อริยสัจ ๔ ในพระอภิธรรม

อริยสัจ ๔  ในพระอภิธรรม

              ในพระอภิธรรมปิฎก   ได้อธิบายแบบ   อภิธรรมภาชนีย์     

              สัจจวิภังค์: อภิธรรมภาชนีย์   คือ  สัจจะ  ๔  อย่างได้แก่  ทุกข์   (ทุกข์)   ทุกขสมุทัย ( เหตุเกิดแห่งทุกข์) ทุกขนิโรธ (ความดับทุกข์)  และ ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา (ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์)

              ทุกขสมุทัย  คือเหตุเกิดแห่งทุกข์ ได้แก่  ตัณหา  ๆ  ก่อให้เกิด ทุกข์

                ตัณหา ก่อให้ เกิดกิเลส   เพราะกิเลสเหลือ   อกุศล  คือความโลภ   ความโกรธ   และความหลง จึงมี สภาวะธรรมที่เป็นกิิริยาไม่มีกุศล  ไม่เป็นกุศล  ไม่ก่อกุศล  สิ่งนี้ไม่มี  จึงไม่โอกาสเกิดวิบากแห่งกรรมดี  มีแต่ก่อ เกิดกรรมไม่ดี   แล้วพาให้เกิดทุกข์ เพราะกรรมนั้น เป็น( อกุสลาธรรมา)

                ตัณหา  คือความอยาก  เป็นกิเลส ให้มีชาติ  เป็นเหตุเกิดขึ้นในภพใหม่   สหรคตด้วยความกำหนัดยินดีเป็นเหตุเพลิดเพลินในอารมณ์นั้น ๆ คือ กามตัณหา   ภาวตัณหา และวิภาวตัณหา

               ตัณหา เมื่อเกิดขึ้น ที่ไหน  เมื่อตั้งอยู่ คือ ปิยรูปสาตรูปใด สภาวะที่เป็นน่ารักชื่นใจ  เป็นส่วนอิฏฐารมณ์ คือ พอใจ และการละความโลภ   ความโกธร   ความหลง ได้ เป็นกุศล  และละความหลงใน  รูป เสียง  กลิ่น  รส  โผฏฐัพพะ   ธรรมารมณ์   ด้วยใจ  เป็น (กุสลาธรรมา) 

             A  final   Practice  is Middle  Way.  It  is  proper for  all  people to practice  through enlightenment.