ตามรอยเท้าพ่อ: การระเบิดจากภายใน สอนให้ตระหนักในเรื่องวัฒนธรรมความปลอดภัย(Safety Culture)

ึการระเบิดความรู้จากภายในออกมาสู่ข้างนอก

                    ตามรอยเท้าพ่อ: การระเบิดจากภายใน สอนให้ตระหนักการป้องกัน ลดความเสี่ยง ก่อนจะเพิ่มมาตรการความปลอดภัย ที่เรามักจะพูดกันว่า ระบบการจัดการที่ดีนั้น ต้องเริ่มจากบุคคลากรหรือ แนวความคิดวิสัยทัศน์ ต้องตรงกันก่อน ถ้าเป็นระบบบริหารการจัดการด้านนิรภัยหรือ Safety Management System นั่นก็คือ วัฒนธรรมความปลอดภัยขององค์กร (Safety Culture) นั่นคือแนวความคิด ทัศนคติ ต้องมีความตระหนักในด้านการปฏิบัติงานที่จะก่อให้เกิดความไม่ปลอดภัย ไม่ปล่อยให้ คน อุปกรณ์ ขั้นตอนการปฏิบัติงาน อยู่ในภาวะอันตราย แลปกใจไหมครับว่า องค์ความรู้ที่ฝรั่งคิดมา เครื่องมือการบริหารจัดการต่างๆ ที่เราทำการศึกษาตามแนวทางต่างชาติอยู่นั้น พ่อหลวงของเราได้คิดและสอนคนไทยมาแต่ช้านานแล้ว ครับผมหมายถึง แนวทางที่พ่อหลวงวางให้คนไทยเดินนั้น ล้วนเป็นแนวทางพอเพียง ให้มีการพัฒนาแบบยั่งยืนบนการลงทุนที่ไม่แพง ซ่อมบำรุงได้ง่าย ไม่ต้องจ้างฝรั่งศึกษา ออกแบบ บำรุงรักษา เพื่อให้คนไทยพึ่งตัวเองได้ นั่นคือพื้นฐาน หรือ Nature แนวทางปฏิบัติของคนไทยที่กลมกลืนกับสิ่งที่เรามีอยู่แล้ว ....

....ด้านการตรวจสอบสนามบิน ก็เช่นกันการตรวจสอบแบ่งเป็น ทั้งแบบ ตรวจเฉพาะด้าน Inspection หรือตรวจทั้งระบบ Audit จะไม่สามารถจะดำเนินการให้สมบูรณ์ เป็นวัฏจักรหรือระบบสนามบินที่ปลอดภัยไม่ได้เลย ถ้าขาดจิตสำนึกรับผิดชอบ ว่้าถ้าปฏิบัติพลาดพลั้ง หรือประมาท นั่นคือหนทางแห่งความสูญเสียอย่างไม่น่าที่จะให้อภัยได้เลย ถ้าเป็นบริษัทอาจถึงกับล้มละลาย เสียฃีวิต เสียทรัพย์สิน เงินทอง หรือเสียความน่าเชื่อถือ หรือความเชื่อมั่นต่ออุตสาหกรรมที่เกี่ยวเนื่องได้อย่างแวดกว้าง ดังนั้นการเพิ่มความปลอดภัยและลดความเสี่ยง จึงจำเป็นที่สุดที่จะเริ่มที่ตัวเราก่อน ที่บุคคลากรก่อน เพราะจิตสำนึกรับผิดชอบงานมีผลกระทบโดยตรงต่อ  ความใส่ใจใน วิธีการ ขั้นตอน การปฏิบัติงาน โดยเฉพาะงานที่ยาก ...

