จู่ๆ วันนี้ก็นึกอยากเขียนบทความขึ้นมา...
๒๑ ปีที่แล้ว จำได้ว่าแว่วได้ยินข่าวทีวีประกาศเรื่องมีคนฆ่าตัวตาย...ในใจก็นึกเบื่อเรื่องพวกนี้ขึ้นมาว่า ทำไมคนเหล่านี้ไม่รู้จักหาทางแก้ปัญหา ปล่อยให้ความอ่อนแอและอารมณ์ชั่ววูบทำร้ายชีวิตตัวเองโดยไม่นึกถึงคนที่อยู่ข้างหลังบ้างเลย...คงเป็นเพราะช่วงนั้นมีข่าวคนฆ่าตัวตายบ่อยเกินไปจนตัวเราเองไม่สนใจเรื่องราวของบุคคลที่ไม่รู้ด้วยซ้ำว่าจะกลายมาเป็นแรงบันดาลใจสำคัญในการทำงานตั้งแต่วันนั้นจนถึงวันนี้...คงต้องขอบคุณสื่อมวลชนที่พยายามทำหน้าที่ถ่ายทอดเรื่องราวชีวิตของ “สืบ นาคะเสถียร” ซ้ำแล้วซ้ำเล่าหลังจากสิ้นเสียงปืนกลางป่าห้วยขาแข้งอีกหลายวัน!!
ฉันรู้สึกขนลุก ใจสั่นระรัว และโดยเฉพาะอย่างยิ่งคือ “รู้สึกผิด” ที่ได้กล่าวตำหนิคนๆ หนึ่งอยู่ในใจ ทั้งๆ ที่ไม่ได้มีโอกาสรับรู้เรื่องราวของเขามาก่อน เพียงแค่ “รำคาญใจ” เท่านั้นเอง...ตั้งแต่นั้นมา ข่าวสารและสารคดีต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องราวของการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและผืนป่า เริ่มซึมซับเข้ามาในชีวิตฉันทีละน้อยๆ..เติบโตมาพร้อมกับการรับฟังเรื่องราวเหล่านี้ จึงไม่แปลกที่เส้นทางชีวิตช่วงที่เป็น นักศึกษาตลอดจนการทำงานที่เมื่อใดมีเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับ“การอนุรักษ์” "ป่าชุมชน” และ “วิถีภูมิปัญญาการดูแลรักษาป่า” จะดึงดูดให้ฉันเดินตาม...
บางครั้งเดินหลงทาง เดินตามครูบาอาจารย์ พี่น้อง เพื่อนฝูง กัลยาณมิตร เพราะความอยากเรียนรู้ จนไม่รู้ว่าตัวเองชอบอะไร? สนใจงานประเด็นไหนกันแน่!! จนอาจกล่าวได้ว่า แม้สนใจเรื่องสิ่งแวดล้อมก็ไม่ได้เคยอยู่กับมันเป็นเรื่องราวสักที มันมักจะมาเป็นระยะๆ เมื่อชัดเจนและแน่ใจคราใด ก็มักมี “เสียงทักท้วง” ว่า “เส้นทางสายนั้นไม่เหมาะกับผู้หญิงอย่างเรา”...จำได้ว่าเคยอยากเรียนวนศาสตร์มาก แต่ก็ไม่ได้เลือก เพราะค่านิยมในยุคก่อน เป็นศาสตร์ที่เหมาะกับ “ผู้ชาย” เท่านั้น ก็เลยเลี่ยงมาเรียนเกษตรแทน แต่ในที่สุดก็ได้ทำวิจัยเกี่ยวกับสมุนไพร ซึ่งก็ไม่วายที่จะไปสนใจเรื่องของการเก็บสมุนไพรกับวิถีความเชื่อในการดูแลรักษาป่า...ท้ายที่สุดอย่าได้เอาสมุนไพรมาถามฉันเชียวว่า นี่คือต้นอะไร ตอบได้อย่างอายๆ เลยว่า ไม่ค่อยมีความรู้เรื่องต้นไม้มากว่าเรื่องความเชื่อและวิถีของคนกับป่าเท่าไหร่ แหะๆ ๆ ตกลงก็ยังงงๆ อยู่ว่า ตัวเองจะชำนาญด้านไหน หลายคนมักบอกว่านักส่งเสริมเกษตรมักรู้เหมือนเป็ด คือ รู้ไปทั่วแต่ไม่ลึกสักอย่าง สงสัยท่าจะจริง!!
๑ ก.ย. ของทุกปี มักจะนึกถึงพี่สืบเสมอ..วันนี้ก็เป็นอีกวันหนึ่งที่นึกถึงพี่สืบขึ้นมา และมันคงพอดีกับช่วงนี้อยู่ระหว่างการตัดสินใจเส้นทางเดินในชีวิตอีกครั้ง..หนึ่งในทางเลือกนั้นต้องตัดสินใจภายในเดือนนี้...เส้นทางที่อาจทำให้สูญเสียบางอย่างในชีวิตไป แต่ก็แลกมาด้วยความทรงจำในวัยเด็กเมื่อ ๒๑ ปีก่อน...ฉันไม่เคยชัดเจนและเข้าใจตัวเองมากเท่าวันนี้เลย..นอกจากเข้าใจตัวเองว่าทำไมต้องถูกเส้นทางเดินที่มีเรื่องราวของการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและวิถีคนกับป่าดึงดูดอยู่ตลอดเวลาแล้ว ก็ทำให้เข้าใจด้วยว่า หัวใจของเยาวชนนั้นสำคัญเพียงใด!!...
