ชื่อเรื่อง : “ศึกษาศักยภาพที่ส่งเสริมบทบาทและหน้าที่ของสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขต พื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา”
ชื่อผู้วิจัย : ผศ.คนอง วังฝายแก้ว พธ.บ. (สังคมวิทยา) กศ.ม. (การบริหารการศึกษา)
ชื่อหน่วยงาน : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์ วิทยาเขตพะเยา
ที่ปรึกษาโครงการ : พระครูโสภณปริยัติสุธี,ผศ.ดร. ผศ. จักรแก้ว นามเมือง
ปีที่ทำวิจัย / ปีงบประมาณ : ๒๕๕๕
ด้วยวิทยาลัยสงฆ์พะเยา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตพะเยา ได้ตระหนักถึงการพัฒนาอาจารย์ให้เป็นนักวิจัย เพื่อนำผลการวิจัยทางรัฐศาสตร์การปกครองไปปรับใช้กับกระบวนการเรียนการสอนทางด้านการปกครองให้มีประสิทธิภาพ
ตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๔๐ มาตรา ๖ วรรค ๒ ความว่า ให้มหาวิทยาลัยเป็นสถานศึกษาและวิจัย มีวัตถุประสงค์ให้การศึกษาวิจัย ส่งเสริม และให้บริการวิชาการพระพุทธศาสนา และศาสตร์สมัยใหม่แก่พระภิกษุสามเณรและคฤหัสถ์ รวมทั้งการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม
และพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๓๐ ให้สถานศึกษาพัฒนากระบวนการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ รวมทั้งการส่งเสริมให้ผู้สอนสามารถวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับผู้เรียน ในแต่ละระดับการศึกษา ดังนั้นวิทยาเขตพะเยา จึงได้ตระหนักและตอบสนองพระราชบัญญัติดังกล่าว โดยการจัดทำประชุมสัมมนา เรื่อง การทำวิจัย โดยผู้ทรงคุณวุฒิจากเขตพื้นที่การศึกษาจังหวัดพะเยา เพื่อมาให้ความรู้แก่คณาจารย์ของวิทยาเขตพะเยา เพื่อส่งเสริมให้คณาจารย์มีความรู้เกี่ยวกับการวิจัย และสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
บรรดาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของประเทศไทยในปัจจุบันนี้ เทศบาลเป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบหนึ่ง ซึ่งมีฐานะเป็นตัวแทนของรัฐบาล และกระทรวงมหาดไทยที่ประสบความสำเร็จเป็นอย่างยิ่งต่อการให้บริการสาธารณะ เพื่อแก้ไขปัญหาและตอบสนองความต้องการแก่ประชาชนในท้องถิ่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา ๗๐ กว่าปี เทศบาลเป็นองค์กรที่มีบทบาทอย่างยิ่งในการบำบัดทุกข์บำรุงสุข และสร้างความเจริญต่าง ๆ ให้แก่ประชาชนในเขตชุมชนเมือง ซึ่งถือว่าเป็นกระบวนการพื้นฐานของการปกครองในระบอบประชาธิปไตย ที่ประชาชนสามารถเข้ามามีส่วนร่วมและพัฒนาได้ด้วยตนเอง เพื่อตระหนักถึงบทบาท และความสำคัญของการปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบเทศบาล กระทรวงมหาดไทยจึงได้มีประกาศลงวันที่ ๔ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๓๒ กำหนดให้วันที่ ๒๔ เมษายนของทุกปีเป็น ”วันเทศบาล” และได้แจ้งให้เทศบาลทั่วประเทศ เทศบาลเมืองพัทยา และกรุงเทพมหานคร ได้จัดกิจกรรมเนื่องในวันเทศบาลเป็นประจำทุกปี เช่น การทำบุญตักบาตร การรณรงค์ร่วมกับประชาชนในท้องถิ่น การจัดหน่วยบริการประชาชนเคลี่อนที่เป็นพิเศษ การจัดนิทรรศการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับบาทบาท และภารกิจของเทศบาลให้ประชาชนได้รับทราบโดยทั่วถึงกัน ในปีที่ผ่านมากระทรวงมหาดไทยโดยกรมการปกครอง ได้ร่วมกับสมาคมสันติบาลแห่งประเทศไทย (ส.ท.ท.) ได้จัดให้มีโครงการวันเทศบาลขึ้นเพื่อเชิดชูความสำคัญของการปกครองท้องถิ่นในรูปแบบเทศบาล ให้ปรากฏแก่ประชาชนโดยทั่วกัน โดยมีกิจกรรมพิเศษ เช่น ทำบุญตักบาตร กิจกรรมการแข่งขันกีฬา และจัดบอร์ดแสดงผลงาน
