ENV a93 : มีเรื่องให้เตรียมการกับการลอกตะกอน…หลายเรื่องเหมือนกัน"

เรื่องของกลิ่นฉุกให้ย้อนรำลึกถึงการใช้น้ำหมักชีวภาพราดลงคูวันแรก การหยอดลูกบอลน้ำหมักที่ตามมาในคราวหลัง การเติมปูนขาว และค่า DO ที่เปลี่ยนแปลงของน้ำจากลูกบอลและปูนขาว

เมื่อใส่ปูนขาวลงไปในน้ำที่เป็นกรดมาก ผลกรด - ด่างของน้ำก็เปลี่ยนไปในด้านเป็นด่างมากขึ้น ช่วยได้ชะงัดในการจัดการกับกลิ่นเหม็นในระยะแรก ระยะต่อมาอีกหน่อยกลิ่นจะกลับมาใหม่

ผู้รู้ให้คำอธิบายว่า ปูนขาวช่วยให้จุลินทรีย์ย่อยสลายของเสียก้นบ่อได้มากขึ้น ทำให้เกิดตะกอนด้วยฤทธิ์ทางเคมีที่ไปเปลี่ยนให้น้ำเป็นด่างมากขึ้น ด้วยคุณสมบัติความเป็นด่างของมัน

ในระหว่างเกิดปฏิกิริยาเคมีเกิดขึ้น อุณหภูมิน้ำจะเพิ่มขึ้น ออกซิเจนละลายน้ำได้ลดลง จุลินทรีย์ที่ใช้ออกซิเจนจะลดจำนวนลงหรือตาย จุลินทรีย์ที่ไม่ใช้ออกซิเจนจะเพิ่มจำนวน การจัดการน้ำเข้าสู่ระบบบำบัดแบบไร้อากาศ  เข้าใจแล้วว่ากลิ่นเหม็นที่หวนกลับมาได้อีกเกิดจากตะกอนสะสมเช่นกัน

ในน้ำหมักมีแบคทีเรียตัวเก่ง ที่ช่วยแปลงสารอินทรีย์ให้กลายเป็นกรดน้ำส้ม กรดน้ำนม  เจ้ากรดพวกนี้เป็นแหล่งพลังงานของจุลินทรีย์  น้ำหมักชีวภาพเป็นสารลดแรงตึงผิวชีวภาพ ที่ทำให้ไขมันอยู่ร่วมกับน้ำได้ดีขึ้น ไม่มีคราบไขมันที่ขวางไม่ให้ออกซิเจนละลายน้ำ น้ำจึงใสขึ้น

เมื่อกรดพวกนี้อยู่กับกรดกำมะถัน (ก๊าซไข่เน่าที่ละลายในน้ำ) จะเกิดสารประกอบตัวใหม่ที่มีกลิ่นเฉพาะของมัน ซึ่งนักเคมีเขาเรียกว่า สารเอสเทอร์  กลิ่นจึงเปลี่ยนไป

การเติมน้ำเพิ่มปริมาณออกซิเจนแล้ว ยังช่วยปรับสถานะความเป็นกรด - ด่างไม่ให้เปลี่ยนมากเกินไป จุลินทรีย์ที่ยังอยู่จึงเป็นตัวช่วยย่อยตะกอนใหญ่เป็นตะกอนเล็ก อายุของระบบบำบัดจึงยืดออกไป

ที่ผ่านมา เมื่อใช้ปูนขาว ลูกบอลน้ำหมักชีวภาพ เติมน้ำ ไม่พ้นการมีตะกอนสะสม จึงมีความเป็นไปได้ที่ต้องเลือกจัดการตะกอนด้วยการลอก

หลังจากไม่พบไนไตรท์ในน้ำ ก็หาร่องรอยของโคลีฟอร์มแบคทีเรียในน้ำไปด้วย  เรื่องไนเตรทในน้ำ ผู้ชำนาญการเลี้ยงสัตว์น้ำเขาบอกมาว่า ควรมีค่า  0-50 มก./ลิตร

