ชีวิตที่พอเพียง : ๑๗๑๗. ต้นไม้ใหญ่

          วารสาร Sciemce ประจำวันที่ ๗ ธ.ค.​ ๕๕ ลงบทความเรื่อง Global Decline in Large Old Trees  เขาขึ้นต้นว่า Large old trees are among the biggest organizations on Earth.  และให้นิยามต้นไม้ใหญ่ว่ามีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง ๔๕​ ซ.ม. ขึ้นไป  ทำให้ผมภูมิใจว่าที่บ้านผมมีอยู่ถึง๖ ต้น  คือต้นพญาสัตตบรรณ ๑ ต้น (ใหญ่ที่สุด)ปีบ ๒ ต้น  แสงจันทร์  หางนกยูง  และนนทรี อย่างละ ๑ ต้น 

          ทำให้หวนคิดว่า แค่ต้นพญาสัตตบรรณต้นนี้ต้นเดียวก็เป็นระบบนิเวศหนึ่งในบ้านผม  ที่ผมไม่มีวันเข้าใจครบถ้วน  ผมรู้แต่ว่ามีครอบครัวของกิ้งก่าหัวสีฟ้าอยู่  เคยเห็นกิ้งก่าบินบินมาเกาะ  ส่วนนกนั้นไม่ต้องพูดถึง มีมากมาย  และในบริเวณบ้านก็มีผีเสื้อบินอยู่มากมาย

          ที่จริงต้นไม้ที่บ้านผมทั้ง ๖ ต้นยังไม่ใหญ่มาก  อายุของแต่ละต้นไม่เกิน ๒๐ ปี แต่ละต้นยังไม่มีโพรงและระบบกิ่งระบบรากที่ซับซ้อน เป็นระบบนิเวศสำหรับชีวิตอื่นอีกมากมายอย่างที่เขาเอ่ยถึงในบทความ  ซึ่งทำให้ผมนึกถึงต้นไม้ใหญ่ในมหาวิทยาลัยโตเกียว และในวัดที่ญี่ปุ่นที่เพิ่งไปเที่ยวมา ที่ ๑, ๒  รวมทั้งที่ Blue Mountains ที่ออสเตรเลีย (๑, ๒)  และที่ Yosemite, แคลิฟอร์เนีย (๑, ๒) แต่ต้นไม้ใหญ่เหล่านั้นก็ยังไม่เป็นระบบนิเวศที่ซับซ้อนเท่าต้นไม้ใหญ่ในป่า  ที่ผมเคยดูในหนัง บีบีซี  ยิ่งเมื่อมันยืนต้นตาย หรือล้มลงมา มันจะเป็นระบบนิเวศสำหรับชีวิตอื่นอีกมากมายนานนับร้อยปี 

          ในบทความ เขากล่าวถึงสาเหตุที่ทำให้ต้นไม้ใหญ่ถูกทำลายหลากหลายสาเหตุ รวมทั้งโรคระบาดของต้นไม้  ทำให้ผมนึกถึงตอนไปออสเตรเลียเมื่อเดือนกันยายน ๒๕๕๕  ตอนเครื่องบินบินจากซิดนีย์ไปแคนเบอร์รา เห็นต้นไม้ในป่าตายเป็นแถบใหญ่ หลายแถบ

          บทความในวารสารเขาประมวลข้อมูลสถานภาพของทั้งโลก  ให้เห็นว่าต้นไม้ใหญ่จะลดลงอย่างมากมาย  มีข้อมูลคาดการณ์ไปข้างหน้าในพื้นที่ต่างๆ  บางพื้นที่จะลดลงเหลือ ๑ ใน ๑๐ ของปัจจุบัน ในเวลา ๘๐​ปี  แต่เขาบอกว่าจะมีบางพื้นที่ที่จะมีต้นไม้ใหญ่เพิ่มขึ้นถ้าคนไม่ตัด  คือในป่าเขตร้อน  เนื่องจากมีปริมาณคาร์บอนไดอ็อกไซด์เพิ่มขึ้น ทำให้ต้นไม้โตเร็วขึ้น  ทำให้ผมนึกถึงวิธีประกอบอาชีพให้มีเงินบำนาญกินง่ายๆ ของเกษตรกรที่มีที่ดิน อย่างกรณีแม่นิด หนูพวก  ที่ได้รับแรงยุจากสองหมอแห่ง รพ. อุบลรัตน์ให้ปลูกไม้ยืนต้น  ไว้ขายเนื้อไม้  ก็จะได้รับอานิสงส์ด้วย  คือต้นไม้จะโตเร็วขึ้น

วิจารณ์ พานิช

๘ ธ.ค. ๕๕

[ยายธี]

"ต้นไม้ใหญ่"ในเขตอำเภอทองผาภูมิที่เคยได้เห็นแม้ว่าจะเป็นเพียงไม่กี่ต้น..ข้างทาง..ในระยะสิบปีมานี้..หมดไม่เหลือหรอ..ในป่าไม่ต้องพูดถึง..ไม้มะค่าเส้นผ่าศูนย์กลางเป็นเมตรๆขึ้นไปกลายเป็นโต๊ะประดับบารมีรวมทั้งไม้หายากประเภทอื่นๆที่(คน..ซื้อ..ราคาเป็นแสน)...เมื่ออาทิตย์ที่ผ่านมาต้นไม้ป่านาๆชนิดที่พอหลงเหลืออยู่บ้างในเขตไฟฟ้า..ซึ่งธรรมดาๆที่เห็น..ตัด..แต่ยอดที่ละเสาไฟ...แต่..เดี๋ยวนี้..โค่นไม่เหลือโคน..รวมทั้งที่จังหวัดอยุธยา(ทางไปบ้าน..ดร.เยาวนุช)..บ้านยายธีต้นสัก..ที่ปลูก..อายุ..สิบห้าปีขึ้นไป....ถูกตัด..(ฝีมือใครไม่รู้)..โดยเฉพาะที่ปลูกเป็นแนวรั้วใกล้เสาไฟฟ้า..ผู้ตัด..จงใจ..ตัด..เอาไป..(ทั้งๆที่เป็นไม้หวงห้าม..การตัดทอน..ต้องมี..ใบอนุญาติ..)...บางที..อยากจะรู้..ว่าเราให้..คุณค่าของต้นไม้..เป็นเพียงสินค้า..หรือ..ถึงเวลา หรือยัง..ที่..คุณค่านั้นควรจะ..ปรับเปลี่ยนเป็น.."ชีวิต..ที่มีคุณค่าเท่ากับชีวิตมนุษย์..พอดี..พอเพียง"..ที่ไม่ควรจะฆ่าฟันกันเช่นกัน....(ยายธี)

[Dr. Ple]

ต้นไม้ใหญ่ ..... ที่พึ่งพิง นกกาและ ต้นกาฝาก 

ขอบคุณท่านอาจารย์มากค่ะ