นกคูด เป็นคำเรียกชื่อนกชนิดหนึ่ง ตัวขนาดใหญ่กว่านกเขา2เท่า คอสีดำ ลำัตัวสีน้ำตาลชาวบ้านแถบถิ่นใต้เรียกชื่อตามเสียงร้องของมัน เสียงมันจะร้องดังคูดๆๆๆ มันจะัร้องเสียงดังกังวาน โดยจะได้ยินเสียงร้องของมันหลังจากออกพรรษา ช่วงเข้าพรรษาจะไม่ได้ยินเสียงร้องตลอด 3 เดือน โดยจะร้องช่วงเช้า และตอนเย็น(คำบอกเล่าจากคนเฒ่าคนแก่) ส่วนชื่อเป็นทางการและลักษณะต่างๆคงต้องศึกษาเพิ่มเติมอีก
จากเนื้อหานกคูดได้ปรากฏอยู่ในเพลงกล่อมเด็ก ซึ่งเสียงร้องของมันจะมีเสียงท่วงทำนองคล้ายเสียงขูดมะพร้าว ผู้แต่งนำไปผูกเป็นเรืื่องราวเข้ากับวิถีชีวิต ซึ่งเคยเป็นแบบวิถีชาวนา แม่ต้องกล่อมลูกให้นอนและฝากใว้กับปู่ย่าตายายเพื่อจะไปทำนา (นาปีทางปักษ์ใต้ฝั่งตะวันออก) เสียงนกร้องในตอนเช้าและเสียงขูดมะพร้าวเตรียมกับข้าว เป็นเสียงที่เด็กน้อยได้ยิน เป็นประจำ ในเพลงกล่อมเด็ก จะมีบทร้องต่อ มีการกล่าว บอกเรื่องราว ว่าพ่อแม่จะไปไหน ทำอะไร จะกลับเมื่อไร และคำสัญญาจะเอาอะไรมาให้ตอนจะกลับ สุดแล้วแต่จะสรรหาบทร้องกล่อมอะไรเพิ่มเติมต่อท้ายบท
(เจ้าคางคูด เป็นสัตว์ในจิตนาการ)
บ้านฉานที่พังงา เรียกเสือดำ(ตัวคล้าย มูสังแปลง) ว่าเสือดำคางคูด คนตัดยางควนเมื่อ ห้าสิบปีมาแล้วรู้จักกันดีครับ
นกคูด เขาทายปัญหาว่า....
นกคูดตาแดง น้ำแห้งตาย
นกคูด บุหลัน ผลัดปีกทุกวันขึ้นหวันไม่รอด
นกคูด บุรี งอกขนรูขี้(รู้ขี้ คนในโยเขาไม่แหลงกันแล้ว) สองเส้น .....
เหล่านี้เป็นปริศนาคำทายที่เด็กปัจจุบันไม่มีวันเข้าใจ