อนุกรรมการติดตามการให้สถานะบุคคลแก่เด็ก : เด็กไร้รากเหง้าในสถานสงเคราะห์

เป็นบันทึกที่ผู้เขียนบันทึกหลังเข้าร่วมประชุมในอนุกรรมการติดตามการให้สถานะบุคคลแก่เด็ก ซึ่งประชุมในสองประเด็นที่สำคัญ คือ 1.การย้ายพื้นที่ควบคุมโดยเหตุจำเป็นของเด็กในสถานสงเคราะห์ และ 2.การพิจารณาการพัฒนาสถานะเด็กที่มีปัญหาสถานะบุคคล ที่อาจจะมีข้อเท็จจริงเป็นเด็กไร้รากเหง้าแต่กลับมีข้อเท็จจริงที่ไม่ต้องตรงกับช่องทางการพัฒนาสถานะของเด็กไร้รากเหง้า ตามมติครม.

บันทึกประเด็นการประชุม : คณะอนุกรรมการติดตามการให้สถานะบุคคลแก่เด็ก

ครั้งที่ 4/2554 วันที่ 30 พฤษภาคม 2554

 

วาระการพิจารณา เรื่อง : การแจ้งย้ายที่อยู่ตามหลักฐานทะเบียนราษฎรของเด็กในสถานสงเคราะห์และผู้ไม่มีสถานะทางทะเบียน (เลขประจำตัวประชาชาขึ้นต้นด้วย 0)

            เป็นการประชุมในประเด็นที่สืบเนื่องจากครั้งที่ 3/2554 โดยอ.วีนัส อธิบายต่อที่ประชุมว่า “การย้ายพื้นที่ควบคุม” ในที่นั้น ไม่ได้หมายความแค่การขออนุญาตออกนอกพื้นที่ แต่เป็นการย้ายที่มีสององค์ประกอบ คือ 1.การขออนุญาตออกนอกพื้นที่อันเป็นการเปลี่ยนแปลงเขตพื้นที่ควบคุมไปเลย ไม่ใช่เพียงแค่ขออนุญาตเดินทางออกไปในช่วงเวลาหนึ่งเท่านั้น และ 2.การย้ายทะเบียนบ้าน/ทะเบียนประวัติไปยังจังหวัด หรืออำเภออื่น (ซึ่งเป็นลักษณเดียวกับการย้ายทะเบียนบ้านของคนสัญชาติไทยทั่วไป) โดยการย้ายพื้นที่ควบคุมนี้ก็เพื่อให้สิทธิในการรักษาพยาบาลนั้นโอนตามมายังถิ่นที่อยู่แห่งใหม่ด้วย

                “การย้ายเขตพื้นที่ควบคุม” เป็นหลักการที่ถูกบัญญัติในกฎหมายการทะเบียนราษฎร และไม่ได้จำกัดห้ามว่าจะต้องเป็นคนไทยเท่านั้นที่จะมีสิทธิ  แต่เมื่อมีการแบ่งคนออกเป็น คนไทย คนต่างด้าว จึงนำมาซึ่งวิธีการปฏิบัติที่แตกต่างกัน กรณีคนบัตรเลข 0 มีการออกประกาศโดยสำนักทะเบียนและสำนักกิจการความมั่นคงภายในร่วมกัน และเมื่อตีความแล้วเป็นการอนุญาตสำหรับคนบัตรเลข 0 กลุ่ม 89 คือ กลุ่มคนตามยุทธศาสตร์ 48 เท่านั้น ด้วยเหตุผลว่าประกาศฉบับนี้ออกตามยุทธศาสตร์ 48 ดังนั้นคนถือบัตรเลข 0 ตามกฎหมายการทะเบียนราษฎร์จึงยังไม่สามารถดำเนินการได้ อย่างไรก็ตามที่ประชุมเห็นว่า เด็กที่อยู่ในสถานสงเคราะห์ซึ่งจำต้องย้ายที่อยู่อันเนื่องจากเหตุผลความจำเป็น คือต้องย้ายไปเรียนในระดับที่สูงขึ้นนั้น มีทั้งเด็กที่ถือบัตรเลข 0 กลุ่ม 89 และไม่ใช่ แต่ก็ไม่ควรปฏิบัติต่อเด็กสองกลุ่มแตกต่างกัน ดังนั้นอาจจะทำข้อเสนอแนะต่อกระทรวงมหาดไทยให้ออกมาตรการวิธีการย้ายพื้นที่ควบคุมของเด็กที่ไม่ใช่กลุ่ม 89

