( เครื่องแต่งกายพื้นบ้านของพี่น้องชาวไท-ยวน บ้านคูบัว)
วันนี้คุณมะเดื่อ "โบยบิน" ไปเยือนถิ่นพี่น้องชาว " ไท-ยวน" ที่บ้านคูบัว จ.ราชบุรี จ้ะ เชื่อว่า หลาย ๆ ท่านคงเคยไปเยียมเยียนกันมาแล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คงเคยได้อุดหนุน "ผ้าจกคูบัว" ที่แสนสวยงาม ลือชื่อ ซึ่งเป็นอีก 1 ผ้าทอมือท้องถิ่นที่มีชื่อเสียงในเรื่องของลวดลายอันวิจิตรบรรจงมาแล้ว
สีสันสดใส ลวยลายงดงาม คือความงามของผ้าจกคูบัว
( ราคาย่อมเยาอีกด้วยนะจ๊ะ)
ร่ายยาวไปหน่อย ยังไม่เข้าถึงเนื้อหาที่จั่วหัวไว้เลย คุณมะเดื่อตั้งใจไวหลายครั้งแล้วว่าจะไปเยี่ยมชมของดี ๆ ที่คูบัวสักครั้งให้จงได้ ทั้ง ๆ ที่ผ่านมา ผ่านไปนับสิบเที่ยว แต่ก็เพิ่งมีโอกาสวันนี้ที่ได้ไปยังชุมชนบ้านคูบัว ที่ จ.ราชบุรี สมดังตั้งใจ
(คุณน้าช่างทอผ้าจกคูบัวในศูนย์ฯ จำหน่ายผ้าทอคูบัว)
คุณมะเดื่อมีเวลาเพียงเล็กน้อยที่ได้เข้าไปที่ศูนย์สืบทอดศิลปะผ้าจก ราชบุรี จำหน่ายผ้าทอมือคูบัวซึ่งตั้งอยู่ภายบริเวณที่ทำการ อบต.คูบัว อ.เมือง จ.ราชบุรี ซึ่งภายในจำหน่ายผ้าจกทอมือ ส่วนอีกด้านหนึ่ง เป็นส่วนที่ชาวบ้านใช้ทอผ้า มีกี่ทอผ้าวางเรียงเป็นแถว แต่คุณมะเดื่อสังเกตเห็นว่า มีหลายกี่ที่มีหยักไย่จับ มีเพียง 2 - 3 กี่ ที่มีร่องรอยการใช้งานประจำ
วันนี้มีเพียงคุณน้าคนเดียวที่นั่งทอผ้าอยู่ จึงได้พูดคุยซักถามกันนิดหน่อย ได้ความคร่าว ๆ ว่า " ผ้าทอคูบัวมีมาสมัยปู่ ย่าตา ยาย แต่เดิมชาวบ้านคูบัวจะทอผ้าขึ้นใช้เอง ไม่มีการซื้อขายกัน ต่อมาเมื่อยุคสมัยเจริญขึ้น ผ้าจกคูบัวหายไปจากบ้านคูบัวมาช่วงเวลาหนึ่ง จนเมื่อไม่นานมานี้ ได้มีการส่งเสริมจากทางจังหวัดขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง และมีการทอผ้าจกภายในตำบลคูบัวและมีการจัดตั้งศูนย์สืบทอดศิลปะผ้าจกนี้ขึ้นเพื่อจำหน่ายผ้าจกที่ชาวบ้านทอ ชาวบ้านจะทอผ้าที่บ้านเป็นส่วนใหญ่แล้วนำมาส่งขายที่ศูนย์ ฯ นี้ ผ้าทอ 1 ผืน (ราคา 600 บาท) จะใช้เวลาทอประมาณ 1 วัน " คุณน้าช่างทอผ้าเล่าด้วยความดีใจและภาคภูมิใจมากที่บัดนี้ผ้าจกคูบัวมรดกอันล้ำค่าได้กลับมาสู่บ้านคูบัวอีกครั้ง
