กรณีศึกษา นางสาวพรทิพย์ ม่วงทอง :
คนไร้รากเหง้า ภรรยาและแม่ของคนสัญชาติญี่ปุ่น[1]
ชื่อ นางสาวพรทิพย์ ม่วงทอง
อายุ ประมาณ 30 ปี (ปรากฎตามเอกสารประจำตัว อายุ 28 ปี)
วันเกิด ไม่ปรากฎข้อมูล (ปรากฎตามเอกสารประจำตัว เกิด พ.ศ.2526)
สถานที่เกิด ไม่ปรากฏข้อมูล
ภูมิลำเนาปัจจุบัน 3xx หมู่ที่ 1 ต.บ้านแพรก อ.บ้านแพรก จ.พระนครศรีอยุธยา
เอกสารประจำตัว 1. บัตรประจำตัวบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียน เลขประจำตัว 0-1xxx-89000-02-2 ลงวันที่ 25 มี.ค.2554 ออกโดย สำนักทะเบียนท้องถิ่นเทศบาลบ้านแพรก อ.บ้านแพรก จ.พระนครศรีอยุธยา
2. แบบรับรองรายการทะเบียนประวัติบุคคลไม่มีสถานะทางทะเบียน เลขประจำตัว 0-1xxx-89000-02-2 ลงวันที่ 19 มี.ค.2553ออกโดย สำนักทะเบียนท้องถิ่นเทศบาลบ้านแพรก อ.บ้านแพรก จ.พระนครศรีอยุธยา
----------------------------------
ข้อมูลบิดาและมารดาผู้ให้กำเนิด
----------------------------------
บิดา ไม่ปรากฏข้อมูล
มารดา ไม่ปรากฏข้อมูล
------------------------------------------------------
ข้อมูลบิดาและมารดาผู้ให้การเลี้ยงดูตามข้อเท็จจริง
------------------------------------------------------
บิดาผู้ให้การเลี้ยงดู นายพิสิษฐ์ เนคมานุรักษ์
สัญชาติ ไทย
อายุ 54 ปี
ภูมิลำเนาปัจจุบัน 3xx หมู่ที่ 1 ต.บ้านแพรก อ.บ้านแพรก จ.พระนครศรีอยุธยา
เอกสารประจำตัว 1.บัตรประจำตัวประชาชนคนสัญชาติไทย เลขประจำตัว 3-1699-00xxxx-74-4 ออกโดย อ.บ้านแพรก จ.พระนครศรีอยุธยา วันที่ 27 ต.ค.2552
2. ทะเบียนบ้าน ทร.14 รหัสประจำบ้าน 1416-00xxxx-6 ออกโดยเทศบาลตำบลบ้านแพรก อ.บ้านแพรก จ.พระนครศรีอยุธยา วันที่ 27 มิ.ย.2550
มารดาผู้ให้การเลี้ยงดู นางกนกพร เนคมานุรักษ์
สัญชาติ ไทย
อายุ 52 ปี
ประกอบอาชีพ แม่บ้าน
ภูมิลำเนาปัจจุบัน 3xx หมู่ที่ 1 ต.บ้านแพรก อ.บ้านแพรก จ.พระนครศรีอยุธยา
เอกสารประจำตัว 1. บัตรประจำตัวประชาชนคนสัญชาติไทย เลขประจำตัว 3-5399-00xxx-63-3 ออกโดย อ.บ้านแพรก จ.พระนครศรีอยุธยา วันที่ 27 ต.ค.2552
2. ทะเบียนบ้าน ทร.14 รหัสประจำบ้าน 1416-002xxx-6 ออกโดยเทศบาลตำบลบ้านแพรก อ.บ้านแพรก จ.พระนครศรีอยุธยาวันที่ 27 มิ.ย.2550
-------------------------------------------------------
สามีของนางสาวพรทิพย์ ม่วงทอง : นายยูกิฮิโร่ คูโดะ
-------------------------------------------------------
สัญชาติ ญี่ปุ่น
อายุ 31 ปี
ประกอบอาชีพ พนักงานบริษัทเมดิบะ จำกัด ประเทศญี่ปุ่น
ภูมิลำเนาปัจจุบัน 3-13 มินามิคาราซูยามะ เขตเซทางายะ กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น
เอกสารประจำตัว หนังสือเดินทางเลขที่ TK 3229xxx ออกโดย กระทรวงการต่างประเทศ ประเทศญี่ปุ่น เมื่อวันที่ 11 พ.ย.2553
-------------------------------------------------------
บุตรสาวของนางสาวพรทิพย์ ม่วงทอง : ด.ญ.ยูริ คูโดะ
-------------------------------------------------------
สัญชาติ ไม่มีสัญชาติ (อยู่ระหว่างดำเนินการเพิ่มชื่อเป็นคนสัญชาติญี่ปุ่น)
อายุ 1 ปี
ภูมิลำเนาปัจจุบัน 389 หมู่ที่ 1 ต.บ้านแพรก อ.บ้านแพรก จ.พระนครศรีอยุธยา
เอกสารประจำตัว 1.หนังสือรับรองการเกิด ทร.1/1 ตอน 1ที่ อท 0027-2/943 ลงวันที่ 28 มิ.ย.2553 ลงวันที่ 28 มิ.ย.2553 โรงพยาบาลอ่างทอง อ.เมือง จ.อ่างทอง
2. สูติบัตร ทร.3 บุคคลที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายหรือในลักษณะชั่วคราว เลขประจำตัว 7-1599-00xxx-08-9 ลงวันที่ 28 มิ.ย.2553 ออกโดย สำนักทะเบียนท้องถิ่นเทศบาลเมืองอ่างทอง จ.อ่างทอง
