ดอกไม้ในวรรณคดีไทย

                    กุหลาบ

        กุหลาบกลิ่นเฟื่องฟุ้ง       เนืองนอง

  หอมรื่นชื่นชมสอง                 สังวาส

  นึกกระทงใส่พานทอง           ก่ำเก้า

  หยิบรอจมูกเจ้า                    บ่ายหน้าเบือนเสีย

        วรรณคดี : มัทนะพาธา

                   กระทกรก

           กระพ้อเงาะระงับกระจับบก      กระทกรกกระลำพอสมอไข่

  ผักหวานตาลดำลำใย                       มะเฟืองไฟไข่เน่าสะเดานา

           วรรณคดี : “ขุนช้างขุนแผน”ตอนขุนแผนลุแก่โทษ

                     เกี้ยวเกล้า   

            พระชมการะเกดแก้ว     หอมนา ยากนา

      หอมหื่นกลเกศา                 รวดเร้า

      พระชลมุลิลา                      ลานสวาท

      ชมดอกไม้เกี้ยวเกล้า          เพื่อนให้แพงทอง  

             วรรณคดี :ลิลิตพระลอ

                               เข็ม

       

         ดอกเข็มขาวพวงนั้นฉันถวาย     แต่กลิ่นอายคลายพร้อมไม่หอมหวาน

   สารภีที่ใส่มาในพาน                       ของเยาวมาลย์แม่อุบลคนสำคัญ

        วรรณคดี ::::  พระอภัยมณี            

                          ชบา         

  

            เดินมา                            สองปรีดาชื่นแช่มแจ่มใส

   เห็นชบาป่าบานตระการใจ         เก็บให้นางชมดมทัด

            วรรณคดี :เงาะป่า

                      จำปา

           แก้วกุหลาบจำปาสารภิน     จรุงรวยชวยกลิ่นหอมหวาน

  กลั้วกลิ่นวนิดายุพาพาล               ระเหยหานเสียวซ่านสำราญใจ”

          วรรณคดี : บทละคร เรื่อง“อุณรุท”  ตอนอภิเษกทศมุขครองกรุงรัตนา

                   บานเย็น

         บานเย็นบานสะพรั่งฝั่งสระบัว   เหมือนเย็นเช้าเย้ายั่วอยู่กับน้อง

  มะลิวัลย์พันระกำขึ้นแกมจาก         ได้สามวัดกรรมพรากไปจากห้อง

         วรรณคดี : กาพย์เห่เรือ

                   กระดังงา

       สามกษัตริย์เที่ยวชมบุปผชาติ  ดอกดกเดียรดาษในสวนขวัญ

  เกดแก้วพิกุลแกมพิกัน                จวงจันทร์ลำดวนกระดังงา

        วรรณคดี : รามเกียรติ์

                         แก้ว

         ไม้แก้วกลิ่นแก้วกราย    หอมมิวายวังเวงใจ

   ทุกข์ลืมปลื้มอาไลย           ว่ากลิ่นแก้วแล้วเรียมหา

         วรรณคดี : กาพย์ห่อโคลงนิราศธารโศก

                   กาหลง

           เต็ง แต้ว แก้วกาหลง   บานบุษบงส่งกลิ่นอาย

    หอมอยู่ไม่รู้หาย                 คล้ายกลิ่นผ้าเจ้าตราตรู

          วรรณคดี : กาพย์เห่เรือ

                     นางแย้ม

          พระจันทร์จรแจ่มกระจ่างแจ้ง  ส่องแสงช่อชูดูไสว

  นางแย้มแย้มยิ้มอยู่ริมไพร              เหมือนที่ไร่ฝ้ายพิมเจ้าแย้มยิ้ม

          วรรณคดี : ขุนช้างขุนแผน

                   นมแมว

           ถึงห้วยอีร้าและระย้าล้วนสายหยุด     ดอกนั้นสุดที่จะดกดูไสว

    กะมองกะเม็งนมแมวเป็นแถวไป               ล้วนลูกไม้กลางป่าทั้งหว้าพลอง

          วรรณคดี :  นิราศเมืองแกลง

                     หางนกยูง

   

           ประยงค์แย้มแกมสุกรมนมสวรรค์     มะลิวัลย์มะลิลาแก้วกาหลง

   ทั้งคัดเค้ากฤษณาจำปาดง                      มหาหงส์หางนกยูงฟุ้งขจร

            วรรณคดี : พระอภัยมณี

               กรรณิการ์

        กรรณิการ์ก้านสีแดงสด   คิดผ้าแสดติดขลิบนาง

   เห็นเนื้อเรื่อโรงราง               ห่มสองบ่าอ่าโนเน่

   วรรณคดี : กาพย์ห่อโคลง “นิราศธารโศก”