607. มหาสงคราม "สัตว์สี่ทิศ"

ผมยังคงอยากพาพวกเราวิเคราะห์เรื่องราวจากหนังเรื่อง Agora มหาศึกศรัทธากุมชะตาโลก ด้วยที่ผมสนใจในตัวของไฮพาเทีย ตัวเอกของเรื่องที่มีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์และความรักในมหานครอเล็กซานเดรีย ที่ผมชื่นชอบมากนาน

                     

การได้ดูเรื่องนี้ทำให้ผมได้เห็นสิ่งที่ผมเคยจินตนาการมานานว่าเมืองนี้มีหน้าตาเป็นอย่างไร ความเป็นอยู่ พลวัต เป็นอย่างไร.. มาวันนี้อยากวิเคราะห์ในอีกมุม .. เป็นมุมเรื่องผู้นำสี่ทิศของท่านอาจารย์ดร.วรภัทร์ ภู่เจริญ ที่ท่านได้แนวคิดมาจากอินเดียนแดงครับที่เปรียบเทียบคนเป็นสี่แบบคือ

ผู้นำแบบกระทิง นิสัยคือเป็นคนลุยครับ ไม่สนใจกฏเกณฑ์ ลุยไปข้างหน้า หวังผลเลิศ ชอบลงมือทำ ปกป้องพวกพ้อง ท้าทายอำนาจ อย่างเปิดเผย

ผู้นำแบบหนู ใช้ใจมากกว่ากำลัง ประนีประนอมสูง ชอบช่วยเหลือดูแลคนรอบข้าง

ผู้นำอินทรีย์ มองไกล ชอบจินตนาการ เชื่อมโยงเก่ง คิดนอกกรอบ

ผู้นำหมี มีระเบียนวินัยสูง รักใกฏเกณฑ์ มีระเบียบวินัย เชื่อว่าระบบทำให้เกิดความสำเร็จ

                         

เริ่มเลยครับ มหานครแห่งนี้เป็นที่รวมของศิลปะวิทยาการของโลก เมื่อ 2000 ปีก่อน ในยุคนั้นศาสนาคริสต์เริ่มมีบทบาทครับ ด้วยการที่ผู้นำเก่ง คือบาทหลวงไซริล (กระทิง) เริ่มมีการเผยแพร่ศาสนาแบบก้าวร้าว ชนิดจัดโหดกับศาสนาเก่าแบบกรีกที่ไฮพาเทียและคนจำนวนมากนับถือ แล้วเกิดการกระทบกระทั่ง จนมีการชุมนุมกันที่วิหารที่เป็นที่มั่นโดยมีการลงมติกันว่าต้องทำร้ายชาวคริสต์ เพราะชาวคริสต์ก้าวร้าว (กระทิงชัดๆ)... ทั้งหมดหันไปถามผู้อาวุโส ที่เป้นนักปราชญ์คือธีออน ผู้เป็นบิดาของไฮพาเทีย (เธอเป็นอินทรีย์).. ธีออนลังเลที่สุดก็ลงมติสนับสนุน (หนู) ด้วยความเกรงใจคนกลุ่มใหญ่... ทั้งที่ไฮพาเทียพยายามห้ามมากเพราะเห็นว่าน่าจะไม่เป็นผลดีกับใครในระยะยาว (อินทรีย์) คิดแบบนั่นเองผู้นับถือลัทธิกรีกเข้าไปไล่ฆ่าชาวคริสต์ แต่่ประเมินกำลังผิดพลาด เลยถูกชาวคริสต์ตีกลับ กลายเป็นทั้งหมดถูกขังในหอสมุด โดยมีชาวคริสต์ที่กำลังคลั่งแค้นล้อมไว้..

ทางการโรมันเลยจัดทัพมาขวาง.. แต่ก็ขวางได้ชั่วครู่.. ที่สุดมีการถวายฎีกาจักรพรรดิ ตอนนั้นโรมันเกือบล่มแล้ว กำลังเสื่อม.. จักรพรรดิตัดสินแบบหนู เนื่องจากดูแล้วชาวคริสต์มีอำนาจมากกว่า เลยให้ทุกคนอพยพออกจากห้องสมุดโดยที่ยอมให้ชาวคริสต์เผาทำลายห้องสมุดได้ ส่วนพ่อของไฮพาเทียตายในเหตุการณ์นั้นโดยบอกว่านี่เป็นความคิดของเขาที่ผิดมหันต์มาก (ที่สนับสนุนความรุนแรง).. ลองมาดูต่อครับหลังจากกระทิงฝั่งไซริลจัดการกรีกได้แล้ว คราวนี้มาลุยยิวครับ ที่สุดเนื่องจากเคร่งศาสนามาก จึงเริ่มควบคุมศาสนาอื่น จนถึงขั้นไปทำร้ายคนในศาสนายิว.. ส่วนคนยิวเองก็ไม่พอใจ บรรดาผู้นำศาสนาไปร้องเรียนเจ้าเมืองก็ทำอะไรไม่ได้ โดยสังเกตเจ้าเมืองเกรงใจผู้นำทางศาสนามาก และไม่อยากเข้าไปวุ่น (หนู) ที่สุดผู้นำวางแผนรุมฆ่าคนในศาสนาคริสต์ (นี่ก็กระทิง) ชาวคริสต์ก็ทนไม่ได้ เลยรุมฆ่าชาวยิวต่อ.. และที่สุดชาวคริสต์ที่มีอำนาจมากกว่า คนมากกว่า เลยฆ่าคนยิวไปทั้งเมือง และคนยิวที่เหลือก็พากันอพยพหนี ออกจากเมืองไปอย่างน่าสงสาร

