เพลงไทยสากลที่มีชื่อบ่งชี้ทำนองไทยเดิม ตอนที่ ๒๕ เพลงไทยสากลที่มีชื่อบ่งชี้ทำนอง “น้อยไจยา (ลาวดวงดอกไม้)”

เพลงน้อยไจยา

เพลงน้อยไจยา (อ่านแบบเหนือจากคำว่า “น้อยไชยา”) เป็นเพลงซอ ประกอบละครร้องแบบล้านนาเรื่อง “น้อยไชยา” พระนิพนธ์ของพระราชชายา เจ้าดารารัศมี (พ.ศ. ๒๔๑๖ – ๒๔๗๖) พระราชชายาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งท้าวสุนทรพจนกิจ (บุญมา สุคันธกุล พ.ศ. ๒๔๐๖ – ๒๔๘๐) เป็นผู้แต่งเพลงทั้งคำร้องและทำนอง มีเนื้อร้องขึ้นต้นว่า “ปวง... ดอกไม้เบ่งบานสลอน ฝูงภมรภู่เผิ้งสอดไซ้ ดอกพิกุลของเปิ้นต้นใต้ ลมปั๊ดไม้มาสู่บ้านตู๋ ฮู้แน่ซัดเข้าสอดสองหู ว่าสีจมปูถูกป้ำเก๊าเนิ้ง เก๊ามันต๋ายป๋ายมันเซิ่ง ลำกิ่งเนิ้งต๋ายโก้นตวยแนว ดอกพิกุลก่ะคือดอกแก้ว ไปเป๋นหองเปิ้นแล้ว เหนอ ...”

• เพลงน้อยไจยาที่จรัล มโนเพชร (พ.ศ. ๒๔๙๘ – ๒๕๔๔) –สุนทรี เวชานนท์ นำมาร้อง http://www.youtube.com/watch?v=mO6nRsk0N-c&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=xucDtfd3KIg&feature=related http://www.4shared.com/audio/qMSMZ6DK/16_.htm

• ฟ้อนน้อยไจยา http://www.youtube.com/watch?v=ge9o4rEV7l4&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=-wwqmgWQa10&feature=related

เพลงลาวดวงดอกไม้

เพลงลาวดวงดอกไม้เป็นเพลงประกอบการฟ้อนลาวดวงดอกไม้ (หรือฟ้อนมาลัย) เป็นการแสดงที่นำมาจากการแสดงละครพันทางเรื่องพระยาผานอง ซึ่งกรมศิลปากรได้ปรับปรุงขึ้น และแสดง ณ โรงละครแห่งชาติ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๑  ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนีย์ (พ.ศ. ๒๔๔๖ – ๒๕๔๓ ศิลปินแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. ๒๕๒๘) เป็นผู้ประดิษฐ์ท่ารำ ครูมนตรี ตราโมท (พ.ศ. ๒๔๔๓ – ๒๕๓๘ ราชบัณฑิตในประเภทวิจิตรศิลป์ สำนักศิลปกรรม และศิลปินแห่งชาติ สาขาดนตรีไทย พ.ศ. ๒๕๒๘) เป็นผู้แต่งทำนองเพลงและบทร้อง ซึ่งได้แนวทำนองมาจากเพลงน้อยไชยาของท้าวสุนทรพจนกิจ ฟ้อนชุดนี้ต่อท้ายด้วยเพลงซุ้ม ซึ่งเป็นเพลงลาวชั้นเดียว เพลงลาวดวงดอกไม้จึงเป็นที่รู้จักกันมากขึ้น เพลงนี้ยังมีชื่ออีกชื่อหนึ่งว่า “ลาวราชบุรี”

“ชมดอกไม้เบ่งบานสลอน ฝูงภมรวะว่อนใฝ่หา ดอกพิกุลยี่สุ่นจำปา ลมพัดพารำเพยขจร

เกดกระถินส่งกลิ่นหอมฟุ้ง กำจายจรุงระรื่นเกสร จันทน์กระพ้อช่างล่อภมร ให้หลงเริงร่อนบินว่อนตอม

โอ้ดอกไม้ก็ได้ใช้กลิ่น อวดประทินที่แสนสุดหอม เร้าฤทัยเราให้ใฝ่ดอม ช่างน่าถนอมจริงเหนอ

ดวงดอกไม้ก็ไม่งามเท่า พักตร์แม่เจ้าแม่ท้าวคำปิน สำรวยเลิศช่างเฉิดโฉมฉิน บ่มีมลทินทั่วสรรพางค์

กลิ่นดอกไม้ก็ไม่ระรื่น หอมชุ่มชื่นเท่าคุณพระนาง ข้าเจ้าภักดีบ่มีจืดจาง จนชีวิตวางวายเนอ”

• ฟ้อนลาวดวงดอกไม้ http://www.youtube.com/watch?v=NH2daxrwhmc&feature=related  http://www.youtube.com/watch?v=4JNCWkx6IGg&feature=related

เพลงไทยสากลที่ดัดแปลงทำนองและตั้งชื่อบ่งชี้ทำนอง “น้อยไจยา (ลาวดวงดอกไม้)” คือเพลงชื่อเดียวกันที่เป็นเพลงเอกประกอบภาพยนตร์เรื่อง “น้อยไจยา” ของดอกดิน กัญญามาลย์

เพลงน้อยไจยา (ไทยสากล)

เพลงน้อยไจยา คำร้องโดยธาตรี ทำนองโดยธนิต ผลประเสริฐ เป็นเพลงประกอบภาพยนตร์เรื่อง "น้อยไจยา" ของดอกดิน กัญญามาลย์ สุเทพ วงศ์กำแหง ขับร้องต้นฉบับ

“มวลดอกไม้มีเสน่ห์ที่เกสร หมู่ภมรซอนเซาะสู่คู่ภิรมย์ หอมเอยช่างหอมหวน เย้ายวนให้ชวนชม ภมรสู่สมหมายใจจะชมมิข่มความอาลัย
คนจะงาม ศักดิ์ศรีที่ความซื่อตรง รักมั่นคงถือความรักยงเหนือยิ่งสิ่งใด ไม่ผันไม่แปร ความรักที่แน่แก่ใจ ไม่มีรักใด ดังรักของน้อยไจยา”

• สุเทพ วงศ์กำแหง http://www.youtube.com/watch?v=UNBE4EYn6AU http://www.4shared.com/audio/8Gh0jUWB/_-__.htm

• หยาด นภาลัย http://www.4shared.com/audio/xJuazTmv/__-_.htm

• เท่ห์ อุเทน พรหมมินทร์ http://www.4shared.com/audio/-tME5onS/___-_.htm

วิพล นาคพันธ์

๒๓  มิถุนายน ๒๕๕๔