นกน้อยหาไม้ดีทำรัง ลูกผู้ชายหานายดีสวามิภักดิ์

วันนี้เป็นช่วงพักกลางวัน  หลังจากรับประทานอาหารเสร็จก็เลยหยิบหนังสือขึ้นมาอ่านเผื่อจะได้เพิ่มพูนความรู้และได้ข้อคิดที่เป็นประโยชน์บ้าง ชื่อที่เป็นหัวข้อในหนังสือคือ "นกน้อยหาไม้ดีทำรัง  ลูกผู้ชายหานายดีสวามิภักดิ์"

  เรื่องมีอยู่ว่า ฉางกาย เป็นชื่อตัวละครในเรื่อง ราชาธิราช  ตอนศึกพระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง  ของเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ปี พ.ศ.๑๙๔๖ พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องยกทัพใหญ่บุกหงสาวดี  โดยมีนางมังคละเทวี  อัครมเหสีตามเสด็จด้วย  กองทัพของพระเจ้าฝรั่งมังฆ้องเสียทีแก่มอญ  ทำให้พระมเหสีพลัดหลงทาง  ขณะนั้นฉางกาย นายกองผู้หนึ่ง ขี่ช้างผ่านมา  พระมเหสีทอดพระเนตรเห็นจึงร้องว่า  ฉางกายเอ่ยช่วยด้วย  ฉางกายเห็นดังนั้น จึงพูดกับนายช้างว่า "มัจจุราชมาถึงเราแล้ว ถ้าไม่รับนางไปด้วย หากมีผู้อื่นมาพบเข้า เอาเรื่องไปทูลพระเจ้าอยู่หัว เราต้องถูกประหารชีวิตทั้งโคตร  แต่ถ้าเรารับไป ก็จะตายแต่ผู้เดียว"  นายช้างแย้งว่า "ถ้าท่านไม่รับนางไป เห็นทีจะต้องตายทั้งโคตรนั้น ข้าพเจ้าเห็นด้วยแต่ที่ว่ารับไปแล้วท่านต้องตายแต่เพียงผู้เดียวข้าพเจ้ายังสงสัยนัก  ธรรมดาการทำคุณแก่ผู้อื่นร้อยคนนั้น  ไม่เท่ากับพระเจ้าแผ่นดินองค์หนึ่งเพราะถ้าทรงเมตตา ก็จะชุบเลี้ยงให้ดีได้

           ฉางกายจึงตอบว่า "การทำคุณแก่พระมหากษัตริย์ผู้รู้คุณย่อมเป็นเช่นนั้น  แต่ถ้าพระมหากษัตริย์ไม่รู้คุณก็เหมือนทำคุณแก่อาศิรพิษ ถ้าโกรธเมื่อใด ก็จะให้ฆ่าเราเมื่อนั้น ไม่เชื่อท่านคอยดูต่อไป"

          นายช้างได้ฟังก็ว่า "สุดแท้แต่บุญกรรม เราทำดีมนุษย์ไม่เล็งเห็นเทวดาอารักษ์คงเห็นบ้าง ท่านจงรับนางไปเถิด" ว่าแล้ว ฉางกายก็รับพระมเหสีไปด้วย ตกกลางคืนก็ทำห้างให้บรรทมบนต้นไม้ส่วน ฉางกายกับนายช้างเอาผ้าผูกเอวกันแล้วนอนพิทักษ์นางอยู่โคนต้นไม้ โดยสุจริตเช่นนี้ทุกคืนจนกระทั่งถึงกรุงอังวะ  พระเจ้าฝรั่งมังฆ้องจึงได้พระมเหสีคืนมา ก็ดีพระทัยแต่ยังระแวงสงสัยฉางกาย จึงให้เรียกตัวมาสอบสวนหลายครั้งก่อนจะพระราชทานรางวัล

           อยู่มาวันหนึ่ง  พระมเหสีใช้กรรไกรคีบหมาก พลาดไปถูกนิ้วพระหัตถ์นางตกพระทัย ร้องขึ้นว่า "ฉางกายเอ๋ย ช่วยด้วย" ทำให้พระเจ้าอยู่หัวเคลือบแคลงพระทัย คิดว่าคนทั้งสองต้องมีจิตปฏิพัทธ์ผูกพัน จึงออกชื่อดังนี้ด้วยความโกรธ จึงถอดพระมเหสีออกจากตำแหน่งและให้นำฉางกายไปประหารชีวิต

    ขณะที่เพชฌฆาตจะประหารชีวิต ฉางกายมิได้ครั่นคร้าม ยิ้มแล้วจึงว่า "เราทำนายไว้ไม่มีผิด" แล้วฉางกายก็เล่าให้ฟังตั้งแต่ต้น เพชรฆาตได้ฟังก็สังเวชใจ  ส่วนนายช้างเห็นฉางกายก็ร้องไห้ ฉางกายเห็นจึงว่า "ท่านจะร้องไห้ไปไย เราได้พูดกับท่านแล้วว่า มัจจุราชมาถึง ซึ่งจะตายครั้งนี้ หาเสียดายชีวิตไม่เพราะได้ฝากความดีไว้แก่เทวดาฟ้าดินแล้ว

