"พี่หนาน"
นาย พรพจน์ พี่หนาน เรียงประพัฒน์

มาหัดอู้กำเมืองกั๋นดีกว่า ๙


"กำเมือง" ถ้าเฮาเบาะปากั๋นอู้ แล้วไผตี่ไหนจะอู้...แถมเหมาะ

๓/๑๐/๒๕๕๖

********

มาหัดอู้กำเมืองกั๋นดีกว่า ๙

 

บันทึกนี้มาต่อคำกริยากันอีกสัก ๒๐ คำ มากไปหรือเปล่าเนี่ย ก็คงจะพอดีนะครับ พร้อมด้วยตัวอย่างตามที่คิดเอาเองเพื่อให้เห็นบริบทของการใช้ภาษา ดังต่อไปนี้...

...

 

พิง = อิง / เติก

"น๊องเอ...ไปเอาเสียมตี่เติกตังหลังบ้านมาหื้ออี่แม่กำไป้...จะเอาไปขุดข่าสักกำ"

(น้องเอ...ไปเอาเสียมที่พิงอยู่ข้างหลังบ้านมาให้แม่หน่อยซิ...จะเอาไปขุดข่าสักหน่อย)

...

ขโมย = ขี้ลัก / ขี้จก

"ไอ้ดำผมหยิกตัวใหญ่ ๆ หนะ...มันเป๋นลูกไผ...ได้ฮยินเขาว่ามันขี้ลักขี้จกอี้หนะ?"

(ไอ้ดำผมหยิกตัวใหญ่ ๆ ...มันเป็นลูกของใคร...ได้ยินเขาพูดกันว่าเป็นคนขี้ขโมยนะ)

...

ขี่หลัง = เก๊าะแอว / เก๊าะหลัง / เก๊าะคอ

ภาพจาก: http://www.dek-d.com/board/view/1246634/

"กันถ้าเฮามีแฟนสักคน...เฮากะอยากหื้อเปิ่นเก๊าะหลังเฮาพ่อง...มันจะฮยะหื้อสนิทสนมผูกพันกั๋นนักขึ้น"

(ถ้าหากผมมีแฟนสักคน...ผมก็อยากให้เธอขี่หลังผมบ้าง...เพื่อที่จะช่วยให้เกิดความสนิทสนมผูกพันกันมากยิ่งขึ้น)

...

ขี้เหนียว = ขี้จิ๊ / จิ๊

"ได้งินเขาว่า...คนตี่ลงเลือกตั้งเป็น ส.อบต.เบอร์หนึ่ง...มีแต่คนขี้จิ๊อี้แต้ก่า?"

(ได้ยินเขาว่า...คนที่ลงเลือกตั้งเป็น ส.อบต.เบอร์หนึ่ง...มีแต่คนที่ขี่เหนียวจริงหรือเปล่า?)

ขี้หวง = ขี้ขาง

"น๊องภูมิ...ลุงหนานขอคะหนมตี่กิ๋นอยู่หนี้สักหน้อยเบาะได้กา?...(เด็กส่ายหัว)...หยังมาขี้ขางแหมะใจ๋เหลาะ"

(น้องภูมิ...ลุงหนานขอขนมที่กินอยู่นี้สักหน่อยได้ไหม?...ทำไมขี้หวงจังเลย)

...

คิด = กึ๊ด / นึก

"นั่งเล่นคอมเมิน ๆ หู้สึกว่า สมองมันจะมึน ๆ กึ๊ดอะหยังเบาะก่อยจะออกเหมือนกั๋นเหนาะ"

(นั่งเล่นคอมนาน ๆ รู้สึกว่า สมองมันจะมึน ๆ คิดอะไรไม่ค่อยจะออกเหมือนกันนะ)

...

เครียด = เคียด

"หันคนตี่เขาเฮียนโท...ปากั๋นจ่มว่าเคียดกั๋นหลายคนเล่าเด้อ"

(เห็นคนที่เขาเรียนปริญญาโท...มักพากันบ่นว่าเครียดหลายคนแล้วนะ)

...

จริง = แต๊

จริงเหรอ? = แต๊ก๊ะ? / แต๊อี้?

