โมบาลัด @ จอซอ ลูกแรงงานต่างด้าวที่ไม่อาจเข้าสู่กระบวนการพิสูจน์สัญชาติ[1]
โดย ชาติชาย อมรเลิศวัฒนา[2]
เขียนเมื่อวันที่ ๒๒ เมษายน ๒๕๕๖
นายโมบาลัด @ จอซอ (ไม่มีนามสกุล) เป็นเด็กที่เกิดในบ้านเช่าที่จ.ระนอง เป็นลูกของแรงงานต่างด้าวสัญชาติพม่า ซึ่งพ่อแม่ผ่านการพิสูจน์สัญชาติและได้รับหนังสือเดินทางชั่วคราวจากประเทศพม่าแล้ว ส่วนนายโมบาลัด @จอซอ นั้นยังไม่สามารถที่จะเข้าสู่กระบวนการพิสูจน์สัญชาติได้จึงไม่มีเอกสารรับรองตัวบุคคลจากประเทศพม่าที่ยืนยันว่าเป็นพลเมืองของพม่า
นายโมบาลัด เกิดปี ๒๕๔๐ ไม่ปรากฏวันและเดือน มีทะเบียนประวัติของคนต่างด้าวที่ได้รับอนุญาตให้อยู่ในราชอาณาจักรเป็นกรณีพิเศษท.ร.๓๘/๑ รับรองว่ามีสัญชาติพม่า เมื่อ ๒๖ สิงหาคม ๒๕๔๗ แต่ในสัญชาติของพ่อแม่ถูกระบุด้วยเครื่องหมายขีดกลาง(-) ไม่มีสัญชาติใด ๆ ปรากฏ
นายจอซอ เกิดวันที่ ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๓๙ ตามสูติบัตรการเกิดระบุว่าเกิดที่บ้านแต่ก็มิได้ระบุรายละเอียดของบ้านว่าอย่างไร เกิดที่ประเทศไหน โดยถูกบันทึกตามคำบอกเล่าของย่าเมื่อวันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๔๖ ก่อนหน้าที่จะถูกบันทึกในท.ร.๓๘/๑ ๑ ปี
นายโมบาลัด @ จอซอ เป็นบุคคลคนเดียวกัน โดยมีทั้งพ่อแม่ ย่า และตัวเองเป็นคนยืนยัน แม้ว่าในเอกสารที่ออกโดยรัฐทั้ง ๒ ประเทศจะแตกต่างกันไม่ว่าจะเป็นวันเดือนปีเกิด ชื่อพ่อแม่
เมื่อกันยายน ปี ๒๕๕๕ นายโมบาลัด @ จอซอ ยื่นใบคำขออนุญาตทำงาน ในฐานะผู้ติดตามแรงงานต่างด้าวกับจัดหางานจังหวัดระนอง และได้รับใบอนุญาตทำงานพร้อมกับแจ้งให้ไปพิสูจน์สัญชาติให้แล้วเสร็จภายในวันที่ ๑๔ ธันวาคม ๒๕๕๕
ภายในเดือนเดียวกันนายโมบาลัด @ จอซอ ก็ได้ยื่นเรื่องพิสูจน์สัญชาติผ่านบริษัทไทย-เมียนมาร์ เอ็นเตอร์ไพรส์ จำกัด[3] ให้ช่วยดำเนินการเรื่องพิสูจน์สัญชาติ
๓๑ ตุลาคม ๒๕๕๕ ทางบริษัทไทย-เมียนมาร์ ฯ แจ้งมาว่านายโมบาลัด @ จอซอ เป็น ๑ ใน ๒ คน ที่ไม่มีชื่ออยู่ในหนังสือกระทรวงมหาดไทยที่อนุญาตให้เดินทางไปพิสูจน์สัญชาติพม่า ณ ศูนย์พิสูจน์สัญชาติพม่าได้ โดยไม่แจ้งเหตุผลใด ๆ ว่าทำไมไม่ให้นายโมบาลัด @ จอซอ เดินทางไปพิสูจน์สัญชาติ สอบถามไปยังศูนย์ประสานงานพิสูจน์สัญชาติทั้งของไทยและพม่าก็ไม่มีใครสามารถให้เหตุผลได้
ในวันเดียวกันนายโมบาลัด @ จอซอ ก็ยื่นเรื่องพิสูจน์สัญชาติพม่าอีกครั้งผ่านห้างหุ้นส่วนจำกัดนิธิพรมอเตอร์ระนอง[4] ด้วยความหวังว่าจะทราบเหตุผลทำไม ? ทำไม ? และทำไม ?