การวิจัยครั้งนี้ เป็นการศึกษาเพื่อแสวงหาความรู้ความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับฐานะบทบาทและหน้าที่ของสมาชิกเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่อำเภอเมือง ศึกษาเฉพาะฐานะบทบาทและหน้าที่ของสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดพะเยาว่าฐานะบทบาทและหน้าที่ของสมาชิกมีขอบเขตอำนาจและหน้าที่มีมากน้อยแค่ไหน อย่างไร
ด้วยเหตุนี้ทางผู้วิจัยจึงมองเห็นว่าสมาชิกสภาเป็นผู้มีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาตำบลเป็นอย่างมาก และเพื่อให้ประชาชนได้รู้จักและมีความรู้เกี่ยวกับตัวผู้ที่จะลงสมัครเข้ามาเป็นตัวแทนของประชาชน หรือสมาชิกสภาเทศบาล ว่าบุคคลที่จะสมัครเป็นตัวแทนของตนมีฐานะเป็นอย่างไร เช่นฐานะทางการศึกษา ฐานะทางสังคม ฐานะทางเศรษฐกิจ และฐานะทางครอบครัว ข้อมูลเหล่านี้ จะเป็นผลดีที่จะนำมาซึ่งการตัดสินใจเลือกตัวผู้ที่จะสมัครเป็นตัวแทนหรือสมาชิกสภาเทศบาล เพื่อเข้ามาบริหารบ้านเมืองของตัวเอง ในที่สุดก็จะได้ผู้เข้ามาบริหารที่มีคุณธรรม และมีคุณภาพ จะส่งผลต่อการพัฒนาท้องถิ่นของตัวเองอย่างมีประสิทธิภาพ และนำความเจริญมาสู่เทศบาลตำบลในที่สุด
๒.เพื่อศึกษาบทบาทและหน้าที่ของสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา
๑. ขอบเขตด้านประชากร :
ประชากร ได้แก่ นายกเทศมนตรี และสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา จำนวน ๑๐๙ คน
๒. ขอบเขตด้านเนื้อหา :
๑)เป็นการศึกษาศักยภาพที่ส่งเสริมหน้าที่ที่มีต่อการทำงานในตำแหน่งของสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา เช่น ฐานะในด้านการศึกษา ด้านเศรษฐกิจ ด้านครอบครัว ด้านทางสังคม และหน้าที่การงานก่อนเข้ามาเป็นสมาชิกสภาเทศบาลตำบล
๒)เป็นการศึกษาบทบาทและหน้าที่ของสมาชิกสภาเทศบาลตำบล เช่น มีหน้าที่เกี่ยวกับการบริการประชาชน ดูแล สาธารณูปโภค เช่น ด้านถนน การเกษตร ความเป็นอยู่ของประชาชน ดูแลแหล่งน้ำเป็นต้น
๓.วิธีดำเนินการวิจัย
การศึกษาในครั้งนี้ ทางผู้วิจัยมีจุดประสงค์เพื่อศึกษาศักยภาพที่ส่งเสริมบทบาทและหน้าที่ของสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ได้ดำเนินการดังนี้
๓.๑ ประชากร :
ประชากร ได้แก่ นายกเทศมนตรี และสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา จำนวน ๑๐๙ คน
๓.๒ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย :
เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม โดยสอบถามเกี่ยวกับฐานะบทบาทและหน้าที่ของสมาชิกสภาเทศบาล ตำบลในเขตพื้นที่ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา รายละเอียดในแบบสอบถามแบ่งออกเป็น ๓ ตอน คือ
ตอนที่ ๑ เป็นคำถามเกี่ยวกับข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถาม อันได้แก่ เพศ อายุ สถานภาพ ระดับการศึกษา และอาชีพ
ตอนที่ ๒ สอบถามเกี่ยวกับฐานะบทบาทและหน้าที่ของสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา แบ่งออกเป็น ๕ ระดับ คือ
๕ หมายถึง ปฏิบัติมากที่สุด
๔ หมายถึง ปฏิบัติมาก
๓ หมายถึง ปฏิบัติปานกลาง
๒ หมายถึง ปฏิบัติน้อย
๑ หมายถึง ปฏิบัติน้อยที่สุด
ตอนที่ ๓ สอบถามเกี่ยวกับ ปัญหาอุปสรรคและข้อเสนอแนะ
๓.๓ การสร้างเครื่องมือในการวิจัย :
ผู้วิจัยได้สร้างเครื่องมือการวิจัย ตามลำดับดังนี้
