เลิกได้แล้วสำหรับการเก็บความรู้ไว้คนเดียว

“ผู้จัดการทุกคนคือครูของลูกน้อง” ถ้าผมจำไม่ผิด ผมอ่านประโยคนี้มาจากหนังสือเรื่อง Toyota way ซึ่งเขาพยายามที่จะสร้างคน โดยการให้เหล่าบรรดาหัวหน้าทุกคนจะต้องมีหน้าที่สอนงาน และให้คำแนะนำแก่ลูกน้องของตนเอง เพื่อให้ทุกคนสามารถที่จะทำงานทดแทนกันได้ เมื่อมีใครขาดไป หรือใครไม่มาทำงาน งานก็ไม่สะดุด และยังทำให้พนักงานทุกคนมีความสามารถมากขึ้น และมีคุณค่าต่อองค์กรมากขึ้นอีกด้วย

ในระยะเวลา 4-5 ปีมานี้ ก็มีแนวความคิดเรื่องของการพัฒนาคนเข้ามามากมาย ทุกองค์กรพยายามส่งเสริมให้พนักงานทุกคนได้รับการพัฒนา ช่วงแรกๆ ก็เน้นไปที่การส่งไปฝึกอบรม ทั้งภายในและภายนอก อบรมไปสักพักก็เริ่มเห็นผลว่า ความรู้และทักษะบางเรื่องนั้นใช้วิธีการฝึกอบรมไม่ได้เลย พนักงานก็ยังคงไม่มีอะไรดีขึ้น ก็เริ่มหาวิธีที่จะใช้พัฒนาพนักงานให้เกิดผลจริงๆ วิธีนั้นก็คือ การสอนงานโดยหัวหน้างานโดยตรงนั่นเอง

ช่วงหลังๆ หลายองค์กรก็เริ่มส่งเสริมให้หัวหน้างานได้เรียนรู้วิธีการสอนงาน วิธีการให้คำปรึกษาแก่พนักงานมากขึ้น ทั้งนี้ก็เพื่อให้หัวหน้างานทำหน้าที่ในการพัฒนาพนักงานของตนให้เก่งขึ้น และเป็นวิธีที่ไม่ต้องเสียต้นทุนในการพัฒนามากเท่าการฝึกอบรม แต่ได้ผลลัพท์ที่ดีกว่ามาก อีกทั้งยังได้เรื่องของความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างหัวหน้ากับลูกน้องอีกด้วย

แต่เชื่อมั้ยครับ ก็ยังมีหัวหน้างานบางคนที่ยังคงพยายามเก็บรักษาความรู้ต่างๆ ไว้ที่ตัวเองคนเดียว โดยมีความเชื่อว่า ถ้าสอนพนักงานไปแล้ว ตนเองจะเสียความสำคัญ และสุดท้ายก็จะหมดความสำคัญไป เพราะกลายเป็นว่าทุกคนรู้หมด ตนเองก็จะหมดอิทธิพลในองค์กร ผลก็คือคนๆ นี้ก็จะพยายามไม่สอน ไม่พูด ไม่บอก ไม่อะไรเลย แม้ว่าพนักงานจะมาถามถึงปัญหา ก็ไม่ยอมบอก สิ่งที่ทำก็คือ ลงมือทำให้ด้วยตนเอง เพื่อให้ความรู้และเทคนิคต่างๆ ยังคงอยู่ที่ตนเองคนเดียว

ผมกลับมองตรงกันข้ามเลยนะครับ หัวหน้างานที่เก่ง และสอนพนักงานให้เก่งได้ พนักงานจะยิ่งให้การยอมรับนับถือ และยิ่งนับถือมากขึ้นถ้าคนอื่นมาชื่นชมในความเก่งของเรา เราก็จะยิ่งรู้สึกว่า หัวหน้าที่สอนงานเรานั้นเป็นคนที่น่านับถือมาก เพราะไม่งกความรู้ และยิ่งไม่มีทางหมดความสำคัญลงไปได้เลย

สิ่งที่เป็นผลดีตามมาอีกก็คือ งานที่ออกมาก็จะมีคุณภาพมากขึ้น หัวหน้างานก็ไม่ต้องลงไปคลุกในรายละเอียดของงานมากเกินไป ซึ่งมันก็ไม่ใช่หน้าที่ของหัวหน้างานที่จะต้องลงมือทำเอง หัวหน้าก็เอาเวลาที่มีนั้นไปคิดพัฒนางานของหน่วยงานต่อไปได้อีก ยิ่งมีเวลาคิด งานก็จะยิ่งพัฒนามากขึ้น นายก็จะยิ่งเห็นความสำคัญของเราที่เราสามารถพัฒนางานได้ อีกทั้งทีมงานก็เก่งกันหมด แบบนี้มันไม่ดีตรงไหนครับ

แต่ก็ยังไม่เข้าใจว่า ทำไมยังคงมีหัวหน้างานบางคนที่มองไม่เห็นจุดนี้ และยังคงกอดเก็บความรู้และเทคนิคต่างๆ ไว้ที่ตัวเอง โดยภูมิใจว่าข้าแน่คนเดียว ลองคิดดูสิครับ ถ้าองค์กรเรามีหัวหน้างานที่คิดแบบนี้เยอะๆ อนาคตขององค์กรเราจะเป็นอย่างไร

ไม่อยากนึกเลยใช่มั้ยครับ