ในที่สุดก่อนวันสิ้นสุดพิสูจน์สัญชาติ ๒ วัน คือวันที่ ๑๒ ธันวาคม ๒๕๕๕ ทางหจก.นิธิพรมอเตอร์ ฯ ก็แจ้งมาว่านายโมบาลัด @ จอซอ ไม่มีรายชื่ออยู่ในสำเนาหนังสือสถานทูตพม่า และไม่มีรายชื่ออยู่ในหนังสือกรมจัดหางาน
จึงไม่อาจเข้าสู่กระบวนการพิสูจน์สัญชาติพม่าได้ โดยไม่อาจแจ้งเหตุผลได้ว่าเพราะอะไร
ทั้ง ๒ ครั้ง นายโมบาลัด @ จอซอไม่อาจเข้าสู่กระบวนการพิสูจน์สัญชาติได้ และไม่ทราบเหตุผลใด ๆ
วันที่ ๒๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖ นายโมบาลัด @ จอซอ ส่งหนังสือขอความอนุเคราะห์ออกเอกสารรับรองตัวบุคคล (Certificate of Identity) ไปยังสถานทูตพม่าที่กรุงเทพ ฯ เพื่อขอพิสูจน์สัญชาติพม่าในสถานะผู้ติดตามของแรงงานพม่า เพราะไม่อาจพิสูจน์สัญชาติในสถานะของแรงงานได้
ปัจจุบันนายโมบาลัด @ จอซอ ก็ได้แต่นั่งรอโดยมิอาจทราบชะตากรรมว่าจะอยู่ในประเทศไทยอย่างไร ตั้งคำถามว่าหากถูกจับกุม แล้วแพ้คดี จะถูกส่งกลับไปประเทศไหน ในเมื่อประเทศพม่าก็ยังไม่เคยรับรองพิสูจน์สัญชาติว่าเขามีสัญชาติพม่า เป็นพลเมืองพม่า
.
[1]บทความเพื่อกิจกรรมอบรมองค์ความรู้ใน “โครงการอบรมทีมที่ปรึกษางานองค์ความรู้ด้านสิทธิในสถานะบุคคลตามกฎหมาย (Training for Hard Core Team for Knowledge on Right to legal Personality) ของเครือข่ายการทำงานของคณะกรรมการคุ้มครองเด็กแห่งชาติ” ระหว่างวันที่ ๒๕-๒๖ เมษายน ๒๕๕๖ ซึ่งรับผิดชอบโครงการ โดย คณะอนุกรรมการติดตามการให้สถานะบุคคลแก่เด็กตามคำสั่งคณะกรรมการคุ้มครองเด็กแห่งชาติ
[2]ทนายความ คลินิกกฎหมายด้านสิทธิและสถานะบุคคล ศูนย์สังคมพัฒนา มูลนิธิคาทอลิกสุราษฎร์ธานี, อนุกรรมการสิทธิมนุษยชนด้านชนชาติ ผู้ไร้สัญชาติ แรงงานข้ามชาติ และผู้พลัดถิ่น สภาทนายความในพระบรมราชูปถัมภ์
[3] บริษัทที่มีรายชื่อที่ดำเนินการเกี่ยวกับการพิสูจน์สัญชาติแรงงานพม่า ลำดับที่ ๒๔ จากข้อมูลสำนักงานบริหารแรงงานต่างด้าว
[4] บริษัทที่มีรายชื่อที่ดำเนินการเกี่ยวกับการพิสูจน์สัญชาติแรงงานพม่า ลำดับที่ ๕ จากข้อมูลสำนักงานบริหารแรงงานต่างด้าว
ขอบคุณบันทึกดีๆให่้ความรู้นะครับ..