                ทั้งนี้ทางปฏิบัติจะต้องดำเนินการแจ้งย้ายพื้นที่ควบคุมตามทะเบียนก่อน แล้วเจ้าตัวจึงจะสามารถย้ายได้ในความเป็นจริง

                กรณีเด็กในสถานสงเคราะห์อายุครบ 18 ปี พ้นจากความดูแลของสถานสงเคราะห์ จำต้องย้ายออกจากทะเบียนสถานสงเคราะห์ แต่ก็ยังไม่ได้รับการกำหนดสถานะ และพัฒนาสถานะตามยุทธศาสตร์ หากประสงค์จะย้ายพื้นที่ควบคุมเพื่อไปประกอบอาชีพ กรณีนี้ไม่ถือว่ามีเหตุจำเป็น ที่จะทำให้ย้ายพื้นที่ควบคุมได้ แต่อาจจะอ้างเหตุผลความจำเป็น คือ จำต้องย้ายพื้นที่ควบคุมเพราะอายุพ้นจากากรดูแลของสถานสงเคราะห์ ดังนั้นทะเบียนที่จะมารองรับคือ ทะเบียนบ้านกลาง และต้องเป็นทะเบียนบ้านกลางในเขตพื้นที่เดิมของสถานสงเคราะห์สุดท้ายที่เด็กอยู่ในช่วงก่อนอายุครบ 18 ปี

 

วาระพิจารณา เรื่อง : การจัดการปัญหาสถานะเด็กในสถานสงเคราะห์ที่มีเลขประจำตัวประชาชนที่ขื้นต้นด้วยเลข 0 ,6,7 ที่ไม่ได้เป็นไปตามคำจำกัดความบุคคลไร้รากเหง้าตามมติคณะรัฐมนตรี วันที่ 7 ธันวาคม 2553

                เป็นวาระการพิจารณาเรื่องการพัฒนาสถานะของบุคคลที่ไม่เข้าหลักเกณฑ์ของยุทธศาสตร์การจัดการปัญหาสถานะและสิทธิของบุคคล มีรายละเอียดดังนี้

1. สรุปจำนวนเด็กในสถานสงเคราะห์ 8 แห่ง ที่มีเลขประจำตัวขึ้นต้นด้วยเลข 0 จำนวน 8 คน เลขประจำตัว

ขึ้นต้นด้วยเลข 6 จำนวน 13 คน เลขประจำตัวประชาชนขึ้นด้วยเลข 7 จำนวน 30 คน  รวมทั้งหมดจำนวน 51 คน

1. ทั้งนี้ก่อนหน้านี้กรมการปกครองได้ให้ข้อมูลว่า เด็กในสถานสงเคราะห์ที่มีเลขประจำตัวขึ้นต้นด้วยเลข 6

เลข 7 โดยมีเลขกลุ่ม 00 หรือเป็นกลุ่มทั่วไปนั้นไม่มีกฎหมายและนโยบายรองรับในการพัฒนาสถานะ (ทั้งนี้เหตุผลที่เด็กเหล่านี้ยังมีเลขกลุ่ม 00 ก็มาจากหลายสาเหตุ 1.เป็นพวกที่ over stay 2.เด็กเหล่านี้อาจจะเป็นบุตรของชาวเขา จีนฮ่อ ที่เคยมีมติ ครม.ประมาณปี 2542 ให้มารายงานตัว เปลี่ยนเลขกลุ่ม และปัจจุบันก็มีช่องทางการพัฒนาสถานะบุคคลแล้ว แต่ปรากฎหมายว่าชาวเขา จีนฮ่อและบุตรไม่ได้มารายงานตัว จึงยังคงเป็นเลข 6 เลข 7 กลุ่มทั่วไป)

ดังนั้นกรมการปกครองจึงแนะนำให้จำหน่ายเลขประจำตัวประชาชนเดิม และใช้ช่องทางโดยการเข้ารับการสำรวจบัตรเลข 0 กลุ่มคนไร้รากเหง้า (เลขกลุ่ม 89) ที่กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่งคงของมนุษย์กำลังสำรวจอยู่แทน เหตุผลที่ทางกรมการปกครองแนะนำดังนี้นั้น ที่ประชุมเห็นว่า คงจะคำนึงถึงสิทธิที่ดีกว่าของเด็ก เนื่องจากเด็กที่ถือบัตรเลข 0 กลุ่ม 89 นั้นมีช่องทางในการกำหนดและพัฒนาสถานะ และสิทธิที่แน่นอนตามยุทธศาสตร์ แต่ที่ปฏิเสธไม่ได้คือ มันก็อาจจะทำให้เด็กที่ถือเลข 6 เลข 7(เลขกลุ่ม 00 หรือกลุ่มทั่วไป) นี้เสียสิทธิบางประการ เช่น กรณีที่เด็กมีสิทธิอาศัย ตาม ทร.13 อยู่ก่อนแล้ว

