ดนตรีอีสานบ้านผำ

     เทศกาลงานประเพณีบุญออกพรรษาบ้านผำประจำปี 2553 จัดขึ้นเมื่อวันอาทิตย์ที่ 24 ตุลาคม 2553 ที่ผ่านมา ตรงกับวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 เป็นมื้อทอดเทียนโอม(วันรวม) ณ วัดบ้านผำใหญ่ ตำบลเมืองสรวง อำเภอเมืองสรวง จังหวัดร้อยเอ็ด มีการทำบุญตักบาตรเทโวฯ (ดาวดึงส์) และการแข่งขันต่างมากมาย อาทิเช่น สรภัญญ์ วอลเล่ย์บอลหญิง เซปัคตะกร้อ ฟุตซอล(บอล 5 คน) แข่งเรือ ฝีพาย  3  คน แข่งเรือ หน้าใบ้หลังบอด ทอดแห มน เตะปิ๊ปไกล แข่งเรือ ชักเย่อ  3 คน และดนตรีอีสาน

     จำนวนผู้มีจิตศรัทราร่วมทำบุญตักบาตรเทโวฯ (ดาวดึงส์) ปีนี้น้อยกว่าปี 2552 กล่าวคือ ปี 2552  จำนวน 1,993 คน ส่วนปี 2553 จำนวน 1,800 คน (ข้อมูลจากหลวงพี่ฟ้า)

     หากแต่ประเด็นที่อยากนำเสนอคงเป็นการจัดกิจกรรม “ดนตรีอีสาน” จำได้ว่าจัดครั้งสุดท้ายเมื่อปี 2546 ซึ่งก่อนอื่นขอย้อนรำลึกถึงสมัยอดีตกาลวัยเด็ก การฝึกซ้อมฟ้อนรำประกอบดนตรีอีสานจะเริ่มขึ้นตอนกลางคืนหลังรับประทานอาหารเย็น ช่วงเวลาประมาณ 19.00-21.00 น. สถานที่ฝึกซ้อมเป็นถนนลูกรังภายในหมู่บ้าน บางวันฝึกซ้อมภายใต้แสงจันทร์หาใช่แสงนีออนไม่ ได้รับความร่วมมือจากทั้งวัยผู้สูงอายุ วัยผู้ใหญ่ วัยหนุ่มสาว ตลอดจนวัยเด็ก ร่วมฝึกซ้อม ซ้อม ซ้อม เพื่อการแสดงที่พร้อมเพรียงกันในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ในงานประเพณีบุญออกพรรษาบ้านผำ ณ วัดบ้านผำใหญ่ โดยมีตัวแทนจากคุ้มต่างๆ เช่น คุ้มป่าม่วง คุ้มหนองคู คุ้มกลาง คุ้มนอก คุ้มป่ายาง ตลอดจนหมู่บ้านใกล้เคียงเข้าร่วมแสดงดนตรีอีสานด้วย เช่น บ้านหนองหมู บ้านข่อย และบ้านเมืองสรวง เป็นต้น

 

จับ "ผ้าขิด" และ "ผ้าถุง" ประดับ "ไห"

ประยุกต์ใช้ "ผ้าโสร่ง" และ "ผ้าขิด"

     กาลเวลาเปลี่ยนผ่านไปการจัดงานประเพณีบุญออกพรรษาบ้านผำก็เปลี่ยนแปลงไปเช่นกัน ปี 2553 ได้จัดให้มีการจัดกิจกรรมดนตรีอีสานขึ้นอีกครั้งหนึ่ง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่ออนุรักษ์วัฒนธรรมและสร้างความสนุกสนานม่วนซื่นโฮแซว ส่งเสริมความสามัคคีกันภายในหมู่บ้านและชุมชนใกล้เคียง ส่วนเป้าหมายเพื่ออนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมอีสานให้คงอยู่คู่ชุมชน

