นักวิทยาศาตร์ที่โลก(ทำเป็น)ลืม(3) : ทราบิท อิบนุกุรเราะฮฺ

ثابت بن قرة بن مروان 

Thabit Ibn Qurra (ทราบิท อิบนุ กุรฺเราะฮฺ) (ฮ.ศ.221-321 : ค.ศ.836-901)

ชื่อเต็มของทราบิท คือ อะบู อัลหะซัน อิบนุมัรวาน ทราบิท อิบนุกุรฺเราะฮฺ อัลหัรรอนีย์ ( ابو الحسن ثابت بن قره بن مروان الحراني ) ทราบิท อิบนุ กุรฺเราะฮฺ อิบนุ มัรวาน เกิดเมื่อปี ฮ.ศ.221 (ค.ศ.836) ที่เมืองฮัรรอน เมโสทาเมีย (ปัจจุบันอยู่ในประเทศตุรกี) และเสียชีวิตเมื่อวันที่ 26 เศาะฟัรฺ ฮ.ศ.288 (18 กุมภาพันธ์ ค.ศ.901) เป็นนักวิชาการชาวอาหรับซีเรีย มีชื่อเสียงทางด้าน ดาราศาสตร์ คณิตศาสตร์ เรขาคณิตและดนตรี และมีหลานเป็นนักวิทยาศาสตร์เช่นกัน ชื่อ Ibn Sinan (908- 946)

ทราบืท เป็นคนแรกที่ได้วัดและกำหนดเวลาของปี เป็น 360 วัน 6 ชั่วโมง 9 นาที 10 วินาที เขาได้ทำงานที่มัสยิดที่ฮัรรอน เมื่อปี ค.ศ.848 และได้ย้ายไปยัง อัรร็อกเกาะฮฺ ทางตอนเหนือของซีเรีย เปิดโรงเรียนสอนดาราศาสตร์ ปรัชญา และการแพทย์ที่นั้น มีลูกศิษย์มากมาย ที่มีชื่อเสียง เช่น สะนาน อิบรอฮีม และหลานของเขา อัลบัยตานี ทราบิท อิบนุกุรเราะฮฺ เป็นคนแรกที่ค้นพบและอธิบาย จตุรัสกล (Magic Square المربعات السحرية :) หมายถึงตารางที่มีช่องจำนวนในแนวตั้งและจำนวนช่องในแนวนอนเท่ากัน ภายในแต่ละช่องตารางจะมีตัวเลขจำนวนเต็มหนึ่งจำนวนที่ไม่ซ้ำกับตัวเลขในช่อง อื่น ๆ โดยตัวเลขทุกช่องจะเป็นจำนวนนับที่เรียงกัน และเท่ากับผลบวกตัวเลขทั้งหมดในที่ละแนวนอนเท่ากันและเท่ากับผลบวกของตัวเลข จากทุกช่องในแต่ละแนวตั้ง และยังเท่ากับผลบวกของตัวเลขจากทุกช่องในแต่ละแนวทแยงมุมด้วยเช่น   หนังสือที่เป็นที่ยอมรับของทราบิท เช่น

• كتاب في المخروط المكافئ
• كتاب في الشكل الملقب بالقطاع
• كتاب في قطع الاسطوانة
• كتاب في العمل بالكرة
• كتاب في قطوع الاسطوانة وبسيطها
• كتاب في مساحة الأشكال وسائر البسط والأشكال المجسمة
• كتاب في المسائل الهندسية

• كتاب في أن الخطين المستقيمين إذا خرجا على أقلّ من زاويتين قائمتين التقيا
• كتاب في تصحيح مسائل الجبر بالبراهين الهندسية
• كتاب في الهيئة
• كتاب في تركيب الأفلاك
• كتاب المختصر في علم الهندسة
• كتاب في تسهيل المجسطي
• كتاب في الموسيقى
• كتاب في المثلث القائم الزاوية
• كتاب في حركة الفلك
• كتاب في ما يظهر من القمر من آثار الكسوف وعلاماته
• كتاب المدخل إلى إقليدس
• كتاب المدخل إلى المنطق
• كتاب في الأنواء
• مقالة في حساب خسوف الشمس والقمر
• كتاب في مختصر علم النجوم
• كتاب للمولودين في سبعة أشهر
• كتاب في أوجاع الكلى والمثاني
• كتاب المدخل إلى علم العدد الذي ألفه نيقوماخوس الجاراسيني ونقله ثابت إلى العربية.
• และอื่นๆ ในสาขาวิชาต่างๆ มากกว่า 150 เล่ม

 

คัดจาก : http://tawasau.yiu.ac.th/almustofa/archives/557