"ได้งินเขาว่า...ช่วงนี้พายุเข้าบ้านเฮา...ฝนมันจะต๊กหนักแต๊อี้?บ่อใจ่ดอก...ตี่แต๊ ๆ เกาะคือเข้าตังภาคอิสานปุ้นหนะ"

(ได้ยินเขาว่า...ช่วงนี้พายุเข้าบ้านเรา...ฝนจะตกหนังจริงเหรอ?) (ไม่ใช่หรอก...ความจริงคือพายุเข้าทางภาคอีสานต่างหาก)

...

จุก = กั๊ด

"หันบัวขาวตี๋ฝรั่ง...กั๊ดก๋องอยู่บนเวทีหั้น...ปอลุกเบาะขึ้นเหลาะ"

(เห็นบัวขาวต่อยฝรั่ง...จุกกองอยู่บนเวทีตรงนั้น...จนไม่สามารถลุกขึ้นได้)

...

ใช้ = ใจ้

"ฮ้องบะอ้ายนั่นมาเพ่กำลู่...ตุ๊เจ้าเปิ่นจะใจ้ไปซื้อของหื้อสักกำ"

(เรียกน้องคนนั้นมานี่หน่อยซิ...พระท่านจะใช้ให้ไปซื้อของให้สักหน่อย)

...

ดู = ผ่อ / แยงผ่อ

"ไฟดับแหมะใด...ผ่อหาอะหยังกะบ่อก่อยหัน...มืดไปหม๊ด...แยงผ่อเหลาะ...ไผมาหน้าบ้านหั้น"

(ไฟดับเมื่อไหร่...มองหาอะไรก็ไม่ค่อยเห็น...มันมืดไปหมด...จ้องดูหน่อยสิ...มีใครมาที่หน้าบ้านนั่น)

...

เด็ก = หละอ่อน

"หละอ่อนหมู่นี่...ปากั๋นมาลักหมะแก๋วกู้วันหนะ...เอาก๋งฮยิงสักกำดุ"

(เด็กพวกนี้...พากันมาขโมยฝรั่งทุกวันเลย...เอาหนังสะติ๊กยิงสักทีซิ)

...

คำด่า

ตายเร็ว ๆ / ไอ้พวกลิง /ชาติโง่ /ขอให้ล่มจมขอให้ตายไว ๆ =

ปันต๋าย / บ้าห่าวอก / จ๊าติง่าว / ปันล่มปันต๋าย

(ตามลำดับของอารมณ์โกรธจากต่ำไปสูง)

"ไอ้ปันต๋ายหยะ...กูฮ้องทำเป๋นเบาะได้งินหนะ"

(ไม่เชิงด่าคล้ายคำว่า อะไรวะ...กูเรียกแค่นี้ทำเป็นไม่ได้ยิน)

...

"บ้าห่าวอกหมู่นี่...ปากั๋นมาลักของแหมละ...ปะก่อนเต๊อะมึง...กูจะด่าเหมาะ ๆ สักกำดุ"

(ไอ้เด็กเวรพวกนี้...พากันมาขโมยของอีกแล้ว...เจอก่อนเถอะมึง...แม่จะด่าให้สะใจเลย)

 

"จ๊าติง่าว...บอกหื้ออย่าไปยะ ๆ จ๊ะใดก็เบาะฟัง...ลั่นเหียแต๊เหียว่า...ยะจ๋นได้หนะ"

(ไอ้ชาติโง่...บอกว่าอย่าทำ ๆ ทำไมไม่ฟังกันบ้าง...รั้นเสียเหลือเกิน...ทำจนได้สิน่า)

 

"ไอ้ปันล่มปันต๋าย...มึงมาเตะมาตี๋กูยะหยัง...ป่อแม่กูยังเบาะเกยตี๋กูเลย...ฮือฮือฮือ..."(กรณีผัวเมียทะเลาะตบตีกันไม่ต้องแปลหรอกนะเสียอรรถรส)

...

ตกบันได = ต๊กคันได

"ต๋อนตี่เฮาเป๋นหละอ่อนนั่น...แม่ใจ๊หื้อไปเก๊บผักบ้านแม่ใหญ่...ฝั้งไปฝั้งมาจ๋นปอต๊กคันได"

(ตอนที่ผมเป็นเด็กนั้น...แม่ใช้ให้ไปเก็บผักบ้านยาย...รีบไปรีบมาจนเกิดการตกบันได)

...