                                   

ตอนหลังไซริลเสียชีิวต สังฆราชองค์ใหม่่ก็สืบทอดความเป็นกระทิงไว้อีก ..คราวนี้หันมาเล่นไฮพาเทียและศาสนาเก่า.. ผู้ว่าการ ซึ่งแม้จะเป็นศิษย์เก่าของไฮพาเทีย แต่ก็ไม่พยายามแทรกแซงด้วยพยายามรักษาความเรียบร้อยของบ้านเมือง (หมี) ด้วยการที่เกรงใจสาวกของไซริล (ทำแบบหนู) ที่สุดไฮพาเทียถูกจับเป็นและตามประวัติศาสตร์ถูกนำมาแล่เนื้อต่อหน้าฝูงชน และเผา เพราะถูกกล่าวหาว่าเป็นสาวกปีศาจ ว่ากันว่าการที่ไฮพาเทียถูกสังหาร ทำให้นักปราชญ์นักคิดพากันอพยพหนีออกจากอเล็กซานเดรีย.. ยุดมืด หรือยุดมีดีฟวัล ที่ศาสนามีอิทธิพลกับชีวิตไปทุกด้านเริ่มขึ้นในวันนั้น.. วันที่ไฮพาเทียตาย คือวันสิ้นสุดของยุคเฮเลนิสติกอย่างเป็นทางการ ..

จะว่าไปถ้ามองจากสัตว์สี่ทิศ ความวั่นวายครั้งนั้นเกิดจาก การที่ผู้นำศาสนาสามศาสนามีความเป็น "กระทิง" อย่างสุดขั้ว.. ส่วนสาวกของทุกศาสนาก็.. “หนู" ครับ ทำอะไรตามกันจนกลายเป็นฝูงชนคลั่งไม่คำนึงถึงผลกระทบที่ตามมา.. ไม่พอครับคนที่จะพึงได้คือฝ่ายการเมือง ที่แทนที่จะใช้ความเป็น "หมี" มาดูแลความสงบเรียบร้อยแต่ต้น กลับใช้ความเป็น "หนู" แทน ที่สุดแม้แต่อินทรีย์อย่างไฮพาเทีย ที่ถือเป็นจอมปราญช์ระดับเจ้าสำนัก ที่มีลูกศิษย์ลูกหามากมาย ก็ไม่สามารถรักษาสมดุลย์ความคิดของคนได้ จนถูกพวกระทิงและหนูคลั่งฆ่าตายในที่สุด... และโลกก็ก้าวเข้าสู่ยุคมืด กว่าจะกลับมาสว่างได้อีกครั้งก็ยุคเรอเนสซองต์ หรือยุคฟื้นฟูศิลปะวิทยาการในอีกพันปีต่อมา..

ถ้าวันนั้นอเล็กซานเดรีย ในหมู่ผู้นำที่แสนประเสริฐ ไม่เป็นกระทิงจัดโหด ไซริลเองไม่เผยแพร่ศาสนาแบบกระทบกระทั่งคนอื่น .. เป็นไปได้ไหมว่า จะว่าไปศาสนาคริสต์เข้ามาในโรมันก็เข้ามาอย่างสันติ แต่กลับกุมหัวใจคนในจักรวรรดิ จากศาสนาใต้ดินเป็นศาสนาของจักรวรรดิ กลายเป็นศาสนาสากล เป็นไปได้ไหมว่าป่านนี้อาฟริกาและอาหรับจะเป็นนับถือคริสตศาสนาไปหมด.. แถมยังรุ่งเรืองทางวิทยาการเพราะยังรักษาไฮพาเทีย และนักวิทยาศาสตร์ วิทยาการทั้งหมดได้ โรมันจะยังคงเป็นอาณาจักรรุ่งเรือง ศาสนาโดดเด่น วิทยาการล้ำยุค แต่นี่ล่มสลายกันหมด.. ยิวเองก็ตัดโอกาสตนเองเพราะประเมินตนเองไม่ถูก ใจร้อนเลยถูกฆ่าตาย ต้องหนีตาย หมดโอกาสสร้างอำนาจทางเศรษฐกิจ สร้างอำนาจทางปัญญาไป.. ส่วนศาสนากรีก.. หายไปทั้งศาสนา .. วิทยาศาสตร์หายครับ.. หายไปจากโลกนับพันปี..

