"รากขยัน"หรือ "ย่านางแดง"

เก็บภาพ"ต้นรากขยัน"ไว้เมื่อวันไปเก็บ"ดอกกระเจียว"กับ"ผู้ช่วยแดง" ที่ หมู่ 8 บ้านปลักมะหว้า ตำบลพรานกระต่าย วันนี้มีโอกาสเข้ามาสืบค้นข้อมูลจึงได้รู้ว่า"รากขยัน"หลาย ๆ ท่านรู้จักกันในนาม"ย่างนางแดง" ที่สำคัญ มีสรรคุณทางสมุนไพรมากมาย...ภูมิปัญญาไทย...ดี ดี ต้องช่วยกันเผยแพร่ต่อครับ!!!!!!

-วันนี้ขอนำเอาเรื่องของ"รา่กขยัน"มาฝากมิตรรัก G2K กันซักหน่อยครับ...เมื่อหลายวันก่อนที่ผมไปเก็บ"ดอกกระเจียว"กับ"ผู้ช่้วยแดง" และนำมาบันทึกซึ่งหลายท่านก็คงจะได้ติดตามอ่านกันไปแล้ว....ซึ่งวันที่เราไปเก็บ"ดอกกระเจียว" ผู้ช่วยได้แนะนำให้ผมรู้จักกับ"ต้นรากขยัน" ครับ...และผมก็ไม่พลาดโอกาสที่จะเก็บภาพมาไว้ก่อน สอบถามเบื้องต้นผู้ช่วยบอกว่าเขาจะนำเอา"ต้นรากขยัน"ไปกกินกับหมาก...น่าสนใจทีเดียวครับ....เมื่อมีโอกาสวันนี้ผมเลยต้องสืบหาข้อมูลใน Internet เพื่อทำความรู้จักกับ"ต้นรากขยัน"และนำมาบันทึีกเพื่อแบ่งปันเรื่องราวนี้ให้มิตรรัก G2K ด้วยครับ...

1.แนะนำอีกครั้งกับ"ผู้ช่วยแดง" ผู้นำทางครับ....เมื่อวันก่อนเราไปเก็บดอกกระเจียวกัน...หลังจากที่เก็บดอกกระเจียวแล้ว เราก็ได้เจอกับ"ต้นรากขยัน" ครับ...มาวันนี้...ต้องหาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ"ต้นรากขยัน"กันหน่อย....

2.เก็บภาพ"ต้นรากขยัน"มา ผู้ช่วยแดงบอกว่า"ต้นรากขยัน"เขานำมากินกับหมาก วิธีการกินก็คือนำต้นและรากมาตำแล้วนำไปตากแดดก็จะได้รากขยันเป็นฝอย ๆ ลักษณะคล้าย ๆ กับเส้นยาสูบน่ะครับ....พอมาสืบค้นข้อมูลดูแล้ว...เขาบอกเอาไว้ว่า "รากขยัน,เถาขยัน หรือย่านางแดง เป็นไม้พื้นถิ่นของไทย ซึ่งค่อนข้างจะหายาก ปัจจุบันเริ่มหันมาปลูกเป็นไม้ประดับตามสวนสาธารณะต่างๆ มากขึ้น เพราะดอกสวย และยังมีมือเกาะหรือเถาเล็กๆ ที่สวย จัดเป็นยาสมุนไพรพื้นบ้านที่ดีอีกชนิดของไทย แต่น่าเสียดายที่การกระจายพันธุ์ลดน้อยลง และมีผู้รู้หรือนำไปใช้ประโยชน์ลดลงตามด้วย"

3."รากขยัน"มีชื่อเรียกแตกต่างตามท้องถิ่น ทางอีสานมักจะรู้จักกันในชื่อ "เถาย่านางแดง" หรือ "เครือย่านางแดง" ภาคเหนือจะเรียก "เครือขยัน หรือสยาน" ครับ..... "รากขยัน"จัดได้ว่าเป็นพันธุ์ไม้เฉพาะถิ่นของประเทศไทย พบบริเวณป่าที่ลุ่มต่ำของป่าเต็งรัง เป็นไม้ประเภทเถาขนาดใหญ่ เลื้อยพันไปตามต้นไม้อื่น เถาแก่กลม สีน้ำตาลแดง มีมือพันสำหรับยึดเกาะ ออกเป็นคู่ ปลายม้วนงออย่างสวยงาม ที่จัดเป็นเสน่ห์ชวนมองของต้นเถาขยันเช่นกันกับดอก มีใบดกหนาทึบ ใบเดี่ยว เรียงสลับ ความเด่นอยู่ที่ดอกสีแดงสด ออกเป็นช่อยาวเรียงกันที่ปลายกิ่ง ช่อดอก ยาวประมาณ 1 เมตร มีดอกย่อยจำนวนมากครับ....

