ตกลาว
ตกลาว
“ตกลาว” เป็นสำนวน หมายถึง คนอีสาน ที่ พูดภาษากลาง แล้วมีบางครั้ง ภาษาถิ่น แทรกเข้ามาโดยไม่รู้ตัว และไม่ได้ตั้งใจ เรียกว่า “ตกลาว”
ภาษาถิ่น อีสาน มีหลายภาษา เช่น ถิ่นสกลนคร ก็จะมีภาษาถิ่น ผู้ไท สุรินทร์ บุรีรัมย์ บางแห่ง บางอำเภอ จะพูดภาษาเขมร ภาษาส่วย ภาษาลาว ภาษาไทย(ไทยเดิ้ง พูดอย่าง ชาวโคราช) ก็คือภาษาอีสาน ถิ่น นั้น ๆ บาง ถิ่นก็จะพูด ภาษาลาว แต่ไม่ใช่ ภาษา ของสาธารณะประชาชนลาว หรือประเทศลาว บางคำ ภาษาของสาธารณะประชาชนลาว ก็เป็นคำเดียวกับ ภาษา ถิ่นอีสาน มีหลายคำ ผิดเฉพาะ สำเนียง เท่านั้น เป็นเพราะว่า พยัญชนะที่มีไม่เท่ากัน เช่น อักษร ไทยใช้ “ช” ประเทศลาว ไม่มี ใช้ “ซ” ตัวอย่างคำว่า “ชัย” ประเทศลาว ออกเสียง “ไซ” แต่บางคำ คนละความหมาย อย่าง ผ้าเย็น เขาใช้ ผ้าอนามัยครับ แต่อย่างไร ก็พอสื่อสารกันรู้เรื่องกว่าไปประเทศเขมร ดังนั้นเวลาไปเที่ยว ประเทศลาว จึงไปได้อย่างสบาย เหมือนเมืองพี่เมืองน้อง
เมื่อครั้งผม สอนอยู่ที่โรงเรียน ดอนเมืองทหารอากาศบำรุง กรุงเทพมหานคร ปีแรก ๆ ผมก็พูดตกลาว บังเอิญ คำที่ผม ตก พ้องกับ ภาษากลาง แต่คนละความหมาย เป็นพ้องเสียง คือคำว่า “ของห้าง” ในภาษาถิ่น อีสาน หมายถึง ของไม่ดี ของไม่มีราคา ของชำรุด เช่น รถห้าง นาฬิกาห้าง (รถเสีย นาฬิกาไม่เดิน ฯลฯ) ภาษากลาง หมายถึง ของที่ซื้อจาก ศูนย์การค้า หรือร้านค้าใหญ่ ๆ
เรื่องมีอยู่ว่า ผมเป็นโรคตาแดง วันอาทิตย์ไปเดินเที่ยวสวนจตุจักร จึงซื้อแว่นดำเพื่อปกปิด ตาแดง ราคา ๒๐ บาท วันจันทร์ ก็ไปสอนตามปกติ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ เป็นธรรมดา เด็ก อยากรู้อยากเห็น ก็ตั้งคำถามอย่างดี “อาจารย์ครับ แว่นเท่จัง” ผมจึงตอบโดยไม่ได้คิดอะไร และก็เขิน ๆ เพราะเป็นแว่น ไม่มีราคา ด้วยเป็นคนอีสาน จึง ตอบไปโดยไม่ได้คิดอะไร โดยสัญชาตญาณ “โอนักเรียน ของห้าง” นักเรียนก็ ไม่หยุดเท่านั้น “อาจารย์ ห้างไหน” ช่วงนี้ผม คิดได้ว่า ผมตกลาว เลยตอบไป ว่า “เซ็นทรัล”
หลังจาก ผมย้ายกลับภูมิลำเนา ผมนำเรื่องนี้ไปพูด ให้เพื่อน ๆ ครู ฟัง และเด็กนักเรียนฟัง เรื่องนี้ จึงเป็นตำนาน เรื่องโจ๊ก”ของห้าง” จนทุกวันนี้