               

 

ส่วนนักการเมืองโรมัน หนูมากครับ.. หนูอย่างเดียว ที่สุดได้ประชากรประเภทเดียวมานั่งขี่หัวครับ คือพวกหัวรุนแรง.. จนที่สุดไม่กี่ปีต้องสูญเสียอาณาจักรให้กับอาณาจักรอิสลาม... ทั้งโรมัน ทั้งคริสต์ ทั้งยิว ทั้งลัทธิกรีก ล้วนตกเป็นของอาณาจักรอิสลามหมดครับ.. ความรุนแรงไม่ว่ามากจากใคร ล้วนนำไปสู่ความสูญเสีย ความชะงักงันของสิ่งดีๆ ครับ..ตอนนี้ชาวพุทธในพม่าก็มีกระทิงนำครับ ไปทำร้ายชาวมุสลิมโรฮิงยา.. นี่ระวังครับ น่าจะดู Agora กันไว้.. กระทิงอย่างเดียว ไม่อินทรีย์ ไม่หนู ไม่หมีนี่ อาจซวยไปเป็นพันปีครับ เขียนมาถึงตรงนี้ก็จะวกมาถึงวงการ OD ครับ.. เราเองต้องถามว่าเราเป็นใคร.. คุณมีสิทธิไปเจอผู้นำทั้งสี่ทิศ และตัวคุณเองเมื่อเก่งกล้าขึ้นก็ระวังตัวเองให้ดี.

เป็นกระทิงนั้นดี แต่ต้องสร้างสมดุลย์ด้วยการคิดการทำแบบหนู หมี อินทรีย์ด้วย ไม่งั่นเป๋ ไม่งั้นล้างผลาญชาวบ้านหมด

เป็นอินทรีย์ก็อย่าลืม เพิ่มมิติอื่นด้วยไม่งั่้นอาจตายอย่างเขียดแบบไฮพาเทีย

เป็นหนู ก็ต้องมองไกล ลุย และวางแผนด้วยไม่งั้นอ่อนครับ เสียหมด

เป็นหมี ก็ต้องเด็ดขาดแบบหมี และมองไกลด้วย ดูแลคนอื่นด้วย ที่สำคัญก็ต้องลุยด้วยไม่งั้นอนุรักษ์นิยมไปจนไม่ก้าวหน้าได้

สุดท้ายนี้อยากบอกว่าไม่ว่าจะเป็นใคร สิ่งที่คุณควรทำคือไม่ใช่คิดเป็นแค่ Know Who ดีกว่า Know How ครับ เราต้องเริ่มจาก Know me ตัวฉันเองเป็นใคร แล้วจึงจะ Know Who Know How ครับ ที่สำคัญต้องรู้ Know Whom รู้ผลที่เกิดครับ ไม่งั้นยุ่งเหยิงหมด 

วันนี้เพียงเล่าให้ฟัง ลองเอาไปพิจารณาดูนะครับ

Reference:

The first picture retrieved October 28, 2013 from http://www.oknation.net/blog/print.php?id=58651

The second picture retrieved October 28, 2013 from http://www.rightcollective.com/product--22060-1.html

The third picture retrieved October 28, 2013 from  http://wildhunt.org/tag/hypatia

The fourth picture retrieved October 28, 2013 fromhttp://www.dentrocine.com/tag/rachel-weisz/ 

[♥อุ้มบุญ♥]

มาด้วยความระลึกถึง  และติดตามเรื่องราวที่เป็นประโยชน์จากบันทึกของอาจารย์ค่ะ

[ณัฐนพ มนู อินทาภิรัต]

กระผมว่านะครับท่านอาจารย์ กระผมเป็นทั้ง 4 อย่างเลยดีไหมครับ แต่ดูที่ปัญหาด้วย..จับสัตว์ทั้ง 4 มาผสมประเมินนำความเข้มส่วนนั้นเข้าแก้ปัญหา ต่อเมื่อรู้ปัญหาแล้ว ไม่ทราบว่าสมควรหรือเปล่าว..ขอขอบคุณที่ให้ความคิดนะครับ