เยาวชนคนเก่งตัวแทนคุ้ม

     ภายหลังการจัดงานเสร็จสิ้นลงผู้เขียนได้สัมภาษณ์เกี่ยวกับข้อจำกัด ข้อดีและข้อเสนอแนะของการจัดกิจกรรม “ดนตรีอีสาน”  ซึ่งประชากรเป้าหมายเป็นผู้ที่มีภูมิลำเนาและอาศัยอยู่ในบ้านผำ คือ ชาวบ้านผำ อาสาสมัครประจำหมู่บ้าน(อสม.) ผู้นำชุมชน พระสงฆ์ และข้าราชการครู โดยทำการสัมภาษณ์ระหว่างวันที่ 8-12 พฤศจิกายน 2553 (ภายหลังเสร็จสิ้นการจัดงาน 2 สัปดาห์) ภายใต้กรอบการดำเนินการจัดกิจกรรมดนตรีอีสาน เนื่องในงานประเพณีบุญออกพรรษาบ้านผำประจำปี 2553 ที่เกิดขึ้นระหว่างการฝึกซ้อมก่อนการแสดง และภายหลังเสร็จสิ้นการแสดง พบว่า ระหว่างการฝึกซ้อมฟ้อนรำประกอบดนตรีอีสานก่อนการแสดงดนตรีอีสาน ส่วนใหญ่ได้รับความร่วมมืออย่างดีทั้งจากชาวบ้าน นักเรียน และเยาวชน ส่วนข้อจำกัดคือ มีบางครอบครัวซึ่งเป็นเพียงส่วนน้อย ที่ไม่ให้ความร่วมมือในการเข้าร่วมกิจกรรมของชุมชน ภายหลังเสร็จสิ้นการแสดงดนตรีอีสาน “เงินรางวัล” ที่ได้รับจากการแข่งขัน สามารถกระจายรายได้ไปสู่ชุมชน เพื่อชุมชน แทนการจ้าง “หมอลำซิ่ง” ซึ่งเป็นกลุ่มบุคคลภายนอกชุมชน หากจ้าง “หมอลำซิ่ง” จะทำให้มีค่าใช้จ่ายอื่นๆ เพิ่มขึ้น เช่น ค่าจ้างเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย ค่าอาหารและเครื่องดื่ม เป็นต้น อย่างไรก็ตาม ข้อดีของการร่วมกันแสดงดนตรีอีสานจากตัวแทนคุ้มหรือหมู่บ้านต่างๆ เป็นการแสดงออกถึงความสามัคคีกันภายในหมู่บ้านและชุมชนใกล้เคียง และเป็นการร่วมกันอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมอีสานให้คงอยู่คู่ชุมชน “บ้านผำ” ด้วยเช่นกัน

ชุดแต่งกาย "ผ้าขิด" และ "ผ้าถุงลายตีนจก"

ที่หาได้ในท้องถิ่น

ชุดแต่งกายแบบประยุกต์

สาวสวยบ้านผำ

     ในการจัดกิจกรรม “ดนตรีอีสาน”  ครั้งต่อไป มีข้อเสนอแนะ ดังนี้ 1.ควรมีการส่งเสริมสนับสนุนและเปิดโอกาสให้เยาวชนในชุมชนได้แสดงออกในทางที่ถูกที่ควร โดยจัดให้มีการแข่งขันการละเล่นดนตรีอีสานภายในชุมชนอย่างต่อเนื่องทุกปี เช่น ดีดพิณ เป่าแคน เป่าโหวต ฯลฯ พร้อมการสนับสนุนจากผู้ใหญ่ใจดีภายในชุมชนหรือหน่วยงานและองค์กรต่างๆ 2.ควรเพิ่มเงินรางวัล เพื่อสนับสนุนการจัดกิจกรรมที่ต้องใช้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมจำนวนมาก หากแต่จะเกิดผลเสียได้ กล่าวคือ การเพิ่มเงินรางวัลมากขึ้น อาจทำให้มีการจ้างนักดนตรีอีสานหรือวงดนตรีอีสานจากที่อื่นมาแสดงแทนซึ่งทำให้ไม่บรรลุวัตถุประสงค์ของการจัดงานได้

เบื้องหน้าและเบื้องหลัง

     จากที่กล่าวมาการจัดกิจกรรม “ดนตรีอีสาน” จึงเห็นควรจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี เพื่อสร้างความสามัคคีกันภายในหมู่บ้านและชุมชนใกล้เคียง สร้างความสนุกสนานม่วนซื่นโฮแซวหลังฤดูกาลทำนา และเป็นการร่วมกันอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมอีสานให้คงอยู่คู่ชุมชน นอกจากนี้ ควรได้รับการสนับสนุนและส่งเสริมจากผู้ใหญ่ใจดีภายในชุมชน หน่วยงานและองค์กรต่างๆ ช่วยผลักดันงานระดับหมู่บ้านให้เป็นงานประเพณีบุญออกพรรษาบ้านผำประจำปี และบรรจุในปฏิทินท่องเที่ยวระดับท้องถิ่นหรือระดับประเทศโดยชูจุดเด่น “การทำบุญตักบาตรเทโวฯ (ดาวดึงส์) และการแสดงดนตรีอีสาน” เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมในชุมชน “บ้านผำ” และกระจายรายได้สู่ชุมชน ดังเช่นงานประเพณีบุญบั้งไฟล้านบ้านผำ ประจำปี 2553 ที่นี่ ที่จัดได้อย่างยิ่งใหญ่อลังการ โดยเกิดขึ้นจากความร่วมมือของ “พลังมวลชน” ในชุมชนบ้านผำ และได้รับความร่วมมือจากทุกภาคส่วนอย่างดียิ่ง

