โครงการสร้างคนที่ชุมชนบ้านปะอาว : (ตอนที่ 14) สถานการณ์ของงานหัตถกรรมทองเหลืองบ้านปะอาว

27 ก.ย.2559 หลังเลิกงานดิฉันกับสามีไปเข้าฟิสเนสตามปกติ แต่วันนี้อารมณ์ดิฉันไม่ปกติจึงเลิกก่อนเวลา แล้วมานั่งคอยเขาที่ร้านกาแฟ ได้อ่านบทความเรื่อง 'จับตาผลิตภัณฑ์หัตถกรรมกับการพัฒนาอย่างยั่งยืน' อ่านแล้วหวนนึกถึงงาน งานหัตถกรรมทองเหลืองบ้านปะอาว บ้านปะอาว จ.อุบลราชธานี ซึ่งกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม ประกาศเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมประจำปี 2555 สาขางานช่างฝีมือดั้งเดิม .. เวลาล่วงเลยมาถึงปลายปี 2559 แล้ว งานหัตถกรรมทองเหลืองบ้านปะอาวก็ยังคงเป็น 'งานช่างฝีมือดั้งเดิม' ทุกประการ ตั้งแต่ คน วัสดุและวิธีการ ฝีมือ การจัดการ หรือความเป็นอยู่ ฯลฯ ดูเหมือนการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมภายนอกจะไม่มีผลต่อการพัฒนาศูนย์หัตถกรรมฯ ในทางที่ดีขึ้น จึงไม่สามารพัฒนาให้ผ่านเกณฑ์ใดๆ ของกระทรวงวัฒนธรรมซึ่งมีมากมาย และพร้อมจะให้ ได้อีกเลย 

เกือบสองปีแล้วที่ดิฉันหวนกลับมาบ้านปะอาวอีกอย่างเป็นทางการ ด้วยความคาดหวังว่าจะ 'ทดแทนบุญคุณ' ชุมชนนี้แบบ 'พี่เลี้ยง' ช่วยกระตุ้น ตุ้มเต้า ออกแบบ วางระบบ แล้วลงมือพัฒนาชุมชน หมายมั่นให้ผ่านเกณฑ์ฯ ในระยะเวลา 2 ปี

ถึงวันนี้ ดิฉันเองตระหนักและยอมรับแล้วว่าบทบาท 'พี่เลี้ยง' ของดิฉันนั้น 'ไปไม่รอด' เพราะมีปัจจัยลบเข้ามาเกี่ยวข้องมากมาย หนักที่สุดคือ 'ปัญหาการบริหารจัดการด้านการเงิน' ซึ่งพัวพันกับปัญหาเศรษฐกิจ สุรายาเสพติดและการพนัน แล้วยังมีปัญหาการเมืองในชุมชนอีก

หากรวมปัญหาค่านิยมการพัฒนาฉาบฉวยแบบ 'ปักป้ายถ่ายรูป' ที่สวนทางกับแนวคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนแล้ว ปัญหาจะหนักหนาสาหัสเพียงใด .. คิดแล้วเศร้าใจนะคะ ถ้าจะทำได้เพียง 'จับตา' ดู