ถึงแม้ไนเตรทไม่เป็นพิษกับปลา แต่ถ้าสะสมมากๆเข้า ก็แปรรูปเป็นกรดไนตริกซึ่งทำให้เคมีน้ำไม่เสถียร แล้วสัตว์น้ำจะอยู่ไม่เป็นสุข ปลาเครียด

ที่สำคัญคือ ทำให้เจ้าตัวจิ๋วหยุดทำงานไปด้วย ซึ่งแปลว่าปล่อยตะกอนไว้ในน้ำไม่ดีแน่

น้ำเสียนี้มาจากคนป่วยทั้งนั้น จะลอกตะกอนอย่างไรให้ปลอดภัยจากเชื้อโรคจึงเป็นเรื่องสำคัญ

เชื้อโรคฉี่หนูเมื่ออยู่ในคนและสัตว์ชอบอยู่ในอวัยวะที่มีปัสสาวะ และอยู่ได้นาน  ปัสสาวะมีแอมโมเนียสูง อย่างนี้น้ำนอกตัวคนและสัตว์ตรงไหนมีแอมโมเนียสูง เชื้อนี้อยู่ดีด้วย

ใน 6 แก๊งค์ที่ก่อโรคทั้งหมด จะอยู่รอดต้องการความชื้น ออกซิเจน สภาพกรด ด่างเป็นกลาง (pH 7.0-7.4) และอุณหภูมิ 28-30 องศาเซลเซียส ตายง่ายเมื่ออยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ไม่มีน้ำ

ที่คูเคยมีหนูมาแอบกินน้ำ วันนี้จำนวนหนูลดลง แต่ยังมีให้เห็น น้ำไม่มีไนไตรท์ ก็ไม่มีแอมโมเนียหรือมีน้อย ค่า DO น้ำเป็นศูนย์ ตั้งแต่เติมปูนขาว น้ำหมักมาแล้ว pH น้ำในคูอยู่ระหว่าง 7-8 เรื่อยมา มีความเป็นไปได้ว่าน้ำในคูปลอดภัยจากเชื้อฉี่หนูมากขึ้นแล้วจากค่า DO และแอมโมเนีย

เชื้อก่อโรคทางเดินอาหารจะเจริญเติบโตไม่ได้ในสภาวะที่มี pH ต่ำกว่า 4 ซึ่ง pH นี้ปลาก็อยู่ไม่ได้  จะเชื่อว่าตะกอนปลอดภัยจากเชื้อโรค  ก็ต้องตรวจ pH ตะกอนให้มั่นใจก่อนไปแตะต้องมัน จะปรับ pH ตะกอนให้เป็นกรดขนาดนี้ น้ำหมักชีวภาพทำได้ ถ้าใช้มันแบบเพียวๆ  pH มันอยู่ระหว่าง 3-4 ได้ถ้าเลือกวัตถุดิบให้เหมาะ

สารอินทรีย์ที่ย่อยสลายใช้เป็นปุ๋ยได้  ตะกอนในคูมีสารประกอบซัลเฟตอยู่ ปาล์ม กาแฟ ปาล์มน้ำมัน อ้อย พืชตระกูลถั่วที่เป็นอาหารสัตว์ชอบปุ๋ยที่มีกำมะถันผสม  รพ.ปลูกปาล์มประดับไว้หลายแห่ง ถ้าปลอดภัยจากเชื้อโรคเพียงพอ ก็ลอกไปเป็นปุ๋ยได้เลย

เชื้อโรคฉี่หนูตายง่ายเมื่อแห้ง ถ้าจะเลือกใช้การตากแดดจัดการกับมันก็ไม่ใช่เรื่องยากแล้ว

23 ตุลาคม 2554

[บีเวอร์]

เป็นบทความที่ดีมากครับ