 

การแสดงดนตรีอีสานจากคุ้มป่ายาง

รางวัลชนะเลิศอันดับที่ 1 คุ้มป่ายาง

บรรยากาศขณะชมการแสดงดนตรีอีสานบ้านผำ

     สุดท้ายขอขอบพระคุณประชากรเป้าหมายทุกท่านที่กรุณาเสียสละเวลาอันมีค่าเพื่อให้ข้อมูลที่ครบถ้วน สมบูรณ์ และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าข้อมูลและสารสนเทศที่ได้จะเป็นประโยชน์ในการวางแผนการจัดงานครั้งต่อไปในอนาคต และขอบคุณภาพถ่ายจากคุณจุฑามาศ ฤทธาพรม และ “โก๋ต้อม”  ครับ

สุเทพ ธุระพันธ์

13 พฤศจิกายน 2553

[คิม นพวรรณ]

สวัสดีค่ะ

ภาพการแต่งกายแบบนี้น่ารัก และมองเห็นเป็นเอกลักษณ์ท้องถิ่น  โดยไม่ต้องอธิบาย

ดีนะคะ  ที่ทุกคนเห็นความสำคัญและร่วมมือกัน  ขอชื่นชมและเป็นกำลังใจค่ะ

วันพรุ่งนี้ยายคิมจะไปทำงานจิตสาธารณะที่อุดรฯ ค่ะ

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับพี่สาว คุณยายคิม

• ตัวไม่ได้ไป แต่ขอส่งกำลังใจไปด้วยคนครับ
• ขอบพระคุณที่แวะมาทักทายแบบรวดเร็วทันใจคัก..

[คิม นพวรรณ]

แวะมาคุยต่อ  ขอขอบคุณสำหรับกำลังใจค่ะ  งานนี้ฉายเดี่ยวค่ะ รอติดตามเรื่องเล่าผ่านบันทึกนะคะ

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับพี่คิม

• ขอให้พี่คิมเดินทางไปทำงานจิตสาธารณะที่อุดรฯ โดยสวัสดิภาพ
• จะรอติดตามเรื่องเล่าผ่านบันทึกครับ

[มาตายี]

สวัสดีค่ะ

มาเอาบุญบ้านกะบ่บอกเนาะ...ย้านแต่ไปหา..ตาซังเด้....

....เอ๊า..จั่งได๋กะอนุโมทนาบุญ...นำเด้อ....บ้านผำสามัคคีกันดีเนาะ

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ คุณพี่มาตายี

• อยากไปเอาบุญคัก..แต่ว่าติดธุระ..ไปบ่ได้
• กายบ่ได้ไป ส่งแต่กำลังใจไปครับ
• แอบเบิ่งบันทึกคุณพี่น่ะ..คักขนาดเนาะไปเที่ยวฮอดต่างประเทศ
• ขอบคุณครับ

 

[วัฒนา คุณประดิษฐ์]

มาชื่นชมเรื่องราวดี ๆ ที่แบ่งปันกันครับ

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ นาย วัฒนา คุณประดิษฐ์

• เรื่องราวที่นำเสนอเป็นเพียงส่วนหนึ่งของกิจกรรมที่จัดขึ้นในรอบปี และเป็นทุนเดิม "ความสามัคคี" ของชาวบ้านผำ ที่สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน
• ยินดีที่ได้รู้จัก..ขอบคุณครับ

สวัสดีครับคุณพี่เทพที่เคารพอย่างสูงหวังว่าคุณพี่คงสบายดีนะครับกระผมได้เข้าไปเบิ่งบรรยากาศดนตรีอีสานแล้วครับขอบคุณพี่มากครับที่กรุณาฝากความคึดฮอดไปหาไทบ้านผำทุกท่านครับโดยเฉพาะที่เฮ็ดงานอยู่ในไต้หวันสู้ต่อไปครับ...จากผู้บ่าวแนวโนดป่ายางครับ

