การนำ
PRA มาใช้ใน
PAR
จะทำให้แยบยลอย่างไร เป็นคำถามที่ผมจะต้องหาคำตอบให้เร็ว
เพราะในขณะนี้ที่ชุมชนเกาะเรียน เริ่มเดินหน้า
(ตามโครงการไตรภาคีร่วมพัฒนาสุขภาพชุมชน)
จนชนิดที่ผมก็ตามไปเห็นก้าวไปแล้วทุกที (จริง ๆ นะดีแล้ว)
ซึ่งข้อนี้เป็นความตระหนักในฐานะนักวิจัยคนนอก กลัวจะไปขัดขวางขบวนการ
PRA
ของเขาโดยไม่ตั้งใจเข้าเท่านั้น
แล้ว
PRA และ
PAR คืออะไร? ตอบว่า
(ถามเอง ตอบเองฮา...) PRA : Participation Rual
Appraisal ส่วน PAR:
Participatory Action Research
สำหรับ
PAR
ในโครงการไตรภาคีร่วมพัฒนาสุขภาพชุมชน เป็น Participatory Action
Research & Development มากกว่าเพราะพ่วงด้วยการพัฒนาเข้าไปด้วย
ไม่ใช่เป็นแต่เพียงการวิจัยเชิงปฏิบัติการที่ให้ชาวบ้านเข้ามามีส่วนร่วมในการวิจัยเท่านั้น
แต่เป็นการส่งเสริมสนับสนุนให้ชาวบ้าน หรือพื้นที่มีความเข้มแข็ง
พร้อมที่จะแก้ปัญหาและพัฒนาตนเอง โดยการลงมือทำปฏิบัติจริง
อีกทั้งยังสร้างเครือข่ายออกไปนอกชุมชน
โดยให้ชุมชนเดินออกไปได้อย่างมั่นใจ และสง่าผ่าเผยด้วย (มีเกียรติ)
เพื่อการประสาน เชื่อมต่อ และสนับสนุนส่งเสริมซึ่งกันและกัน (ตาม
Model ที่ “ไตรภาคีร่วมพัฒนา" ยุทธศาสตร์การพัฒนาสุขภาพชุมชน
แต่ในกระบวนการ PAR
ตามแบบของ ไตรภาคีร่วมพัฒนาสุขภาพชุมชนนั้น
โดยเฉพาะที่เกิดขึ้นในชุมชนเกาะเรียนขณะนี้
ได้เกิดสิ่งหนึ่งขึ้นที่เรียกว่า
การศึกษาวิเคราะห์ชุมชนอย่างมีส่วนร่วม ซึ่งนั่นก็หมายถึง
PRA
อย่างเช่นกรณี เรียนสวนร่วม หรือจะมีอีกหลายกรณีที่จะตามมา
รวมถึงที่กำลังจะเกิดขึ้น ณ ชุมชนปากพะยูน
ชุมชนลานช้าง ส่วนกรณีชุมชนลำกะนั้นได้ก้าวข้ามขั้นตอน
PRA
ไปเสียแล้วอย่างน่าเสียดาย
(ยังทบทวนอยู่ว่าจะเดินกลับมาใหม่อีกครั้งได้หรือไม่
ซึ่งอาจจะเกิดรูปแบบใหม่ขึ้นก็ได้) ฉะนั้น การนำ PRA มาใช้ใน PAR จึงเป็นสิ่งที่ต้องทบทวน
(และจะมาว่าถึงในตอนต่อไปอีกครั้ง)
