ครูผู้มีผลงานกระจ่างชัด ๑๒. สิบคำถามสำหรับใช้พ่อแม่และนักเรียนเป็นพลังสร้างโรงเรียนคุณภาพสูง

บันทึกชุด ครูผู้มีผลงานกระจ่างชัด  นี้ตีความจากหนังสือ Visible Learning for Teachers : Maximizing Impact on Learning เขียนโดย John Hattie ซึ่งวางจำหน่ายในปี พ.ศ. ๒๕๕๕  

ตอนที่ ๑๒ สิบคำถามสำหรับใช้พ่อแม่และนักเรียนเป็นพลังสร้างโรงเรียนคุณภาพสูง ตีความจากบทที่ 9 Mind frames of teachers, school leaders, and systems  หน้า ๑๙๓ แบบฝึกหัดข้อ ๓   ที่ ศ. Hattie บอกว่าท่านใช้ถามพ่อแม่ และนักเรียน    เพื่อช่วยให้พ่อแม่และนักเรียนเข้าใจว่าโรงเรียนดีในยุคปัจจุบัน เป็นอย่างไร    ท่านแนะนำให้ครู และผู้บริหารการศึกษาใช้ถามตนเอง เพื่อพัฒนาโรงเรียนที่ตนทำงานอยู่

• ในสนามเด็กเล่นของโรงเรียน นักเรียนมองตากันด้วยสายตาเป็นมิตร  หรือเด็กหลีกเลี่ยงที่จะเล่นด้วยกัน    หรือแยกกันนั่งเป็นกลุ่ม กลุ่มใครกลุ่มมัน
•  ความหลากหลายสร้างความคิดใหม่ๆ    พ่อแม่และนักเรียนสามารถบอกพยานหลักฐานว่าโรงเรียน ส่งเสริมความหลากหลายได้หรือไม่
• พ่อแม่และนักเรียนวัดความสำเร็จของนักเรียนอย่างไร    ดูที่ความสำเร็จของนักเรียนบางคน หรือที่นักเรียนส่วนใหญ่
• ถามพ่อแม่และนักเรียนว่าขอพบครูที่ดี    ถ้าได้คำตอบว่าทุกคนดีเท่าๆ กัน    แสดงว่าผู้ตอบไม่ได้ คิดอย่างจริงจัง
• เมื่อมีปัญหา นักเรียนไปขอความช่วยเหลือจากใคร    นักเรียนทุกคนควรมีบุคคลที่คอยติดตาม ผลการเรียน และพร้อมที่จะให้เวลาช่วยเหลือ
• นักเรียนใหม่มีเพื่อนภายในเดือนแรกหรือไม่    นี่คือปัจจัยสำคัญต่อความสำเร็จ    และโรงเรียนต้องสร้างบรรยากาศให้นักเรียนทุกคนมีเพื่อนสนิท
• นักเรียนชอบความผิดพลาดหรือไม่    การเรียนรู้เริ่มจากความไม่รู้    ดังนั้นนักเรียนต้องยอมรับความไม่รู้    นักเรียนกล้าเล่าเรื่องความผิดพลาดของตน และกล้าบอกความไม่รู้ของตน หรือไม่
• นักเรียนในโรงเรียนนี้มีทักษะการประเมินหรือไม่    นักเรียนคุยกันหรือไม่ เรื่องผลการเรียนของตน ว่าก้าวหน้าแค่ไหน และกำลังเรียนรู้เรื่องอะไรต่อไป
• โรงเรียนใช้หลัก “เร่งเรียนเพื่อนักเรียนทุกคน” (acceleration for all) หรือไม่    นักเรียนแต่ละคน ได้เรียนตามความเร็วที่เหมาะสมสำหรับตน หรือไม่
• นักเรียนได้รับ feedback อย่างไร    ถามนักเรียนหนึ่งคนว่า “วันนี้เธอได้รับ feedback ว่าอย่างไร” 

การขอให้พ่อแม่ตั้งคำถามสิบข้อดังกล่าว  หรืออาจคิดคำถามอื่นตามบริบทของแต่ละชั้นเรียน หรือแต่ละโรงเรียน    แล้ว feedback คำตอบแก่ครูและผู้บริหารการศึกษา    เป็นข้อมูลเพื่อการพัฒนาตนเอง และพัฒนาโรงเรียนที่ดียิ่ง

วิจารณ์ พานิช

๖ ก.ย. ๖๐

บนเครื่องบินไทยสมายส์จากหาดใหญ่กลับสนามบินสุวรรณภูมิ