ตกใจเมื่อนับย้อนไป ๒๑ ปีก่อนแล้วพบว่า ถ้าแบ่งตามเกณฑ์อายุสมัยนี้ ตัวเองอยู่ในวัยที่ยังไม่ถูกเรียกว่าวัยรุ่นด้วยซ้ำ แต่ทำไมเรื่องราวในวัยเด็กจึงอยู่ในความทรงจำมาอย่างยาวนาน แรงบันดาลใจเมื่อครั้งเยาว์วัยของเด็กผู้หญิงคนหนึ่งสามารถหล่อหลอมให้เขาเจริญเติบโตท่ามกลางความใฝ่ฝันที่ค่อยๆ บ่มเพาะ หล่อเลี้ยงหัวใจของเขาได้ยาวนานปานนี้เชียวหรือ? เธอเดินทางไกลมานาน นานจนไม่รู้ว่าเธอเริ่มต้นเดินทางมาจากจุดไหน...และเธอกำลังจะไปไหน?
หลายครั้งของการเดินทางในชีวิต..เรามักหาตามหาหัวใจของตัวเองไม่พบเพราะเราไม่รู้ตัวว่าเราทำมันหายไประหว่างทาง เมื่อเรารู้ตัว เส้นทางที่เดินผ่านมาก็ยาวไกลมากจนไม่รู้จะเริ่มต้นค้นหามันจากจุดไหน?..จนวันหนึ่งที่ได้มีโอกาสหยุดทบทวนเรื่องราวและย้อนรอยกลับไปในวัยเด็ก เราจะค้นพบว่า “หัวใจของเรายังคงอยู่ที่เดิม” เสมอ เพียงแต่เราไม่เคยเหลียวกลับมามองมันเท่านั้นเอง!!
ขอบคุณพี่สืบ..เราไม่เคยรู้จักกันเลยตราบจนวันที่พี่ตาย พี่ได้กลายเป็นวีระบุรุษและแรงบันดาลใจในการเดินทางสายนี้มาตลอดที่ได้มีโอกาสหยุด ทบทวน และถามหัวใจตัวเอง..
ขอบคุณหัวใจเยาวชนที่ทำให้เรากลับไปที่จุดเริ่มต้นเพื่อเลือกเส้นทางเดินที่เป็นของตัวเองมาตลอดอีกครา....
หนึ่งเปรี้ยงปืนลั่น สะท้านป่า
หนึ่งวูบไหวผวา ทั้งป่าลั่น
หนึ่งคืนนานยาว ราวกัปกัลป์
หนึ่งฝันฟุบแล้ว ลับแนวไพร
หนึ่งคนควรค่า คารวะ
สืบสร้างสัจจะ ยิ่งใหญ่
หมื่นคำร่ำหา อาลัย
รวมใจสืบทอด เจตนา
(ประพันธ์โดยคุณจิระนันท์ พิตรปรีชา; ๓ กันยายน ๒๕๓๓ )
ค่ำคืนวันที่ ๑ ก.ย. ๒๕๕๔
(หลังเสียงปืนดังลั่นที่ห้วยขาแข้งผ่านไป ๒๑ ปี และการกลับมาของ
แรงบันดาลใจครั้งใหม่ภายใต้หัวใจดวงเดิม)
วันนี้มีชายคนหนึ่งมาปลูกต้นไม้ที่อ่างน้ำแก้มลิงข้างบ้าน เขาบอกว่าปลูกให้ สืบ นาคะเสถียร พรุ่งนี้ก็เลยนัดกับพ่อน้องต้นไม้ว่าจะไปปลูกต้นสักทองที่อ่างน้ำเพื่อคืนป่าให้คนแถวนี้บ้าง เนื่องจากภูเขาคอหงส์ถูกถล่มต่อหน้าต่อตาอยู่ทุกวันค่ะ
ปล. ยินดีต้อนรับสมาชิกใหม่ค่ะ มีอะไรให้ช่วยเหลือบอกได้เลยนะค่ะ ขอบคุณค่ะ
ขอบคุณสำหรับมิตรภาพและกำลังใจค่ะ เพิ่งทดลองเข้ามาใช้เป็นครั้งแรก สมัครไว้ตั้งแต่หลังงาน อ.เกียรติ อ่านงานท่านแล้ว มีกำลังใจ ก็เลยอยากเขียนลงดูบ้างค่ะ อาจต้องทดลองใช้ดูบ่อยๆ ยังไม่ค่อยคล่องเลยค่ะ..
พูดถึงเขาคอหงส์แล้วคิดถึง เคยเป็น นศ.อยู่ที่ มอ.หาดใหญ่ 1 ปีด้วยค่ะ อนุโมทนากับการปลูกต้นไม้ของชายคนนั้นและอาจารย์ด้วยด้วยนะคะ...ด้วยมิตรภาพ..