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ ผู้บ่าวแนวโนดป่ายาง จากประเทศไต้หวัน

• กำลังใจมีให้ไม่จำกัด..ฝากหาทุกคนที่เฮ็ดงานอยู่ในไต้หวัน
• ขอขอบคุณหลายหลายที่แวะมาเยี่ยมมายามและมาเบิ่งบรรยากาศงานบุญบ้านเฮา..
• คงทำให้หายคิดถึงบ้านได้บ้าง..สู้ๆ เด้อ

[ครูโก๋ld.com]

ถึงจะมาช้าแต่ว่า...ได้คักหลาย หารูปสวยๆมาให้ดู ขอบคุณหลายครับ

[วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--]

งามในสีสรรค์ชนบท

ขอบคุณที่นำมาแบ่งปัน

ช่วยกันนำเสนอผลงานชุมชน

[ไทบ้านผำ]

สวัสดี คุณครูโก๋ld.com

• ขอบคุณเช่นกันที่แวะมาเยี่ยมครับ

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ ท่าน วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--

• เป็นความภาคภูมิใจที่นำเสนอด้วยความเต็มใจ..ขอบพระคุณครับ

[บุษรา]

• สวัสดีค่ะ
• บุษราแวะมาชม "ดนตรีอิสานบ้านผำ"   เป็นประเพณีดีงาม ควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ให้อนุชนรุ่นหลังได้ชื่นชมกันนาน ๆ 
• ขอบคุณนะค่ะ

                                ฝากสาวสวยแห่งบ้านผำอีกหนึ่งคนค่ะ อิอิ

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ คุณบุษรา

• สวยจริงจริง..แอบหัวเราะชอบใจ "ดนตรีอิสานบ้านผำ"..อิอิ
• ขอบคุณครับ

[เบดูอิน]

เนื่องในโอกาสอันเป็นมงคลยิ่งนี้ ขอส่งความรัก ความปรารถนาดี และขอพรจากพระผู้เป็นเจ้า ทรงอำนวยพรแด่ท่าน ครอบครัว และทุกท่านให้มีความสุขความเจริญ คิดหวังสิ่งใดขอให้สมปรารถนาทุกประการ

[จิตฺกโร]

ดนตรีอิสานปีนี้ม่วนหลาย เสียดายแทนคนที่บ่ได้เบิ่งเด้

[ขจิต ฝอยทอง]

• น่าสนุกดี
• ชอบการแต่งกายแบบนี้
• น่าฮัก
• 

[มาตายี]

คิดฮอดคนบ้านเดียวกันเลยมายามอีกเทือ...แต่วาซังหลาย..อั่นวาไปจอบเบิ่งบันทึก..ไปเมียงนอก..ไปจอบกะบ่ทิ่มฮองทิ่มฮอยไว่แนเนาะ..ย่านแต่นำฮอยเนาะคร๊า......

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ ท่านเบดูอิน

• ขอขอบพระคุณสำหรับคำอวยพร
• และขอพรนั้นจงย้อนกลับไปยังท่านและครอบครัวร้อยเท่าพันทวีคูณครับ

[ไทบ้านผำ]

นมัสการครับ หลวงพี่ จิตฺกโร

• ดนตรีอิสานปีนี้ม่วนหลาย..
• เสียดายที่บ่ได้เบิ่ง..ฮัก(ม่วน)แท้ แต่แพ้ระยะทางครับ
• กราบนมัสการที่ท่านกรุณาแวะมาเยี่ยมครับ

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ อาจารย์ ดร.ขจิต ฝอยทอง

• "น่าฮัก" ขอบคุณคำชมแทนน้องๆ ครับ
• สนุกมาก..ม่วนคัก
• ขอบคุณครับ

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ ท่าน ดร.มาตายี

• คนบ้านเดียวกัน คิดฮอดแต่กอดบ่ได้ครับ..อิอิ
• ก็เพราะหัวใจของผมมันบ่แม่นหัวใจ แต่มันเป็น "ไทบ้านผำ" ครับ..เขาว่าเนาะ!
• มื้อนี่เทิงอ่านบันทึก เทิงหัวขวัญ..ดีใจหลายคักคุณพี่แวมายามอีกเทือ
• อย่าสะว่านำฮอยเถิ๊น!!..เอิ้นจอบหลอยเบิ่งกะพอครับ
• บ้านผมดำนาผง..แต่ว่าลอยน้ำเกี่ยวข้าว
• อาจสามารถลอยน้ำเกี่ยวข้าวบ่ครับ
• ขอบคุณครับ

[kruyothin Chaisena]