และเพื่อเป็นการพิสูจน์ว่า"รากขยันกินได้จริง ๆ " ผมจึงตามไปหาคน"กินหมาก"ใน"อำเภอพรานกระต่าย"ครับ...และ"ป้าิอึด"คนคุ้นเคยกันก๊คือเป้าหมายของผมครับ...555

4.สอบถามเกี่ยวกับ"รากขยัน" จาก"ป้าอึด"แล้ว ได้ความว่า คนเก่าคนเก่าเขานำ"รากขยัน"มากินกับหมากนานแล้ว.... ซึ่งวันนี้"ป้าอึด"ได้"แสดงวิธี"การกินหมาก"กับ"รากขยัน"ให้ได้ชมกันแบบสด ๆ เลยหละครับ...ขอบอกว่า"เครื่องเคียงของหมาก"มีหลายอย่างจริง ๆ ครับ 5555

5.ฉะนั้น...วันนี้จึงได้ข้อสรุปว่าตามข้อมูลที่ผมได้มานั้น "รากขยัน"ถือเป็น"สมุนไพรพื้นบ้าน"อีกชนิดหนึ่งที่น่าสนใจมาก ๆ ครับ และนี่ก็คงจะเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของคนสมัยก่อน ๆ ที่รู้จักนำเอา"สมุนไพรรากขยัน"นี้ มากินกับหมากเพราะว่า "รากขยัน สามารถใช้เป็นยาได้ทั้ง ลำต้น,ราก โดยนำไปเข้ายาบำรุงโลหิต สำหรับสตรีหลังคลอด ขณะอยู่ไฟ ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น ตำรายาไทย ใช้ใบ เถา และราก แก้พิษ ถอนพิษยาเมา ยาเบื่อ ยาสั่ง ถอนพิษผิดสำแดง ถอนพิษและแก้ไข้พิษทั้งปวง ขับพิษโลหิตและน้ำเหลือง แก้ท้องผูกไม่ถ่าย....ติิดตามข้อมูลต่อได้ที่นี่ครับ http://www.thaipost.net/tabloid/270512/57382 และ http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=147 ครับ...

สำหรับวันนี้...ต้องขอขอบคุณข้อมูลเกี่ยวกับ"รากขยัน"จาก www.thaipost.net และ www.phargarden.com มา ณ ที่นี้ด้วยนะครับ..

สวัสดีครับ...

เพชรน้ำหนึ่ง

30/05/2556

เขียนใน GotoKnow โดย เพชรน้ำหนึ่ง
ใน อนุรักษ์ "ผักพื้นบ้าน"

คำสำคัญ (Tags): #รากขยัน#ย่านางแดง#สำนักงานเกษตรอำเภอพรานกระต่าย#บุญส่ง จอมดวง#อำเภอพรานกระต่าย#อนุรักษ์ผักพื้นบ้าน#happy ba#สมุนไพรพื้นบ้าน#ผักพื้นบ้าน#เกษตรบ้านพราน

หมายเลขบันทึก: 537574เขียนเมื่อ 30 พฤษภาคม 2013 15:55 น. ()แก้ไขเมื่อ 30 พฤษภาคม 2013 16:10 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลงจำนวนที่อ่าน

ความเห็น (17)

tuknarak

เขียนเมื่อ 30 พฤษภาคม 2013 16:15 น. ()

เย้ ดีใจจัง รู้จักอีกชื่อคือ "รากขยัน" ถ้าดิฉันเดา ก็คงเพราะคนที่หานี่ต้องขยันจริงๆ ค่ะ เพราะเดี๋ยวนี้หายากมาก อิอิ

nobita

เขียนเมื่อ 30 พฤษภาคม 2013 17:18 น. ()

ขอบคุณข้อมูลและความรู้ดี ๆ ครับ

คุณมะเดื่อ

เขียนเมื่อ 30 พฤษภาคม 2013 18:02 น. ()

ถ้าจำไม่ผิดนะ คุณมะเดื่อเคยเห็นรากขยันที่เขาปลูกไว้เป็นซุ้มสำหรับนั่งพัก

ที่หุ่นขี้ผึ้ิงสยาม ราชบุรี จ้ะ แต่เพิ่งทราบสรรพคุณจากบันทึกของคุณเพชรนี่แหละจ้ะ

ขอบคุณหลาย ๆ จ้ะ

กานดาน้ำมันมะพร้าว

เขียนเมื่อ 30 พฤษภาคม 2013 18:49 น. ()

ย่านางแดง พี่ดาปลูกไว้เหมือนกันแต่ไม่โต คงไม่ค่อยได้แดดได้ปุ๋ย ไม่ทราบมาก่อนเลยค่ะว่าเรียกอีกชื่อ ว่า รากขยัน และกินกับหมากได้ด้วย พี่ดาเคยนำใบกับดอกมาปั่นกินสดๆ ชอบดอกมากเห็นแล้วดีใจ เพราะมีความรู้สึกว่าเป็นดอกไม้หาชมยาก ปกติย่านางธรรมดาก็ไม่เคยได้ชมดอก ที่พี่ดาพอจะทราบสรรพคุณ ก็เหมือนย่านางธรรมดาแต่มีฤทธิ์ด้านยาสมุนไพรแรงกว่า