พื้นฐานสิ่งแวดล้อม : คุณภาพชีวิต
คุณภาพชีวิต
คุณภาพชีวิตเป็นปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่เ้กี่ยวโยงกับการดำรงอยู่ของสิ่งแวดล้อม ด้วยคนที่มีคุณภาพที่ดีมักมองเห็นความสำคัญของสิ่งแวดล้อม และ มีแรงกดดันต่อสิ่งแวดล้อมไม่มากนัก
มาตรฐานคุณภาพชีวิตที่ดีนั้นควรจะมีองค์ประกอบต่อไปนี้
- ร่างกายดี หมายถึง การที่มีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรง ไม่ไข้เจ็บรบกวนให้มีความกังวลใจ
- จิตใจดี หมายถึง การที่มีสภาวะจิตใจมั่นคง สามารถต่อสู้กับสิ่งที่มากระทบได้ดี มีความเมตตากรุณาต่อสรรพสัตว์ทั้งหลาย เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ มีจิตสาธารณะ และ ที่สำคัญต้องรู้สึกว่าตนเองมีความสุขอยู่เสมอ
- อารมณ์ดี หมายถึง การมีอารมณ์แจ่มใส เบิกบาน มีความรู้สึกเป็นมิตรกับคนรอบด้าน ไม่วิตกกังวลในวิถีชีวิตประจำวันที่ต้องประสบอยู่เป็นนิจ
- สติปัญญาดี หมายถึง การมีความสามารถใช้ปัญญาและองค์ความรู้ต่างๆ มาแก้ปัญหาชีวิตประจำวันให้แก่ตนเอง ครอบครัวและสังคมได้ มีความคิดสร้างสรรค์เพื่อสังคมได้อยู่ร่วมกันอย่างเป็นสุข
- สิ่งแวดล้อมดี หมายถึง การอยู่ในสภาวะแวดล้อมที่ดีทั้งสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมทางสังคม ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการส่งเสริมให้สุขภาพกายและสุขภาพจิตมีสภาวะเช่นไรอีกด้วย
องค์ประกอบเหล่านี้เป็นสิ่งบ่งชี้ถึงการมีคุณภาพชีวิตที่ดีของแต่ละบุคคล ทำให้ดำเนินชีวิตอยู่ในสังคมนั้นๆได้อย่างมีความสุข และร่วมกันพัฒนาสังคมของตนให้สามารถพึ่งพาตนเองได้
ในปัจจุบันภาวะทางเศรษฐกิจเข้ามาเกี่ยวข้องกับคุณภาพชีวิตของมนุษย์อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ มาตรฐานการครองชีพจึงเข้ามามีบทบาทสำคัญต่อคุณภาพชีวิตของมนุษย์ กล่าวได้ว่า ถ้ามาตรฐานการครองชีพสูงขึ้น มาตรฐานคุณภาพชีวิตของประชาชนก็ย่อมที่จะลดน้อยถอยลง เพราะต้องไปวิตกกังวลกับปัจจัยสี่เพื่อการมีชีวิตรอดเป็นเบื้องต้น และเกิดการแข่งขัน แย่งชิง ความเครียด ความวิตกกังวลก็เข้ามา ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เมตตากรุณา และ จิตสาธารณะก็หดหายไป ดังนั้นถ้าสังคมหนึ่งๆ มีมาตรฐานการครองชีพที่ดี มาตรฐานคุณภาพชีวิตก็จะดีด้วย แต่ทั้งนี้ก็ขึ้นกับภาวะทางจิตของกลุ่มชนในสังคมนั้นๆ ด้วย บางสังคมที่มีลักษณะการดำเนินชีวิตที่ไม่ได้ยึดแนวทางทุนนิยมแต่หันไปยึดแนวทางจิตนิยม อย่างเช่นสังคมของประเทศพูตาน ที่เน้นความพอใจในสิ่งที่เป็นอยู่ ยึดมั่นในคำสอนทางศาสนาพุทธ มุ่งปฏิบัติกิจวัตรประจำวันเพื่อการศาสนาเป็นหลัก การแสวงหาสิ่งอำนวยความสะดวก จากเทคโนโลยีสมัยใหม่เป็นเรื่องไร้สาระ ดังนั้นมาตรฐานการครองชีพในระบบทุนนิยมจึงไม่ใช่ปัจจัยสำคัญต่อคุณภาพชีวิตของกลุ่มชนเช่นนี้
อย่างไรก็ตามภายใต้กรอบระบบทุนนิยมที่ตะวันตกส่งออกครอบงำไปทั่วโลก มาตรฐานคุณภาพชีวิตมีผลโดยตรงต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม ซึ่งจะเห็นได้อย่างชัดเจนจากมาตรฐานการครองชีพตามแบบทุนนิยมซึ่งมีการบริโภคสูง ทั้งด้านอาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย อุปกรณ์เพื่อความสะดวก ความสบายทั้งหลาย สิ่งเหล่านี้ล้วนผลิตด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ ต้องใช้วัตถุดิบและพลังงานจำนวนมาก และ สุดท้ายทิ้งของเหลือใช้จำนวนมหาศาลกลับไปสู่สิ่งแวดล้อมอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ และได้สร้างผลกระทบอย่างรุนแรงต่อความสมดุลของโลกอยู่ในขณะนี้นั่นเอง
++ คุณภาพชีวิตภายใต้ระบบทุนนิยม... อยู่ตรงไหน ??? ++
++ บ้านงามๆ
++ รถยนต์หรูๆ
++ แต่งตัวเริดๆ
++ อยู่แอร์ฉ่ำๆ (ทั้งที่บ้าน+ที่ทำงาน)
++ โฮมเธียเตอร์ ตะลึ้มบึ๊มๆ
ฯฯฯฯฯฯ ลลลล ฯฯฯฯ
**** สมดุลของสิ่งแวดล้อมโลกจะอยู่อย่างไร ****
**** คุณภาพชีวิตจะมีได้อย่างไร ****
ความเห็น (4)
ขออนุญาติเรียก "เบญจสุขภาวะ" ได้นะครับ เดินเข้าหาธธรมชาติของความจริงด้วยเจตสำนึกแห่งปัญญา หาหนทางหลุดพ้นพันธนาการกระแสทุนนิยมคือสิ่งสุดท้ายใช่หรือไม่อาจารย์
....คุณภาพชีวิตภายใต้ระบบทุนนิยม..อยู่ตรงไหน...ขอตอบว่า.."อยู่ที่..จมไม่ลง"..เจ้าค่ะ...(ทุกๆสิ่ง..ในธรรมชาติ..เปลี่ยนแปลงตัวของมันเอง..ทุนนิยมก็คงเช่นกัน..)...ยายธี
สวัสดีครับอาจารย์ เห็นด้วยกับที่อาจารย์เขียนมาครับ คนเราส่วนใหญ่ถูกหลอกด้วยสิ่งประดับตกแต่งทั้งในตัวเองและภายนอกครับ น้อยคนที่จะมองออกมองเห็น และสามารถที่จะทำมันได้ ขอติดตามอ่านบันทึกของอาจารย์ด้วยนะครับ
สวัสดีครับท่านภูคา ขอบคุณที่เข้ามาให้ความคิดเห็นครับ
มีโอกาสจะเขียนเพิ่มเติมครับผม