         แต่เราจะขอสั่งสักหน่อยหนึ่ง ซึ่งท่านจะทำราชการสืบไปภายหน้า จงระมัดระวัง จะหาเจ้านายเป็นที่พึ่ง และให้มีความซื่อสัตย์กตัญญู ถึงตัวจะตาย ก็อย่าให้เสียสัตย์ จะทำคุณก็ให้เห็นคุณแล้วจึงทำ ถ้าเห็นจะกลายเป็นโทษแล้วอย่ากระทำเช่นตัวอย่างเราฉะนี้  พอฉางกายสั่งสอนนายช้างแล้ว เพชฌฆาตก็พาตัวไปฆ่าเสีย ตามรับสั่ง

คติบริหารที่ฝากไว้ในหนังสือเล่มนี้มีดังนี้ครับ

 ๑.นกน้อยหาไม้ดีทำรัง  ลูกผู้ชายหานายดีสวามิภักดิ์

๒. จากหนังสือปรัชญาข้าราชการ ของเทพ  สุนทรศารทูล

  ๒.๑ อานิสงฆ์ที่นายรัก ๑)สุขกายสบายใจ  ๒)เทวดารักษา  ๓)หมาไม่กัด  ๔)ทำดีน้อยก็ได้ดีมาก  ๕)ทำดีมากก็ได้ดีเร็ว  ๖)ทำดีเท่ากับคนอื่นก็ได้ดีมากกว่าคนอื่น  ๘)ทำชั่วมากก็ไม่ถูกประหารชีวิต  ๙)ได้ไปเที่ยวในที่ต่างๆ  ๑๐)ได้กินอาหารรสแปลกๆ  ๑๑)ไดรู้ได้เห็นเรื่องแปลกๆ  ๑๒)คนโดยมากอยากรู้จักคบค้าด้วย  ๑๓)ได้เงินทองข้าวของเครื่องใช้เพิ่มขึ้น  ๑๔)ได้รู้ตื้นลึกหนาบางของผู้ใหญ่  ๑๕)ได้เป็นใหญ่แทนนาย  ๑๖)ได้รับความเคารพนบน้อมจากคนทั้งหลาย 

  ๒.๒ ผลร้ายที่นายชัง ๑)เป็นทุกข์ทั้งกลางวันและกลางคืน  ๒)เข้าคำพังเพยว่า "เป็นลูกหนี้ ขี่เรือเร็ว มีเมียชั่ว เจ้านายชัง"  ๓)ทำดีมากก็ถูกเขม่น  ๔)ทำดีน้อยก็ถูกหาว่าขี้เกียจ  ๕)ทำผิดน้อยก็เป็นผิดมาก  ๖)ทำชั่วน้อยก็ถูกลงอาญา  ๗)ทำชั่วมากก็ถูกประหาร  ๘)หมาก็พลอยกัด  ๙)ผีก็ชอบหลอก  ๑๐)ดักดานอยู่ในตำแหน่งเดิม  ๑๑)เพื่อนฝูงก็ห่างเหิน  ๑๒)เป็นไม้บอนไซเลี้ยงไม่โต

  ๒.๓ ข้อระวังที่นายรัก ๑)เพื่อนอิจฉา  ๒)หมาเห่าหอน  ๓)คนดีก็มองค้อน  ๔)คนชั่วก็ระแวง  ๕)ถ้านายโลภก็ต้องร้อนเหมือนเตารีด  ๖)ถ้านายเห็นแก่ได้ ก็ต้องสกปรกเหมือนหัวหมูไถมา  ๗)ถ้านายขี้กองใหญ่ ก็ต้องเปื้อนขี้นาย  ๘)ถ้านายขี้โมโห ก็ต้องเป็นกระโถนรับรองน้ำลายของนาย  ๙)ถ้านายใจร้าย ก็ต้องกลายเป็นเพชฌฆาต  ๑๐)ถ้านายทุจริต ก็ต้องติดคุกแทนนาย  ๑๑)ถ้านายตายไปตกนรก ก็ต้องตกนรกขุมเดียวกับนาย  ๑๒)ถ้านายกามราคะจัด เป็นสตรีก็ต้องเตรียมเป็นคู่นอนของนาย  ๑๓)ถ้านายชอบเข้าซ่อง ก็ต้องหน้าด้านทนเข้าซ่อง  ๑๔)ถ้านายชอบการพนัน ก็ต้องเล่นการพนัน  ๑๕)ถ้านายเสพสุรา ก็ต้องเมากับนาย

๓.จากนิทานเวตาล เรื่องที่ ๖ ของ น.ม.ส.

           ใครจะไว้ใจอะไรตามใจเถิด    แต่อย่าเกิดไว้ใจในสิ่งห้า

    หนึ่ง อย่าไว้ใจทะเลทุกเวลา          สองสัตว์เขี้ยวเล็บงาอย่าไว้ใจ

    สามผู้ถืออาวุธสุดจักร้าย                สี่ผู้หญิงทั้งหลายอย่ากรายใกล้

    ห้ามหากษัตริย์ทรงฉัตรชัย            ถ้าแม้นใครประมาทอาจตายเอย

  เป็นอย่างไรบ้างครับทุกท่านที่อ่านจบไปหวังว่าคงได้ข้อคิดที่เป็นประโยชน์และสนุกสนานบ้างนะครับ