๑)ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องเพื่อกำหนดกรอบแนว คิดในการสร้างเครื่องมือ
๒) สร้างแบบสอบถาม ตามกรอบแนวคิดและสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของการวิจัย
๓) ให้อาจารย์ที่ปรึกษาตรวจสอบแบบสอบถามพร้อมให้คำแนะนำและข้อเสนอแนะ
๔) ปรับปรุงแบบสอบถามตามข้อเสนอแนะของอาจารย์ที่ปรึกษา
๕) นำแบบสอบถามไปเก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง
๓.๔ การเก็บรวบรวมข้อมูล :
การศึกษาครั้งนี้ผู้วิจัยได้ทำการเก็บข้อมูลจากแหล่งข้อมูลดังนี้
๑) ข้อมูลปฐมภูมิ (Primary Data) ได้ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสอบถาม
๒) ข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary Data ) ทำการรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร ที่เกี่ยวข้องกับเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา
๓) ผู้วิจัยเก็บข้อมูลในภาคสนามจากนายกเทศมนตรี และสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา
๔) ตรวจสอบความสมบูรณ์ของแบบสอบถาม
๕) นำแบบสอบถามมาวิเคราะห์
๔. การวิเคราะห์ข้อมูล :
ผู้วิจัยได้วิเคราะห์ข้อมูล ดังนี้
ตอนที่ ๑ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติร้อยละ ในรูปตารางและการพรรณนาความ
ตอนที่ ๒ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ในรูปตารางและการพรรณนาความ แปลความหมายดังนี้
ค่าเฉลี่ย ๔.๕๑ – ๕.๐๐ หมายถึง ปฏิบัติมากที่สุด
ค่าเฉลี่ย ๓.๕๑ – ๔.๕๐ หมายถึง ปฏิบัติมาก
ค่าเฉลี่ย ๒.๕๑ – ๓.๕๐ หมายถึง ปฏิบัติปานกลาง
ค่าเฉลี่ย ๑.๕๑ – ๒.๕๐ หมายถึง ปฏิบัติน้อย
ค่าเฉลี่ย ๑.๐๐ – ๑.๕๐ หมายถึง ปฏิบัติน้อยที่สุด
ตอนที่ ๓ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
๕. นิยามศัพท์เฉพาะ
ศักยภาพที่ส่งเสริม หมายถึง ศักยภาพที่มีต่อการทำงานทางด้านตำแหน่งหน้าที่ที่รับผิดชอบต่อชุมชน และสังคมของสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา
บทบาท หมายถึง บทบาทหน้าที่ของสมาชิกสภาเทศบาลตำบล ที่มีต่อสังคมและสังคมมอบหมายหน้าที่ปฏิบัติงานที่ทำในเทศบาล และหน้าที่ตามกฎหมายของสมาชิกสภาเทศบาล หรือเทศบัญญัติ ของเทศบาลที่กำหนดไว้
หน้าที่ หมายถึง ความรับผิดชอบและการปฏิบัติตัวของสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา
สมาชิกสภาเทศบาล หมายถึง สมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา จำนวน ๙ เทศบาลตำบล
๖. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
๖.๑ ได้ทราบถึงฐานะของตัวผู้ที่จะสมัครเข้ามาเป็นตัวแทนหรือเป็นสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ว่าฐานะและบทบาททางสังคม เป็นอย่างไร เพื่อให้ประชาชนได้ทราบ ซึ่งจะเป็นข้อมูลในการตัดสินใจเลือกตัวแทนเข้ามาเป็นสมาชิกสภาเทศบาลตำบล และจะได้ผู้ที่มีความรู้ความสามารถในที่สุด
๖.๒ ได้ทราบถึงบทบาทของบุคคลที่จะเข้ามาเป็นสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา อย่างมีคุณภาพ และนำมาซึ่งการตัดสินใจเลือกผู้แทนเข้ามาเป็นสมาชิกสภาเทศบาลอย่างมีคุณภาพ
๖.๓ ได้ทราบถึงหน้าที่ของตัวผู้ที่จะเข้ามาเป็นผู้บริหารเทศบาลตำบลและผู้สมัครสมาชิกสภาเทศบาลตำบลในเขตพื้นที่ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา และนำมาซึ่งการตัดสินใจ เลือกคนดี มีคุณธรรม และเป็นคนที่มีคุณภาพเข้ามาบริหารบ้านเมือง
ท่าน ผศ.คะนอง ฝึกอบรมปุ๊บ ส่งข้อมูลทันที
น่าชื่นชมจริง ๆ ไฟแรงจริง ๆ ขออนุโมทนา