เที่ยว = แอ่ว / ไปแอ่ว

"แม่สุขกับแม่เฒ่าเปิ้นปากั๋นไปแอ่วดอยสุเทพเจียงใหม่...กับหมู่ชมรมผู้สูงอายุของอบต.เขา"

(แม่สุขกับแม่ยายท่านพากันไปเที่ยวดอยสุเทพเชียงใหม่...กับกลุ่มชมรมผู้สูงอายุของอบต.เค้า)

...

ทำ = ฮยะ / ยะ

"ทำอะไร" = ฮยะอะหยัง?"

"ใหญ่จ่นปั๋นอี้ละ...ฮยะอะหยังกะเบาะจ่าง...ยังหื้อป่อหื้อแม่ยะหื้ออยู่กะ"

(โตจนป่านนี้แล้ว...ทำอะไรก็ไม่เป็น...ยังให้พ่อให้แม่ทำให้อยู่อีกเหรอ)

...

สร้างบ้าน = ปุกเฮียน /แป๋งเฮือน

"สมัยตะก่อน...ยามปุกเฮียนวันแลก...หมู่เฮากะปากั๋นไปจ่วยแป๋งจ่วยขึ้น...มาบะเด่วผ่อหาเบาะหันเหียแล้ว"

(เมื่อก่อนนี้...ยามเมื่อเริ่มตั้งเสาเรือนวันแรก...พวกเราก็จะพากันไปช่วยสร้างช่วยปีนป่าย...มาบัดนี้มองไม่เห็นภาพนั้นอีกแล้ว)

...

นั่งพับเพียบ = นั่งม๊อบแม๊บ

"หมู่หละอ่อนนักเลียนตังหลาย...เข้ามาในศาลาเพ่...เข้ามาแล้วก็นั่งม๊อบแม๊บเตรียมไหว้พระกั๋นเน้อออ"

(พวกเด็กนักเรียนทั้งหลาย...เข้ามาในศาลานี่...เข้ามาแล้วก็ให้นั่งพับเพียบเตรียมไหว้พระกันนะ)

...

นั่งขัดสมาธิ = นั่งขดถะหวาย

"ต๋อนนี่...กะกราบลาพระกั๋นเลียบล้อยแล้ว...ขอหื้อน๊อง ๆ ปากั๋นนั่งต๋ามสบาย...จะขดถะหวายกะได้"

...

 

นั่งยอง ๆ = นั่งเจาะเขาะ, นั่งหย่องเหยาะ

"ตะก่อนหันป่อใหญ่นั่งเจาะเขาะฝนพ้ากุเจ๊า...บะเด่วบ่อไค่หันไผนั่งหย่องเหยาะฝนพ้าจะเปิ่นแถมแล้วเหนาะ"

(เมื่อก่อนนี้เห็นพ่อใหญ่(ตา)นั่งยอง ๆ ลับพร้าทุกเช้า...มาบัดนี้ไม่ค่อยได้เห็นใครนั่งยอง ๆ ลับมีดแบบท่านอีกแล้วนะ)

...

นั่งเอาขาข้างหนึ่งพาดบนเข่า/ นั่งไขว่ห้าง = นั่งขาก่ายหง้อน / นั่งสับหง้อน

"แหม่...มาบ้านงานศพ...แตนตี่จะจ่วยกั๋นยะงาน...ดันหลบมานั่งสูบปุลี...ขาก่ายหง้อนอยู่หนี้หนะ"

(แหม๋...มาบ้านงานศพ...แทนที่จะช่วยกันทำงาน...ดันหลบมานั่งสูบบุหรี่...นั่งขาไขว่ห้างอยู่ตรงนี้ได้)

...

นั่งวางเฉย นั่งหัวโด่ = นั่งโจ้โก้ /นั่งจ๊กงก

"ผ่อปู่ผีบ้านั่นเดาะ...ปากกี้บปุลีสูบนั่งจ๊กงก...บ่อดิ้นบ่อต้วงอยู่หั้นหนะ...เบาะหิวเข้าจะ"

(ดูตาผีบ้านนั่นซิ...ปากคีบบุหรี่สูบนั่งหัวโด่...ไม่กระดุกกระดิกอยู่ตรงนั้นหนะ...ไม่หิวข้าวหรืออย่างไรนะ)

...

