เรียนรู้แบบไม่แยกส่วน "พี่สอนน้อง" R2R เครือข่ายปทุมธานี

หลังจากที่ได้ลงพื้นที่ไปสกัดบทเรียนการขับเคลื่อน R2R งานห้องคลอดของโรงพยาบาลปทุมธานีและเครือข่ายจังหวัดปทุมธานี (https://www.gotoknow.org/posts/tags/KM&R2R%E0%B8%9...)สิ่งที่ประทับใจและครุ่นคิดต่อ คือ โครงการพี่สอนน้อง ... ที่ทางเครือข่ายได้คิดร่วมกัน พี่กุ้ง(พรทิพย์) เคยเล่าให้ฟังว่า "ตั้งคำถามกับตนเองว่าเพราะอะไรน้องห้องคลอด รพช.จึงไม่กล้าทำคลอด หรือไม่สามารถประเมินภาวะตกเลือดหลังคลอดได้" และเมื่อลงไปนิเทศน์จึงอาศัยโอกาสในการเก็บข้อมูลเหล่านี้

พบว่า...

"ไม่มั่นใจ ... "

"ขาดทักษะ ขาดความรู้"

"นานๆ ครั้งได้ทำคลอด"

"อยู่คนเดียว ไม่มีทีมช่วยคิด และปรึกษา"...

...

และอีกหลายๆ อย่างที่ได้ข้อมูลมา พี่กุ้งจึงมาคิดร่วมกับทีมว่าจะหาทางช่วยน้องๆ ได้อย่างไร เพราะถ้าจะ refer มาตลอดทางห้องคลอด รพ.ปทุมธานีก็จะรับไม่ไหว หรือจะส่งน้องๆ ไปเรียนหลักสูตรสี่เดือน หรือหลักสูตรระยะสั้นก็คงจะไม่ไหวเช่นกัน จึงเกิดการคิดโครงการพี่สอนน้องขึ้นมา โดยน้องห้องคลอดโรงพยาบาลชุมชนผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนมาเรียนรู้และฝึกปฏิบัติที่ห้องคลอดโรงพยาบาลปทุมธานี

การทำให้คุ้นเคย การเสริมสร้างทักษะและความชำนาญ การเรียนรู้ประสบการณ์ระหว่างกันรวมถึงการแชร์ความรู้ฝังลึกจากพี่สู่น้อง หรือจากน้องสู่พี่

องค์ความรู้...ที่ใส่เข้าไปในกระบวนการจะครอบคลุมเนื้อหาในการดูแลตั้งแต่

- รอคลอดรวมถึงการประเมินผู้ป่วยและสังเกตอาการ

- ขณะคลอด ทักษะ เทคนิค วิธีการทำคลอดรวมถึงการประเมินภาวะตกเลือดหลังคลอดและการดูแลทารกแรกเกิด

และระยะหลังคลอดก่อนย้ายผู้ป่วยออกจากห้องคลอด

การเรียนรู้และมาฝึกปฏิบัติไม่ได้เสียค่าใช้จ่าย แต่เป็นเรียนรู้ร่วมกันในเครือข่าย สำคัญสิ่งที่ได้ตามมาคือ สัมพันธภาพที่เกื้อกูลและคอยช่วยเหลือกัน ทำให้เกิดระบบการปรึกษา(consult)และการส่งต่อที่ชัดเจนมากๆ

วิธีการที่พี่กุ้งและเครือข่ายพัฒนาขึ้นมา "พี่สอนน้อง" นี่มองดูแล้วเกิดประโยชน์และความคุ้มค่ามากๆ แทนที่จะส่งคนไปเรียน ซึ่งทำให้ขาดอัตรากำลัง และใช้งบประมาณมาก แต่เป็นการดึงศักยภาพที่มีอยู่ในพื้นที่มาสอนและฝึกปฏิบัติ หากเป็นไปได้โมเดลนี้ถ้าถูกนำมาใช้จะช่วยลดต้นทุนในการพัฒนาทรัพยากรได้เยอะมาก และที่สำคัญเนียนในวิถีชีวิตจริงในการทำงานด้วย ไม่ได้เป็นการเรียนแบบแยกส่วนอย่างที่เป็นอยู่ในหลายๆ หลักสูตรทุกวันนี้...

สิ่งที่น่าสนใจอีกอย่างหนึ่งคือ...ถ้าแนวทางนี้ได้ถูกพัฒนาขึ้นเป็นหลักสูตรและผ่านการรับรองจากอะไรสักแห่ง ก็จะทำให้เกิดความมั่นใจและสร้างความเชื่อมั่นได้อย่างมาก

...

Noteความคิด

๘ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๙