3. ทะเบียนบ้าน ทร.13 บุคคลที่อาศัยอยู่ในราชอาณาจักรไทยโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายหรือในลักษณะชั่วคราว เลขประจำตัว 7-1599-00xxx-08-9 เลขรหัสประจำบ้าน 1416-002553-6 ย้ายเข้าอยู่เมื่อวันที่ 21 มี.ค.2554 ออกโดย สำนักทะเบียนท้องถิ่นเทศบาลตำบลบ้านแพรก จ.พระนครศรีอยุธยา
---------------------------------------------------------
ปัญหาสถานะบุคคลของนางสาวพรทิพย์ ม่วงทอง
: คนไร้รากเหง้า ภรรยาและแม่ของคนสัญชาติญี่ปุ่น
---------------------------------------------------------
พรทิพย์เติบโตขึ้นมาจากการเลี้ยงดูของนางนิตย์ ขว้างสาหัส ในฐานะยายผู้รับเลี้ยงเด็ก พรทิพย์อาศัยอยู่กับยายนิตย์ ตั้งแต่อายุประมาณ 2 ปี เนื่องจากมีผู้หญิงคนหนึ่งซึ่งอาจจะเป็นมารดาของพรทิพย์ ได้นำมาฝากเลี้ยงไว้ และไม่เคยกลับมาหาพรทิพย์อีกเลย พรทิพย์ไม่มีเอกสารระบุทราบตัวบุคคลใดๆ ติดตัวมา ไม่ทราบสถานที่เกิด วันเกิด ไม่รู้ว่าบิดามารดาคือใคร เธอจึงตกเป็นคนไร้รัฐตลอดมา จนกระทั่ง พ.ศ.2551 ความไร้รัฐได้ถูกขจัดสิ้นไปเพราะเธอได้รับการสำรวจและจัดทำบัตรประจำตัวบุคคลไม่มีสถานะทางทะเบียน แต่เพราะความเป็นคนไร้รากเหง้าทำให้เธอไม่สามารถพิสูจน์ข้อเท็จจริงได้ว่า ตนเองมีสิทธิในสัญชาติไทยหรือไม่ เธอจึงยังคงตกเป็นคนไร้สัญชาติ ประเภทคนไร้รากเหง้าในสังคม ส่วนยายนิตย์ผู้เลี้ยงดูก็ไม่สามารถให้ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับพรทิพย์ได้อีก เนื่องจากป่วยเป็นโรคความจำเสื่อมจึงจำเรื่องราวของตนเองและพรทิพย์ไม่ได้
ด้วยความไร้เอกสารระบุทราบตัวบุคคลในครั้นยังเด็ก เป็นเหตุให้พรทิพย์ถูกปฏิเสธสิทธิที่จะเข้าศึกษา เธอตัดสินใจทำงานเลี้ยงดูตนเองและยายนิตย์ตลอดมา จนกระทั่ง พ.ศ.2551 พรทิพย์ได้พบรักกับนายยูกิฮิโร่ คูโดะ ชายสัญชาติญี่ปุ่นซึ่งมาท่องเที่ยวในประเทศไทย ทั้งคู่อยู่กินฉันสามีภรรยา นายคูโดะเดินทางมาเยี่ยมพรทิพย์ที่ประเทศไทยเสมอ และมีลูกสาวด้วยกัน คือ ด.ญ.ยูริ คูโดะ
นายคูโดะไม่ได้รังเกียจในความไร้สัญชาติของพรทิพย์ ทั้งยังต้องการรับพรทิพย์ และลูกสาวไปอยู่อาศัยที่ประเทศญี่ปุ่นด้วยกัน ในฐานะภรรยาและบุตรตามกฎหมาย ดังนั้นนายคูโดะและพรทิพย์จึงได้ร่วมกันฝ่าฟันอุปสรรคขอความช่วยเหลือทางกฎหมายจากโครงการบางกอกคลินิกฯ และทนายความในประเทศญี่ปุ่น และสามารถจดทะเบียนสมรสได้ ตามกฎหมายไทยและกฎหมายญี่ปุ่น
ปัจจุบัน ด.ญ.ยูริ อยู่ระหว่างดำเนินการเพิ่มชื่อเป็นคนสัญชาติญี่ปุ่นเนื่องจากมีบิดาเป็นชายสัญชาติญี่ปุ่น เพื่อที่จะขอทำหนังสือเดินทางในฐานะคนสัญชาติญี่ปุ่น และเดินทางไปอยุ่ร่วมกับบิดาและครอบครัวในประเทศญี่ปุ่น
ส่วนพรทิพย์เอง ก็จำเป็นที่จะต้องขอมีเอกสารเดินทาง เพื่อใช้เดินทางไปอยู่ร่วมกับครอบครัว คือสามีและลูกน้อยสัญชาติญี่ปุ่น ในประเทศญี่ปุ่นแม้ว่าเธอยังคงประสบปัญหาความไร้สัญชาติอยู่ก็ตาม
ปล.สามารถอ่าน บันทึกการสอบปากคำข้อเท็จจริงและเรื่องราวของพรทิพย์ ม่วงทอง ฉบับเต็มได้ที่ http://www.gotoknow.org/blogs/posts/476631
[1] สรุปข้อเท็จจริงกรณีศึกษาโดยย่อโดย นางสาวพวงรัตน์ ปฐมสิริรักษ์ คณะทำงานโครงการบางกอกคลินิกฯ เพื่อประกอบการเสวนาวิชาการ “แบ่งปันประสบการณ์ไทย-ญี่ปุ่น เพื่อ การจัดการปัญหาสิทธิและสถานะบุคคลของคนไร้รัฐไร้สัญชาติ” วันที่ 6 ก.พ.2555 ณ ห้อง 221 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์
ไม่มีความเห็น