นั่งลงไปเต็มที่ตามสบาย(โดยไม่กลัวเปื้อน) = นั่งเหม้อ / นั่งเหมอะ

"ผ่อหละอ่อนสองคนนั่นเดาะ...นั่งเล่นเหม้อขี้ทรายอยู่หั้น...หละวังเต๊อะแมงแดงจะกิ๋นก้นมันนะ"

(ดูเด็กสองคนนั่นซิ...นั่งเล่นอย่างสบายบนพื้นทรายตรงนั้น...ระวังเถอะแมงแดงมันจะกินก้นพวกเธอ)

 

บันทึกนี้เห็นว่ามีความยาวมากแล้ว จึงต้องขอพักไว้แต่เพียงนี้ก่อน คราวหน้าจะกล่าวถึงคำกริยาต่อไป

 

ขอบคุณทุกท่านที่สนใจ

ขอบคุณโกทูโนว์

 

 

หมายเลขบันทึก: 550109เขียนเมื่อ 3 ตุลาคม 2013 09:38 น. ()แก้ไขเมื่อ 23 ตุลาคม 2013 13:55 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลงจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (11)

น่าสนใจนะครับ  อ่านแล้วอย่างน้อยก็จำได้บ้างนะครับ

ขอบคุณครับ คุณเครื่องหมาย ? คำถามเดี่ยว  ที่ให้เกียรติอ่านและร่วมแสดงความคิดเห็นมากครับ

ผมอยากเขียนเอาไว้เผื่อเด็กรุ่นหลัง ๆ วันข้างหน้าที่ไม่รู้ไม่เข้าใจจะได้เข้ามาอ่านและช่วยฟื้นความทรงจำมาได้บ้างครับ

ไม่ได้อ่านไป2 ตอนก่อนหน้า ไม่ค่อยว่างช่วงนี้ค่ะ จะตามเก็บให้หมดวันหลังเจ้า

ขอขอบคุณอาจารย์ GD มากนะครับ ที่ให้เกียรติเข้ามาอ่านและช่วยกระตุ้นให้ผมอยากเขียนบันทึกไปเรื่อย ๆ

ขอบคุณอีกครั้งครับ

รบกวนขอความหมายและตัวอย่างการใช้ของคำว่า “ก่ายง่าว” ไม่แน่ใจว่าเขียนอย่างไรนะคะ ขอบคุณคะ

 

มาหัดอู้กำเมืองโต่ยเจ้า....ขอบคุณจ้ะ

มีแฟนเพิ่มขึ้นอีกแล้วนะเจ้า 

ขอบคุณ อ.นีโอ-เบเกอรี่ มากนะครับที่ให้ความสนใจ

คำว่า "ก่ายง่าว" ที่ให้มา ตามหลักการเขียนคงจะไม่ถูกต้อง น่าจะเป็น "ก้ายง่าว" มากกว่าหนะครับ

ความหมายก็คือ อาการเบื่อ หรือ เซ็ง ประมาณนี้ ลองยกตัวอย่างถ้าเราสอนหนังสือนะครับ

"สอนหนังสือก๋ำลังม่วนเลย...อาจ๋ารย์ใหญ่ดันมาฮ้องไปประชุมด่วนเหียหนะ...ก้ายง่าวกัวะ"  

หรือถ้าเป็นชาวบ้านทั่วไป เช่น  "ก้ายง่าว...สีข้าวปอจะแหล้วเลาะ...ฝนเสียกต๊กมาเหียหนะ"  เป็นต้น

หวังว่าคงพอเข้าใจบ้างนะครับ

  • ขอบคุณคุณครูมะเดื่อ ที่โตยมาอ่านกำเมืองครับ  แล้วอย่าลืมวิพากษ์ กาพย์ กลอน โคลง ฉันท์ ในอนุทินให้บ้างนะครับ

 

  • ขอบคุณ อาจารย์ GD อีกท่าน ที่ให้เกียรติติดตามอ่าน และให้กำลังใจเสมอมา เป็นอย่างมากครับ
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท