การสอนแบบเน้นครูเป็นแบบอย่าง

                  การเรียนการสอนของไทยมีหลากหลายรูปแบบ ทุกวิธีคิดโดยนักวิชาการทางการศึกษาผู้ทรงความรู้ความสามารถอย่างมาก โดยไม่กี่ปีที่ผ่านมาเราพูดกันคือ "เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญหรือศูนย์" การเรียนแบบนี้มีลักษณะกับการสอนวิธีการหนึ่งที่จะกล่าวต่อไป

                 จากประสบการณ์การสอนอย่างน้อยนิดของการทำหน้่าที่ครูได้พบบางอย่างเกี่ยวกับทักษะการเรียนของนักศึกษา ยกตัวอย่างเช่น เวลาให้นักศึกษาทำกิจกรรมอะไรก็ตามสักอย่างหนึ่ง นักศึกษาจะไม่สามารถกล้าหรือแสดงออกได้อย่างมั้นใจ กระทั่งนักศึกษาคนแรกหรือกลุ่มแรกผ่านไป จากการสังเกตพบว่ากลุ่มหลังจะมีความมั่นใจและทำได้ดีมากกว่า จึงของสรุปอย่างกำปั้นทุบดินว่า "เกิดจากการมีแบบอย่างให้เดินตาม"

                 ตอนเด็กมนุษย์เริ่มพูดออกเสียงได้จากการลอกเรียนแบบ ในทางภาษาศาสตร์ยืนยันชัดเจนว่า ภาษาไม่ใช่เรื่องของพันธุกรรม แต่เกิดจากการจดจำภาษาพ่อแม่ หมายถึง จะจดจำภาษาเหล่านั้นจากผู้ที่เด็กใกล้ชิด 

                 คนที่พิการทางการออกเสียง สาเหตุสำคัญที่ไม่สามารถออกเสียงได้คือหูหนวก ไม่รู้จะลอกตัวอย่างจากที่ใดนั่นเอง 

                 การเรียนในวัยเด็กก่อนการเข้าโรงเรียนผมว่าเป็นทักษะที่ควรเอาอย่างมากที่สุดสำหรับการสอนในปัจจุบัน แม่ของเราสอนเรื่องของการใช้ชีวิตโดนปราศจากตำรา ไม่อาศัยการอธิบายอย่างเป็นขั้นตอน เตรียมสอน ขั้นเกริ่นนำ ขั้นสอน ขั้นสรุปให้ยุ่งยาก แต่นำกระบวนการสอนให้เป็นกระบวนการชีวิต จำได้ว่าแม่สอนทุกอย่างผ่านการกระทำ เช่น สอนการอาบน้ำด้วยการนำเราเข้าไปอาบน้ำด้วยและเราก็ทำตาม สอนเรื่องการกินข้าวให้เราดูเราทำตาม สอนแปรงฟันโดยการแปรงให้ดู และอีกหลายต่อหลายอย่าง ปรากฏว่าเราสามารถทำตามได้อย่างรวดเร็ว ที่สำคัญไปกว่านั้นหากเราได้ลงมือปฏิบัติด้วยตนเองจะทำให้เราทราบและมีข้อสงสัย นั่นคือคำถามที่เราไม่เข้าใจจะได้เอ่ยปากถามนั่นเอง

                 ในสังคมปัจจุบันพบว่าการลอกเลียนแบบเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและมีอิทธิพลขยายวงกว้าง แต่อย่างไม่ได้ตั้งใจเนื่ิองจากการลอกเลียนแบบส่วนมากกลับเป็นการลอกเลียนแบบที่ไม่ดี เช่น การปาหิน อ้างมาจากการดูข่าวเห็นเขาทำทำตาม การข่มขืน การปล้นจี้ ส่วนมากในการสารภาพคือ การอ้าวว่าลอกเลียนแบบมาจาก...... ทั้งสิ้น

                   "จงทำวิกฤติให้เป็นโอกาส" ด้วยข้อดีประการดังกล่าว ประกอบกับความสำเร็จเมื่อตอนเด็กที่แม่สอนด้วยการทำให้ดู และข้อสังเกตบางอย่างทำให้พบว่าการลอกเลียนแบบนั้นเป็นทักษะที่มนุษย์มีสูง เราจะทำอย่างไรให้ทักษะเหล่านี้มาประกอบเป็นส่วนหนึ่งในการเรียนรู้ของนักเรียน 

                   วิธีการสอนที่ว่าคือ "การสอนเชิงตัวอย่าง" อธิบายง่ายๆ คือ การสอนโดยการนำปฏิบัติให้ดูเป็นตัวอย่างนั่นเอง เช่น การสอนเรื่องการอ่าน ครูและนักเรียนอ่านหนังสือไปพร้อมกัน ดูวิธีอ่านจากครูและสรุปเป็นหลักการออกมาใช้ ครูทำอย่างไรบ้าง เช่นอ่าน สรุปเนื้อหาสำคัญไว้ในสมุดบันทึก สามารถนำเสนอสาระสำคัญของสิ่งที่อ่าน เป็นต้น 

                   คิดว่าการสอนแบบนี้จะช่วยพัฒนาการเรียนการสอนในบางวิชาได้และเป็นการเชื่อมั่นในศักยภาพของบุคคล

[โสภณ เปียสนิท]

ทำตัวอย่างให้เด็กดู

อาจดีนะครับ ถ้าเด็กดูเราบ้างนะครับ

ครูหนุ่มสาวอาจได้เปรียบหน่อย ผมว่านะ