อย่างไรก็ตามเด็กในสถานสงเคราะห์ กลุ่มไร้รากเหง้าที่จะได้รับการกำหนดสถานะนั้น มีการกำหนดกรอบจำนวนที่แน่นอนแล้ว คือ 3000 กว่าคน ดังนั้น แม้ว่าเด็กที่ถือเลข 6 เลข 7 (เลขกลุ่ม 00 หรือกลุ่มทั่วไป)จะถูกจำหน่ายเลขประจำตัวแล้วเข้ารับการสำรวจบัตรเลข 0 กลุ่มคนไร้รากเหง้า (เลขกลุ่ม 89 ) ก็เป็นไปได้ว่าอาจจะไม่ได้รับการกำหนดและพัฒนาสถานะตามช่องทางคนไร้รากเหง้าได้ เพราะเกินกรอบอัตราจำนวนที่ได้รายงานไว้แล้ว

 

ความเห็นที่ประชุม:  ประเด็นที่น่าสนใจ คือ เด็กที่ถือเลข 6 เลข 7 (เลขกลุ่ม 00 หรือกลุ่มทั่วไป)นี้แม้ไม่ได้รับการสำรวจเป็นกลุ่มคนไร้รากเหง้าตามยุทธศาสตร์ 48 แต่ถ้าข้อเท็จจริงของเด็กเหล่านี้คือ “เด็กไร้รากเหง้า” เช่นนี้ควรมีนโยบายและมาตรการอย่างไรกับการพัฒนาสถานะเด็กกลุ่มนี้

                ดังนั้น ที่ประชุม จึงมีความเห็นว่าควรตรวจสอบจำนวนที่แน่นอนของเด็กกลุ่มนี้ และตรวจสอบข้อเท็จจริงของเด็กกลุ่มนี้ว่ามีข้อเท็จจริงเป็นเช่นไร กรณีเด็กที่ปรากฏข้อเท็จจริงอันมีช่องทางพัฒนาสถานะ เช่น เป็นคนสัญชาติไทยตาม ม.23 ก็ดำเนินการพัฒนาสถานะไป หรือเป็นบุตรชาวเขา แต่กรณีที่ข้อเท็จจริงเป็นเด็กไร้รากเหง้า หรือข้อเท็จจริงคลุมเครือ ไม่ทราบที่มาที่ไปก็รวบรวมจำนวนที่แน่นอน และทำหนังสือชี้แจงสภาความมั่นคงแห่งชาติ เพื่อหารือถึงแนวทางในการแก้ปัญหากำหนดและพัฒนาสถานะแก้เด็กต่อไป

 

 

[คมกริช]

นักเรียนโรงเรียนของผมไม่มีหลักฐาน การเกิด เลขบัตรประชาชนทำอย่างไรครับ ซึ่งนักเรียนอาศัยอยู่กับปู่ ย่า (เห็นว่าแม่เป็นชาวลาว)

[ผมมา...นะครับ]

ยอดเยี่ยมมากน้องเชอรรี่...เก็บความแล้วถอดมาได้เหมือนกับพี่...นั่งประชุมอยู่ด้วยเลย เป็นความรู้อย่างดียิ่ง ขอบใจมาก แล้วจะตามอ่านในการประชุมคราวต่อไปนะจ๊ะ

[หมี]

สวัสดีคับ

[หมี]

ผมเป็นบุคคนไร้รากเห้งาคับผมได้ไปลงทะเบียนที่ บ้านราชวิถี มาเเลว้เเต่ยังไม่มีอะไรคืบหน้าเลยไม่มีใครเคยติดต่อมาเลยคับผมอยู่พระราม 2 เขตบางขุนเทียนผมอยากมีชีวิตเป็นอยู่ที่ดีกว่านีคับตอนนี้ผมมีลูก 1 คนเเล้วเเต่ตัวผมยังไม่มีอะไรเลยหาทำงานก็ลำบากมากคับ ผมอยากรู้ว่าผมจะต้องทำอย่างไรบ้างคับ ช่วยเเนะนำผมที 0859939136