กิจกรรมบำบัดสู่ภูมิคุ้มกันทางใจ


ชีวิตคือการเดินทาง  
การเดินทางของชีวิต
ย่อมมีเรื่องราวมากมาย
เราทุกคนต่างออกเดินทาง
เดินทางเพื่อไปสู่จุดหมาย
โดยที่ไม่มีใครรู้ว่า...ทางข้างหน้าจะเป็นเช่นไร

ทุกอย่างบนโลกไม่มีอะไรแน่นอน
และ ไม่มีทางใดสวยงามเสมอ
หากเราเจอแต่สิ่งดีดีตลอดทาง
ชีวิตเราคงดีไม่น้อย
แต่ทุกอย่างอาจไม่เป็นอย่างที่ฝัน
แล้วเราจะผ่านมันไปได้อย่างไร

ในมุมมองของร่างกายมนุษย์
เราคงต้องปกป้องร่างกายจากเชื้อโรค
แม้เชื้อโรคจะอยู่รอบตัวเรา
แต่ร่างกายก็สร้างภูมิคุ้มกัน
และ เพิ่มภูมิคุ้มกันด้วยวัคซีน
เพื่อให้ร่างกายเราแข็งแรง

หัวใจของเราก็เช่นกัน
เราต้องปกป้องหัวใจของเรา
จากวิกฤต ความทุกข์ และ สภาวะที่ย่ำแย่
แต่วัคซีนที่สำคัญ อาจไม่ใช่เชื้อที่ตายแล้ว หรือ แอนติบอดี้
เราต้องสร้างภูมิคุ้มกันหัวใจ(resilience)
ด้วยตัวเราเพื่อปกป้อง หัวใจ ของเราเอง


 ผู้เขียนได้น้อมนำแนวคิด หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช โดยมีใจความว่า   

“ภูมิคุ้มกัน หมายถึง การเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่างๆ ที่จะเกิดขึ้น
โดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่างๆ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคต” (มูลนิธิชัยพัฒนา,2016) 


เมื่อนำมาวิเคราะห์กับแนวคิดทางกิจกรรมบำบัดเชื่อมโยงกับการสร้างภูมิคุ้มกันทางใจ (resilience)
จาก PEOP model ซึ่งมีองค์ประกอบ Person - Environment – Occupation - Performance ที่มีความเชื่อมโยงสัมพันธ์กัน 

     ในอนาคตเรายังคงต้องทำ occupation ต่างๆตามบทบาท หน้าที่ เพื่อแสดง performance ให้ดีที่สุด ตามบริบทที่เป็นแต่เราไม่สามารถควบคุม environment ในอนาคตได้ เรา(person)จึงต้องมีภูมิคุ้มกันทางใจ(resilience) เพื่อเตรียมพร้อมในการรับผลกระทบ และการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นในวันข้างหน้า เรียนรู้ยืดหยุ่น เปิดใจปรับตัว ให้สามารถผ่านพ้นสภาวะวิกฤติ สภาวะที่ตกต่ำย่ำแย่ จนสามารถกลับมาดำเนินชีวิตได้อย่างมีความสุข มีสุขภาวะที่ดี (well being) และคุณภาพชีวิตที่ดี(quality of life) อีกครั้ง 

    แต่ละช่วงวัยของมนุษย์ มีรูปแบบการดำเนินชีวิต แนวคิด และการให้ความสำคัญที่แตกต่างกัน และแต่ละคนก็มีความสามารถในการผ่านพ้นสภาวะเหล่านั้นแตกต่างกัน เนื่องจากประสบการณ์ ความรู้สึก ความคิด ของแต่ละคนที่แตกต่างกันไป เราจึงจำเป็นต้องเสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางใจ(resilience) ในทุกช่วงวัย 

แนวทางทางกิจกรรมบำบัด และเทคนิคการสร้างภูมิคุ้มกันทางใจ(resilience) ด้วยตนเองแและครอบครัว

 เราควรสร้างเสริมภูมิคุ้มกันทางใจ(resilience)ตั้งแต่ในวัยเด็ก
แนะนำให้คุณพ่อคุณแม่ควรเป็นเสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางใจ(resilience) โดย

  • การให้ความรัก ความใส่ใจ และเข้าใจในตัวเด็ก
  • สอนให้คิดอย่างมีเหตุผล 
  • สอนให้รู้จักการปรับตัว 
  • เปิดโอกาสให้เด็กได้ฝึกการแก้ปัญหา : เมื่อเกิดปัญหาลองเด็กได้เรียนรู้ในการแก้ปัญหา อาจมีการช่วยเหลือ และค่อยๆลดความช่วยเหลือจนเด็กสามารถแก้ไขปัญหาด้วยเองได้อย่างมีเหตุผล
  • ปลูกฝังการมองโลกในแง่ดี 
  • จัดการกับอารมณ์ของตัวเองอย่างเหมาะสม  : สอนให้ลูกรู้จักกับอารมณ์ต่างๆ รับรู้ความรู้สึกของตนเอง และรู้ว่าควรทำอย่างไรเมื่อเกิดอารมณ์ต่างๆ

เมื่อโตขึ้นเราต้องสร้างเสริมภูมิคุ้มกันทางใจ(resilience)ด้วยตนเอง โดย

  • การปรับความคิด : ให้มองโลกในแง่ดี อย่างมีเหตุผล บนพื้นฐานของความเป็นจริง
  • การยอมรับการเปลี่ยนแปลง 
  • ควบคุมอารมณ์ให้เหมาะสม อย่าใช้อารมณ์ตัดสินใจ : ทบทวนอารมณ์ตัวเองอยู่เสมอ รู้ทันอารมณ์ ปรับอารมณ์ ยอมรับ แก้ปัญหาที่ต้นเหตุ
  • เปิดใจในการเปลี่ยนเป้าหมาย 
  • เชื่อว่าทุกปัญหาย่อมมีทางออกเสมอ 
  • รักตัวเองให้มากๆ
  • ใช้วิธีการจัดการกับความเครียด เช่น การหายใจเข้าท้องป่อง-หายใจออกเป่าลมออกทางปาก การออกกำลังกาย การเกร็งและค่อยๆผ่อนคลาย การทำกิจกรรมนั่งสมาธิ รำไทเก๊ก
  • เชื่อว่าเรายังมีแรงสนับสนุนจากครอบครัว เพื่อน คนรัก กัลยาณมิตร ที่จะให้คำปรึกษาและ คอยอยู่เคียงข้างเราในวันที่ย่ำแย่ 


เมื่อโลกไม่เคยหยุดหมุน ชีวิตเราต้องดำเนินต่อไป 

ท่ามกลางสภาวะที่เปลี่ยนไป ภูมิคุ้มกันทางใจจึงสำคัญ


เอกสารอ้างอิง

การดูแลสุขภาพจิตและการส่งเสริมสุขภาพจิต. (สืบค้น 15 ธันวาคม 2560). สร้างภูมิคุ้มกันทางใจ. จาก http://xn--22cd2cko2anf1br0b6fg5fm2k.blogspot.com/2015/07/blog-post_4.html

ศูนย์วิชาการแฮปปี้โฮม. (สืบค้น 15 ธันวาคม 2560). อาร์คิว...ภูมิคุ้มกันทางใจ. จาก http://www.happyhomeclinic.com/a21-RQ.htm

 

 

หมายเลขบันทึก: 643332เขียนเมื่อ 16 ธันวาคม 2017 00:22 น. ()แก้ไขเมื่อ 16 ธันวาคม 2017 00:22 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลงจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท