21 ซึ่งในการตอบ Learning Outcome ของผู้เรียน มีหลักการคือ “ขาดสิ่งไหน เติมสิ่งนั้น พัฒนาต่อยอด” โดยเนื้อหาสาระการเรียนรู้จะอยู่ในสาระวิชาหลัก ซึ่งความรู้เชิงบูรณาการเป็นการพัฒนาการแก้ปัญหาและการตัดสินใจของผู้เรียน (Problem Solving and Decision Marking) ผู้เรียนต้องมีการปรับตัว สามารถสร้างทักษะต่างๆ ของผู้เรียน เช่น การฝึกกระบวนการคิด (Systematic Thinking) การแก้ปัญหาเฉพาะหน้าทั้งปัญหาระยะสั้นและปัญหาระยะยาว โดยการแก้ไขปัญหาระยะสั้นคือปัญหาที่เกิดเฉพาะหน้าต้องเน้นความสามารถ ไหวพริบ และการตัดสินใจที่แน่วแน่ ส่วนการแก้ไขปัญหาระยะยาวเป็นปัญหาที่ต้องอาศัยรูปแบบ แบบแผน และแนวทางของวิชาการทางการพยาบาล ซึ่งผู้เรียนจะได้เรียนรู้จากสภาพความเป็นจริง สามารถนำมาปรับใช้กับการทำงานและชีวิตปัจจุบัน สร้างทักษะการแก้ปัญหา และการสื่อสาร การทำงานร่วมกับบุคคลอื่น นอกจากนี้ คุณลักษณะด้านคุณธรรมจริยธรรม จิตอาสา ทั้งคุณลักษณะด้านการทำงาน ด้านการเรียนรู้ และด้านศีลธรรม เป็นสิ่งที่จำเป็นมากสำหรับวิชาชีพที่ต้องให้บริการแก่ผู้อื่น
ในการฝึกปฏิบัติงานพยาบาลในชุมชน ผู้เรียนต้องมีการทบทวนความรู้ ความจำต่างๆ เกี่ยวกับการเรียนรู้ในระดับชั้นต่างๆ ในรายวิชาต่างๆ เพื่อนำความรู้ไปแนะนำผู้รับบริการในชุมชน การจัดกิจกรรมผู้เรียนจะเป็นผู้บริหารจัดการกิจกรรมต่างๆ ซึ่งผู้เรียนจะต้องมีการบริหารจัดการ มีการทำงานเป็นทีม ต้องแสดงบทบาทภาวะผู้นำและผู้ตามอย่างเหมาะสม เช่น การประสานงานกับหน่วยงานต่างๆ ซึ่งเป็นลักษณะของการบูรณาการความรู้ความสามารถต่างๆ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน สามารถนำเอาภูมิปัญญาชาวบ้านและชุมชนมาปรับใช้กับการบริการสาธารณสุข เช่น การนำความรู้ต่างๆ ด้านสุขภาพมาผนวกกับกิจกรรมนันทนาการ
ขั้นตอนการบูรณาการเป็นการเน้นให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วยตนเองโดยใช้กระบวนการอย่างเป็นขั้นตอนและใช้ความรู้ที่ตนเองได้เรียนรู้ มีทักษะ ประสบการณ์มาบูรณาการการใช้
ต้องมีการวิเคราะห์รายวิชาที่จะทำการสอนแล้วนำมาบูรณาการทางวิชาการกับการเรียนการสอน เพราะการบูรณาการสามารถดำเนินการได้ไม่ครอบคลุมทุกรายวิชา ต้องมีการวางแผนให้ครอบคลุมตลอดภาคการศึกษา โดยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรม เพื่อให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากสถานการณ์จริง ซึ่งความรู้ที่ได้สามารถนำมาใช้เป็นกรณีศึกษาให้กับผู้เรียนได้เรียนรู้ในชั้นเรียนได้ ซึ่งกระบวนการบูรณราการกับการเรียนการสอนสามารถสรุปเป็นขั้นตอนง่ายๆ คือ
ส่วนการบูรณาการงานบริการวิชาการกับการวิจัย ซึ่งการบริการวิชาการร่วมกับแหล่งฝึกงานจริง ของผู้เรียน หรือใช้พื้นที่ระดับชุมชนเป็นแหล่ง การให้บริการวิชาการ ทำให้อาจารย์สามารถ ดำเนินงานได้อย่างต่อเนื่องหลายปีเมื่อมีการ ดำเนินงานต่อเนื่องหลายปี ทำให้สามารถเก็บรวบรวมข้อมูลพื้นฐานบางอย่างที่สามารถนำมาพัฒนาสู่การวิจัยได้ และสามารถใช้การทำงานควบคู่กันไปกับการสอนผู้เรียน กล่าวคือ แบ่งรายวิชาเป็น 2 หน่วยย่อย ในภาคการศึกษาแรกให้ผู้เรียนเก็บรวบรวมข้อมูล และภาคการศึกษาถัดไปนำข้อมูลที่รวบรวมไว้มาวิเคราะห์และเข้าสู่กระบวนการพัฒนาต่อไป
สำหรับประโยชน์ที่ผู้เรียนได้รับจากการบูรณาการ คือ สามารถนำความรู้ที่ได้รับมาปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้ สามารถวิเคราะห์การนำกิจกรรมมาใช้โดยผ่านสื่อต่างๆเมื่อลงพื้นที่จริง นอกจากนี้ การเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน สามารถนำทรัพยากรที่มีอยู่ในชุมชนมาประยุกต์ใช้ในสภาพความเป็นจริงและเกิดประโยชน์สูงสุด
ไม่มีความเห็น