การที่เรียก มหาเวสสันดรชาดกว่า “มหาชาติ” นั้น
เนื่องด้วยเวสสันดรชาดกนี้ เป็นเรื่องใหญ่และยืดยาว
ท่านจึงจัดรวมไว้ในมหานิบาติชาดก คือรวมเรื่องใหญ่ ๑๐ เรื่อง เรียกว่า
“ทศชาติ”
แต่เหตุที่อีก ๙
เรื่องไม่เรียกว่ามหาชาติเช่นเดียวกับเวสสันดรชาดกนั้น
ข้อนี้ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
ทรงอธิบายว่า
พุทธศาสนิกชนชาวไทย
ตลอดจนประเทศใกล้เคียง นับถือกันมาแต่โบราณว่า
เรื่องมหาเวสสันดรชาดก สำคัญกว่าชาดกอื่นๆ
ด้วยปรากฏบารมีของพระโพธิสัตว์บริบูรณ์ ในเรื่องมหาเวสสันดรชาดกทั้ง
๑๐ อย่าง คือ
๑)
ทานบารมี
ทรงบริจาคทรัพย์สิน ช้างม้า ราชรถ พระกุมารทั้งสองและพระมเหสี
๒)
ศีลบารมี
ทรงรักษาศีลอย่างเคร่งครัด ระหว่างทรงผนวชอยู่ ณ เขาวงกต
๓)
เนกขัมมบารมี
ทรงครองเพศบรรพชิตตลอดเวลาที่ประทับ ณ เขาวงกต
๔)
ปัญญาบารมี
ทรงบำเพ็ญภาวนามัยปัญญาตลอดเวลาที่ทรงผนวช
๕)
วิริยะบารมี
ทรงปฏิบัติธรรมมิได้ย่อหย่อน
๖)
สัจจะบารมี
ทรงลั่นวาจายกสองพระกุมารให้ชูชก เมื่อพระกุมารหลบหนี
ก็ทรงติดตามมาให้
๗)
ขันติบารมี
ทรงอดทนต่อความยากลำบากต่างๆ ขณะที่เดินทางมายังเขาวงกต
และตลอดเวลาที่ประทับ ณ ที่นั่น
แม้เมื่อทอดพระเนตรเห็นชูชกเฆี่ยนตีพระกุมารอย่างทารุณ
พระองค์ก็ทรงข่มพระทัยไว้ได้
๘)
เมตตาบารมี
เมื่อพราหมณ์เมืองกลิงคราษฏร์ มาทูลขอช้างปัจจัยนาเคนทร์
เพราะเมืองกลิงคราษฏร์ฝนแล้ง ก็ทรงพระเมตตาประทานให้
และเมื่อชูชกมูลขอสองพระกุมาร
โดยอ้างว่าตนได้รับความยากลำบากต่างๆ
พระองค์ก็มีเมตตาประทานให้ด้วย
๙)
อุเบกขาบารมี
เมื่อทรงเห็นสองพระกุมารถูกชูชกเฆี่ยนตี
วิงวอนให้พระองค์ช่วยเหลือ
พระองค์ก็ทรงบำเพ็ญอุเบกขา คือ ทรงวางเฉย
เพราะทรงเห็นว่าได้ประทานเป็นสิทธิ์ขาดแก่ชูชกไปแล้ว
๑๐)
อธิษฐานบารมี
คือ ทรงตั้งมั่นที่จะบำเพ็ญบารมีเพื่อให้สำเร็จโพธิญาณเบื้องหน้า
แม้จะมีอุปสรรคก็มิได้ทรงย่อท้อ
จนพระอินทร์ต้องประทานความช่วยเหลือต่างๆ
เพราะตระหนักในน้ำพระทัยอันแน่วแน่ของพระองค์
ดังนั้น จึงเรียกพระชาติสำคัญนี้ว่า “มหาชาติ”
ส่วน พันเอกพระสารสาส์นพลขันธ์
(เยรินี) กล่าวว่า
พระโพธิสัตว์ในกำเนิดพระเวสสันดร
ได้สร้างแบบของมนุษย์ผู้ก้าวถึงขั้นสูงสุดแห่งการดำเนินในทางวิวัฒนาการ
อันนำไปสู่ความเต็มเปี่ยมทางจริยธรรมและความรู้
เหมาะแก่การข้ามพ้นโอฆะห้วงสุดท้าย
ซึ่งจะแยกออกเสียได้จากการเกิดเป็นเทวดา
เพราะเหตุนี้กำเนิดสุดท้ายจึงได้นามว่า “มหาชาติ”
คือเป็นพระชาติที่บำเพ็ญบารมีขั้นสูงสุดนั่นเอง
ไม่มีความเห็น