เรื่องโจ๊ก คนอีสาน ตกลาว ยังมีอีกมากมาย ซึ่งที่เขาร้องเพลงบ้าง พูดโจ๊ก ขำขัน บ้าง ผมว่า มาจากเรื่องจริงครับ ถามว่า อายไหม “ไม่อายครับ” ภาษาอีสาน หรือภาษาถิ่นใด ก็ เป็นภาษาไทย ยิ่งภาษาถิ่น จะทำให้เราภูมิใจ ในวัฒนธรรม เป็นพี่น้อง เป็นคนบ้านเดียวกันอย่างภาคภูมิ แต่เวลาสื่อสาร ก็ควร ใช้ภาษาราชการ คือ ภาษากลาง
แล้วท่านล่ะ เคยตกลาว หรือเปล่าครับ
ความเห็น (8)
เรื่องเบา ๆ ที่เกิดจากประสบการณ์ อ่านเล่น ๆ ถ้ามีเรื่อง ขำ ๆ เล่าให้ฟังด้วยครับ
ตกลาว กับทองแดงไปกันได้น่ะท่าน
ขอบคุณครับ ผมได้ความรู้เพิ่มเกี่ยวกับ ท้องถิ่น "ทองแดง" สำเนียงใต้ ที่สนุก ผมชอบฟังครับ
ขอบคุณ คุณวอญ่า-ผู้เฒ่าสำหรับเกร็ดความรู้
สวัสดีค่ะ
แวะมาอ่าน "ตกลาว" ได้ความรู้เพิ่มขึ้น...ขอบคุณค่ะ
สวัสดีค่ะ
ขอบคุณสำหรับเรื่องเล่า"ของห้าง"ค่ะ
เรื่องการสื่อสารแม้จะไม่ใช่ภาษาถิ่นก็อาจเข้าใจไม่ตรงกันได้เสมอๆค่ะหนึ่งมีเรื่องมาแลกเปลี่ยนค่ะ เป็นเรื่องของคุณหมอที่ย้ายมาจากกทม.มาทำงานที่อุดร (รพ.ที่หนึ่งอยู่นี่ล่ะค่ะ) กับคุณยาย(ผู้ป่วยชาวอีสานแท้ๆ)
เหตุเกิดหลังครบการรักษาแล้ว วันนี้คุณยายมาตรวจเช็คร่างกายตามนัด
- คุณหมอ (คนกทม.) "คุณยายครับ กลับไปอยู่บ้านมีปัญหาอะไรบ้างมั้ย" (คุณหมอหมายถึงว่าเมื่อกลับไปอยู่บ้านมีอาการผิดปกติอะไรบ้างมั้ย)
- คุณยาย "โอย.....คุ่นหมอขา มีหล๊าย...หลาย ก็ลูกสาวอิฉันทะเลาะกับลูกเขยค่า" (คุณยายเข้าใจว่าคุณหมอถามปัญหาที่เกิดในครอบครัวค่ะ อิอิ)
ตอนเข้ากรุงใหม่ๆ ทองแดง หล่นระนาว
พอไปเมืองเหนือ ก็ อู้กำเมืองบ่จ้าง เจ้า :)
ออนซอนหลายภาษาถิ่นภาษาทิพย์
ใช้กระซิบว่า "ฮักหลาย"กะม่วนหู
มีโตงโตย ลำนำขับให้ความฮู้
ภาคเหนืออู้คำเมืองกะม่วนกา
"ไปสิเล่อ" ถามว่า"จะไปไหน"
เป็นภาษา "ผู้ไท" เด้ออีหล่า
"เนียงลออ "น้องสาวงามผู้ได๋หว่า
เป็นภาษาขแมร์พื้นบ้านเฮา
"ขี้หกทั้งเพล" ใต้ว่าอย่าโกหก
เดี๋ยวตกนรก " ทำพรื้อ" เล่า
จิม่วนใจ่อิ่มใจ หากพวกเฮา
สืบสาน "ภาษาเก่า" แห่งถิ่นไทย...
จริงแล้วผมก็ไม่ค่อยมีความรู้ด้านนี้มากเท่าไหร่หรอกครับแต่อยากแจม (เป็นตาม่วนหลาย) ถ้าผิดพลาดหรือกล้ำก่ายเจ้าของภาษาโดยใช้ภาษาถิ่นบางถิ่นไม่ถูกต้องก็ขออภัยด้วยนะครับ..อิอิ ( ปลาค่อใหญ่เฮ็ดจั่งได่สิกินบ่เหมิดน้อ )
- คนอีสานใจดี
- เชื่อคำพูดของคนเมือง
- เสียดายที่คนเมือง
- อาศัยจุดนี้เป็นไป "ตกลาว" เขาเสียนี่
