ความจำเป็นการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นนักเรียนเป็นศูนย์กลาง

ความจำเป็นการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นนักเรียนเป็นศูนย์กลาง
              ปัจจุบันการศึกษาเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นและสำคัญที่สุดของมนุษย์  เพราะการศึกษามีบทบาทต่อการพัฒนา  ความมั่นคง  ความเจริญก้าวหน้าของประเทศเป็นอันมาก  การพัฒนาคุณภาพของมนุษย์และการสร้างพลังในการพัฒนาประเทศ  ดังนั้นการจัดการศึกษาในยุคปัจจุบันจึงมีความสำคัญเป็นอย่างมากที่จะต้องพัฒนามนุษย์ให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ในทุกๆ  ด้าน  ได้แก่  ร่างกาย  จิตใจ  สติปัญญา  สังคม  และมีคุณธรรม  มีความรู้  จริยธรรมและมีวัฒนธรรมในการดำรงชีวิตได้อย่างมีความสุข  การจัดการศึกษาในปัจจุบันจึงต้องเป็นการศึกษาที่ต่อเนื่องตลออดชีวิต
              การจัดการศึกษาให้ผู้เรียนมี  ความรู้คู่คุณธรรม  ผู้เรียนมีคุณธรรม  จริยธรรมและค่านิยมอันพึงประสงค์มีความสามารถในการคิดวิเคราะห์    สังเคราะห์  และมีวิสัยทัศน์ที่ดีกว้างไกล  ดังนั้นการจัดการศึกษาจึงมีความจำเป็นและเป็นหน้าที่ที่สำคัญของโรงเรียนที่ต้องจัดการศึกษามีการส่งเสริม  และสนับสนุนให้ครูจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยจัดการศึกษาที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง  และมาตรฐานด้านปัจจัยกำหนดให้ครูมีความสามารถในการเรียนการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด
              การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นนักเรียนเป็นศูนย์กลางนอกจากที่ได้กล่าวมาข้างต้นนี้แล้วยังมีกระแสในการผลักดันหลายด้านหลายประการด้วยกันกล่าวคือ  นโยบายการปฏิรูปการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการได้กำหนดยุทธศาสตร์การปฏิรูปการศึกษาที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
             พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ  พ.ศ. 2542   ได้กำหนดแนวการจัดการศึกษาโดยยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองและถือว่าผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด  กระบวนการจัดการศึกษาต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มศักยภาพ
             นโยบายการพัฒนาข้าราชการครู ก.ค.  ได้กำหนดเป้าหมายและมาตรการที่มุ่งให้ครูสอนผู้เรียนเป็นศูนย์กลางและนำระบบคุณภาพของครูที่คุรุสภาได้พัฒนาขึ้นมาใช้เป็นแนวทางในการกำหนดระดับคุณภาพสูง  (ระดับ NTQ 4 - 5)
             นอกจากนี้ในเกณฑ์มาตรฐานวิชาชีพครูของคุรุสภายังได้กำหนดมาตรฐานวิชาชีพที่เกี่ยวข้องกับการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนของครูที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางหลายมาตรฐาน  เช่น  การตัดสินใจปฏิบัติกิจกรรม  โดยคำนึงถึงผลที่จะเกิดกับผู้เรียนเป็นศูนย์กลางหลายมาตรฐาน  เช่น  การตัดสินใจปฏิบัติกิจกรรม  โดยคำนึงถึงผลที่จะเกิดกับผู้เรียน  มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้เต็มศักยภาพ  จัดกิจกรรมการเรียนการสอน  โดยเน้นผลถาวรที่เกิดแก่ผู้เรียน  เป็นต้น

แนวคิดและหลักการจัดการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
             แนวคิดและหลักการจัดการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางมีการพัฒนามาอย่างต่อไป  เน้นให้ผู้เรียนได้เห็นประโยชน์ของสังคม  เรียนรู้ร่วมกัน  มีการทำงานร่วมกัน  ฝึกฝนให้รู้จักการใช้เทคนิคและวิธีการแก้ปัญหาด้วยตนเอง  มีอิสระและมีความรับผิดชอบ  โดยมีครูเป็นเพียงผู้กระตุ้น  ยั่วเย้า  ส่งเสริมการเรียนรู้ให้แก่ผู้เรียน  ยึดหลักให้ผู้เรียนได้มีโอกาสที่จะเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง  สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นสิ่งที่มุ่งส่งเสริมที่จะพัฒนาคนหรือผู้เรียนให้เป็นผู้ที่มีคุณภาพด้วยการจัดกิจกรรมที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
             แนวคิดที่สำคัญในการจัดการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง  นั่นคือครูผู้สอนต้องรู้จักการจัดประสบการณ์โดยมีกระบวนการที่มุ่งให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง  รู้จักคิดค้น  สร้าง  และลงมือปฏิบัติจริงเพื่อได้ค้นหาคำตอบด้วยตนเอง  สรุปความคิด  ความรู้ด้วยตนเอง  สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ความสุข  และนำความรู้ไปใช้ได้เกิดประโยชน์สูงสุด

หลักการที่สำคัญของการจัดการเรียนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
มีหลักการที่สำคัญในการจัดการเรียนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง  มีดังนี้
1.เป็นกระบวนการที่เน้นให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วยตนเองและมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนการสอน  และรู้จักรับผิดชอบด้วยตนเอง
2.มีการเรียนรู้  หรือศึกษาการเรียนรู้ได้จากแหล่งต่าง ๆ  มากมายไม่ใช่ศึกษาหาความรู้จากแหล่งเดียว  หรือเพียงในห้องเรียนเท่านั้น
3.เป็นการจัดกิจกรรมที่ให้ผู้เรียนได้ค้นพบด้วยตนเอง
4.เป็นกระบวนการที่มีส่วนช่วยให้เกิดการเรียนรู้ที่ดี
5.เป็นกระบวนการที่มีความสำคัญต่อการเรียนของผู้เรียน
6.ผู้เรียนสามารถนำความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ให้สอดคล้องกับชีวิตจริงของแต่ละบุคคลจากหลักการดังกล่าวจะนำไปสู่การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีโอกาสเข้าร่วมกิจกรรมและเป็นผุ้ลงมือปฏิบัติด้วยตนเองอย่างมีความสุขโดยครูผู้สอนต้องลดบทบาทและปรับเปลี่ยนกระบวนการของตนจากการเป็นผู้บอกความรู้ให้แก่ผู้เรียนมาเป็นผู้สนับสนุน  ผู้ชี้แนะ  ที่ปรึกษาให้ผู้เรียนเกิดการเรียนมากที่สุดตามศักยภาพของแต่ละบุคคล จัดประสบการณ์ที่กระตุ้นให้ผู้เรียนใฝ่รู้  ใฝ่เรียน  ค้นพบคำตอบด้วยตนเอง  โดยมีครูและนักเรียนร่วมกันบอกแหล่งความรู้

แนวทางในการจัดทำแผนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
              บทบาทและหน้าที่ของครูผู้สอนจะต้องสนับสนุนและจัดประสบการณ์ให้ความสำคัญ
ต่อการเรียนการสอนแก่ผู้เรียนจึงจำเป็นต้องจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง  ครูต้องมีการวางแผนการจัดกิจกรรม  เตรียมสื่อการสอนกำกับดูและกระบวนการจัดกิจกรรม  ส่งเสริมการนำความรู้ไปใช้  ดังนั้นครูจึงจำเป็นต้องมีการ  เตรียมการสอนเพื่อเป็นเครื่องช่วยให้ครูได้พัฒนาการจัดกระบวนการเรียนรู้อย่างเป็นระบบและมีประสิทธิภาพ  ไปสู่จุดประสงค์การเรียนรู้และจุดหมายของหลักสูตร

แนวทางในการจัดทำแผนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง  พอสรุปได้ดังนี้
1.หลักการจัดทำแผนการสอน  ครูต้องตอบคำถามให้ได้ว่า  สอนเพื่ออะไร  สอนให้กับใคร  สอนอย่างไร  สอนทำไม  และสอนแล้วจะเกิดผลอะไรบ้าง  ดังนั้น  ในแผนการสอนต้องกำหนดจุดประสงค์การเรียนรู้  กำหนดแนวการจัดกิจกรรมที่จะทำให้ผู้เรียนบรรลุตามจุดประสงค์และวัดผลประเมินผลไว้อย่างชัดเจน
2.ขั้นตอนการเขียนแผนการสอน  ครูต้องกำหนดจุดประสงค์การเรียนรู้เพื่อให้ผู้เรียนบรรลุตามจุดหมายของหลักสูตร  จุดประสงค์รายวิชาต้องครอบคลุมทั้งในด้านความรู้  ทักษะ  และเจตคติ  กำหนดแนวทางการัดการเรียนการสอน  เทคนิคการสอน  วิธีการวัดผลและประเมินผลให้เป็นไปตามสภาพที่แท้จริงของผู้เรียนแต่ละบุคคล

ขั้นตอนกระบวนการเปลี่ยนแปลง
               ขั้นตอนในการเปลี่ยนแปลงกระบวนการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางมีอย่างหลากหลายขึ้นอู่กับความเหมาะสมและสภาพทั่วไป  เช่น  พื้นที่ของสถานศึกษา  ชุมชน  ผู้เรียน  แหล่งข้อมูลหรือแหล่งค้นคว้า  เป็นต้น  กระบวนการในบทนี้ขอกล่าวเป็นแนวทางหนึ่งซึ่งอาจจะปฏิบัติตามหรืออาจมีการปรับปรุงแก้ไขนอกเหนือจากนี้ก็ได้  ดังนี้
1.การปรับแนวความคิดของครู  ครูต้องมีการปรับความคิด  ระบบใหม่และไม่ผูกพันกับพันธการหรือ  ยึดติดกับเนื้อหาเพียงอย่างเดียว
2.นำทฤษฎีการเรียนการสอนมาใช้  ครูผู้สอนจำเป็นที่ต้องศึกษาค้นคว้า  เพื่อหาความรู้เพิ่มเติมจากแหล่งความรู้ทั่วไป  และนำทฤษฎีต่างๆ  มาประยุกต์กับผู้เรียน
3.ปรับหลักสูตร  มีการปรับหลักสูตรให้สอดคล้องกับผู้เรียน  ชุมชน  และให้เป็นไปตามสภาพที่แท้จริงของแต่ละบุคคล

ประโยชน์การสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
1.ผู้เรียนมีความสุขกับการเรียน
2.ผู้เรียนเรียนรู้ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข
3.ผู้เรียนสามารถคิดค้น  ค้นหาความรู้  หาคำตอบได้ด้วยตนเอง
4.ผู้เรียนสามารถเรียนโดยการปฏิบัติจริง  กล้าคิด  กล้าทำและกล้าแสดงออก
5.ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้หลากหลายหรือเรียนรู้แบบองค์รวม
6.ผู้เรียนสามารถจัดกิจกรรมร่วมกับผู้สอนอย่างมีความสุข
7.ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้จากกระบวนการของตนเอง
8.ผู้เรียนสามารถสร้างความรู้และสรุปความรู้ด้วยตนเอง
9.ครูผู้สอนมีความสุขกับการจัดกระบวนการเรียนรู้
10.ผู้บริหารมีความสุขกับการจัดกิจกรรมการเรียนของครูผู้สอนและผู้เรียน
11.ผู้ปกครอง / ชุมชน  มีความสุขในการจัดกระบวนการเรียนการสอนในรูปแบบนี้และให้ความช่วยเหลือร่วมมือเป็นอย่างดี