ยินดีที่ได้รู้ว่าไทบ้านผำเฮามีความรักและปรารถนาดีต่อบ้านเกิดและทำประโยชน์ต่อชุมชนอย่างไม่รู้จักเหนื่อย

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ ท่าน ผอ.kruyothin Chaisena

• ไทบ้านผำเฮามีความรักและปรารถนาดีต่อบ้านเกิดและทำประโยชน์ต่อชุมชนอย่างไม่รู้จักเหนื่อย
• "ไทบ้านผำ" สำนึกถึงบุญคุณแผ่นดินเกิดและอยากตอบแทนบ้างตามสมควรครับ
• รู้สึกเป็นเกียรติและยินดีเป็นอย่างยิ่งที่ท่าน ผอ. กรุณาแวะมาเยี่ยมที่นี่
• ขอบพระคุณครับ

[บุษรา]

สวัสดีค่ะ 

สุขสันต์วันลอยกระทงนะคะ...

ขอบคุณค่ะ
 
                             

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ คุณบุษรา

• สุขสันต์วันลอยกระทงเช่นกันครับ
• ขอบคุณครับ

[นงนาท สนธิสุวรรณ]

มาร่วมอนุโมทนาบุญและชื่นชมประเพณีดีๆที่ควรรักษาไว้นะคะ..

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ คุณพี่ใหญ่ นาง นงนาท สนธิสุวรรณ

• กำลังใจที่มอบให้ ขอส่งต่อให้กับ "ไทบ้านผำเฮา" ทุกท่าน
• ขอขอบพระคุณของฝาก..กล้วยไม้สวยๆ ครับ

[บุษรา]

• สวัสดีค่ะ
• สวัสดีปีใหม่ ๒๕๕๔ ขอให้ คุณสุเทพ มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง  สุข สดชื่น สมหวัง ดั่งใจปอง ตลอดปี และตลอดไปนะคะ" 
• ขอบคุณค่ะ

                                      

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ คุณบุษรา

• ขอให้พรนั้นย้อนกลับไปหาคุณบุษราร้อยเท่าพันทวีคูณครับ
• ขอบพระคุณมากครับ

[มาตายี]

มาอีกรอบเด้อ....คร่า....

 

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ ท่าน ดร.มาตายี

• ขอพรนั้นจงย้อมกลับไปยังท่านและครอบครัวล้านเท่าครับ
• ขอบพระคุณมากครับ

[ธนิตย์ สุวรรณเจริญ]

[mena]

โชคดีมีความสุข สุขภาพแข็งแรง ร่ำรวยๆตลอดปีและตลอดไปค่ะ

[นงนาท สนธิสุวรรณ]

             บัตรอวยพรไพเราะเสนาะจิต

             ที่มิ่งมิตรมอบให้มาพาสุขสันต์

             พี่ขอให้เธอจงชื่นมื่นทุกคืนวัน

             สิ่งใดฝันได้เป็นจริงสมใจปอง 

      

[ครูอิ๊ด]

สวัสดีปีใหม่ค่ะ

            ปีใหม่  ๒๕๕๔  นี้  ขอให้ท่านมีความสุข สมหวังตลอดปีนะคะ

[KRUDALA]

สวัสดีค่ะคุณไทบ้านผำ

                             

                                       สวัสดีปีใหม่ ๒๕๕๔

                  ในวาระดิถีขึ้นปีใหม่ ขออาราธนาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย

              จงดลบันดาลให้ท่านและครอบครัวประสบแต่ความสุข สดชื่น

                           สมหวังในสิ่งที่ปรารถนาทุกประการเทอญ

                          

                                                

 

[แสงแห่งความดี...]

[@..สายธาร..@]

[add]

[เบดูอิน]

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีปีใหม่ ๒๕๕๔

• อาจารย์ ธนิตย์ สุวรรณเจริญ
• อาจารย์ mena
• คุณพี่นาง นงนาท สนธิสุวรรณ
• คุณ ครูอิ๊ด
• คุณ KRUDALA
• คุณ แสงแห่งความดี
• คุณ @..สายธาร..@
• ท่าน ศน.add
• ท่าน เบดูอิน

[เบดูอิน]

สุขสันต์วันเด็ก อยากจะชวนไปดูแบบอย่างของอดีตเด็กที่ http://gotoknow.org/blog/somdejmas/418627

[ไทบ้านผำ]

สวัสดีครับ ท่านเบดูอิน

• แวะไปชมเรียบร้อยและขอขอบพระคุณมากครับ