                การ "รับผิด" เป็นเรื่องเกิดแล้ว แต่การ "ป้องกันไว้ทุกด้าน" ต่างหาก ที่เจตนาของคำว่า "รับผิดชอบ" (Accountabilities) ที่แท้จริง จะอยากให้ความหมายของมัน พูดอีกอย่างคือ ผมให้ตำแหน่งนี้คุณเพราะ ตำแหน่งนี้สำคัญ ส่งผลกระทบมากมายหากทำผิดพลาด ผมเห็นว่าคุณมีความใส่ใจ ตระหนัก ระแวดระวัง ละเอียดรอบคอบต่อทุกขั้นตอนการปฏิบัติงาน ทำงานพลาดน้อยมาก ฉนั้นผมจึงให้คุณรับผิดชอบในตำแหน่งนี้ ซึ่งเป็นเรื่องความ "ไม่ประมาทต่อการปฏิบัติงานในทุกขั้นตอน" เป็นหลัก แต่ไม่ได้หมายความว่าเห็นคุณเป็น คนซื่อตรง คนซื่อสัตย์ ผมจึงให้คุณรับผิดชอบงานในตำแหน่งนี้ ซึ่งเป็นเรื่องการ "รับผิดในการปฏิบัติงานที่พลาดไปแล้ว" เป็นหลัก   

......ผมขอตัว หายแว้บไปสักสองเดือนเพื่อไปเก็บข้อมูลด้านพลังงานและการถ่ายทอดวิธีปฏิบัติที่ดีในด้านการรนณรงค์ให้หน่วยงานมีจิตสำนึกตระหนักในการที่จะช่วยประหยัดและลดการใช้พลังงานลงให้ได้ตามเป้าหมายของ กพ. ตามตัวชี้วัดที่12  ซึ่งเพิ่งจะตั้งขึ้นมาใหม่สดสดร้อนๆนี่เองครับคิดแล้วก็อดนึกถึงแหล่งทรัพยากรของชาติไม่ได้ที่เรา เพิ่งจะได้รับทราบว่าจะมีอยู่เพียงพอกันแค่หลักสิบปีเท่านั้นเองก็ต้องช่วยกันคนละไม้คนละมือ เดินปิดแอร์ปิดไฟกันเสียหน่อยเมื่อเห็นว่าเพื่อนร่วมงานลืมปิดกันนะครับ.....

 

.....ในวันนี้อยากจะเสนอเทคนิคง่ายๆและใช้ประโยชน์ได้จริงครับเพื่อนๆเวลาทำงานนำเสนอด้านวิชาการต่างๆแล้วสังเกตุดูว่าองค์ความรู้ที่เราจะถ่ายทอด สมมติฐาน100% เราสร้างหน้าเพจอาจจะวาดตารางกราฟรูปหรือแบบแปลนต่างๆนั้นในเพจสามารถสื่อลงไปได้แค่40-60% แต่ที่เหลือนั่นก็คือคำพูดที่เราได้บรรยายตอนนำเสนอนั่นเองซึ่งอาจประกอบด้วยคำอธิบาย.  คำเตือนจากประสบการณ์หรือที่มาอ้างอิงต่างๆซึ่งผู้รับการบรรยายจะต้องจดบันทึกตามความเข้าใจเอาเองซึ่งถ้าจับใจความไม่ทันหรือมีพื้นฐานในความรู้เรื่องนั้นมีน้อย ในเรื่องนั้นอาจทำให้เข้าใจผิดไปได้ง่ายๆเห็นไหมครับว่าการบันทึกคำอธิบายหรืออย่างที่พ่อหลวงแห่งไทยทรงมีบันทึกคำบรรยายประกอบแบบแปลน ในการที่จะทำความเข้าใจร่วมกันได้อย่างถูกต้อง ท่านเรียนรู้ ทดลอง ทำ จนสำเร็จและเป็นที่ปรึกษาที่อื่นๆจนสำเร็จ และในที่อื่นๆแก้ปัญหา ปรับปรุงวิธีการปฏิบัติให้เหมาะสมจนสำเร็จ จนเกิดเป็นความรู้ชัดแจ้ง (Tacit Knowleage) ติดตัวชุมชนนั้นๆไปใช้หากิน เกิดประโยชน์สุขแก่ชาวบ้าน อย่างยั่งยืนโดยแท้จริง นี่แหละคือการจัดการความรู้ ที่เราจะมาสืบสานวิธีการของท่านในวันนี้.....