เส้นใยที่เป็นวัตถุดิบในการทอเป็นฝ้ายที่สั่งมาจากต่างจังหวัด แล้วนำมาผ่านกระบวนการต่าง ๆ ด้วยชาวบ้านคูบัว
ออกจากศูนย์สืบทอดศิลปะผ้าจก คุณมะเดื่อก็มาแวะที่ "จิปาถะภัณฑ์สถานบ้านคูบัวซึ่ง ตั้งอยู่ภายในบริเวณวัดโขลงสุวรรณคีรี ต. คูบัว ที่นี่ เป็นพิพิธภัณฑ์ที่ ท่าน " ดร.อุดม สมพร" ทำหน้าที่เป็นผู้อำนวยการและเปรียบเสมือนผู้ริเริ่มในการจัดตั้งจิปาถะภัณฑ์สถานแห่งนี้ขึ้นร่วมกับองค์กรในชุมชนอีกหลาย ๆ ฝ่าย โดยมุ่งหวังที่จะรวบรวมความเป็นมาของ "ไท-ยวน" ให้เยาวชนรุ่นหลัง ๆ ได้รับรู้ถึงความเป็นมาของบรรพบุรุษของตน
( หากท่านใดสนใจรายละเอียดของจิปาถะภัณฑ์สถานบ้านคูบัวนี้ ก็ขอเชิญคลิ้กหาได้จากตรงนี้ http://hererb.blogspot.com/2009/11/blog-post.html หรืออีกหลาย ๆ เว็บไซต์จ้ะ )
วันนี้คุณมะเดื่อได้พบกับท่าน ดร.อุดม สมพร ท่านอายุ 70 ปี แต่จากที่ได้พูดคุยกับท่านในเวลาน้อยนิดนั้น ก็พอจะทราบว่า ท่านเป็นผู้มีความมุ่งมั่น มีความคิดกว้างไกล และเต็มไปด้วยพลังแห่งอุดมการณ์
(ดร.อุดม สมพร )
จิปาถะภัณฑ์สถานบ้านคูบัว เป็นพิพิธภัณฑ์ที่ค่อนข้างแปลกจากที่อื่น ๆ ไม่เน้นความสวยความงาม แต่เน้นเนื้อหาสาระและการบอกเล่าเรื่องราวจากอดีตถึงปัจจุบันของชาวคูบัวซึ่งนับเนื่องจากสมัยทวารวดีจนถึงปัจจุบันนี้ผ่านสิ่งของต่าง ๆ ที่จัดแสดงไว้มากกว่า
คุณมะเดื่อขอนำภาพบางส่วนภายในอาคารจิปาถะภัณฑ์สถานคูบัวมาให้ชมจ้ะ หากท่านสนใจจะเข้าชม ก็เชิญไปได้ทุกเมื่อนะจ๊ะ
รูปปั้นหุ่นขี้ผึ้งทางเข้าห้องจัดแสดงชั้นล่าง
เครื่องมือ เครื่องใช้การประกอบอาชีพ
หุ่นขี้ผึ้งกับรถสามล้อ
ตอตะเคียนคู่ (มีร่องรอยของนักแสวงโชคปรากฎทั่วไป)
หุ่นขี้ผึ้งแสดงการประชุมของหลาย ๆ ฝ่าย
จุดเริ่มของการจัดตั้งศูนย์จิปาถะภัณฑ์สถานบ้านคูบัว
(บึงน้ำหน้าวัดโขลงสุวรรณคีรี)
คุณมะเดื่อชอบหลักการและความคิดในการทำงานของท่าน ดร.อุดม สมพร มาก ๆ คิดว่า หากมีบุคคลอย่างท่านในทุก ๆ ท้องถิ่น สังคมไทยคงสวยงาม และเป็นสังคมที่มีคุณค่าน่าอยู่อย่างมากมายกว่านี้เยอะเลยจ้ะ...
ขอบอกว่า ดีใจแทนชาวคูบัวมาก ๆ เลยจ้ะ
..ขอบอก..
........................................