เพลงลูกกรุงดังก้องทำนองไทย เพลงที่ ๑ ส่วนเกิน

๑. เพลงส่วนเกิน เป็นเพลงไทยสากลประเภทเพลงลูกกรุง โด่งดังมาตั้งแต่ประมาณ ๓๐ ปีที่แล้ว คำร้องโดย สรวง สันติ ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงสร้อยสนตัด ๒ ชั้น

๒. “ส่วนเกิน” เป็นชื่อยอดนิยมที่นำมาตั้งเป็นชื่อเพลงกันมาก ดังนั้นจึงมีทั้งเพลงส่วนเกินที่เป็นเฟลงป๊อป เพลงร็อค และที่เป็นหมอลำ แต่ในบทความนี้ตั้งใจหมายถึงเพลงส่วนเกินที่เป็นเพลงลูกกรุงเท่านั้น

๓. สรวง สันติ ผู้แต่งเพลงส่วนเกิน มีชื่อจริงว่า จำนงค์ เป็นสุข เกิดเมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๘ ที่ตำบลบ้านไร่  อ.ศรีสำโรง  จ.สุโขทัย  เป็นบุตรนายสุ่ม นางจำรัส เป็นสุข  ก่อนเข้าสู่วงการเพลง เคยชกมวยมาก่อน เริ่มเข้าสู่วงการเพลงเมื่อปี ๒๕๐๕  โดยใช้ชื่อว่า ดาว  มรกต เมื่ออยู่กับวงดนตรีจุฬารัตน์ของครูมงคล อมาตยกุล  จึงได้ชื่อใหม่ว่า สรวง  สันติ  มีผลงานเพลงทั้งร้องเองและแต่งให้นักร้องอื่นร้องมากมาย เช่น แฟนใครแฟนมัน ไม่ใกล้ไม่ไกล มันบ่แน่หรอกนาย น้ำมันแพง ๑-๒-๓ ด่วน ๒ แถว  สาว ต.จ.ว. รักสิบล้อต้องรอสิบโมง รวมทั้งเพลงส่วนเกินที่ดาวใจ  ไพจิตร ร้อง ตอนหลังเลิกเป็นนักร้องโดยหันมาแต่งเพลงอย่างเดียว สรวง สันติเสียชีวิตเมื่อ พ.ศ.๒๕๒๕ ขณะอายุได้ ๓๗ ปี จากอุบัติเหตุทางรถยนต์ที่จังหวัดปราจีนบุรี

๔. ทำนองเพลงสร้อยสนตัด ๒ ชั้น มาจากเพลงสร้อยสน เพลงสร้อยสนเป็นเพลงเก่าสมัยกรุงศรีอยุธยา อัตรา ๒ ชั้น เป็นเพลงอันดับที่ ๒ ในเพลงตับเรื่องอรุ่ม และเป็นเพลงประเภทเพลงช้าเรื่องสร้อยสน ซึ่งมีอยู่ ๔ ท่อน ๒ ท่อนแรกเรียกชื่อสร้อยสน ๒ ท่อนหลังเรียกเพลงพวงร้อย เพลงเรื่องสร้อยสน เป็นเพลงประเภทเพลงช้าที่มีท่วงทำนองไพเราะงามสง่า แสดงถึงจริยาวัตรอันงดงาม ปี่พาทย์พิธีจึงนิยมนำมาบรรเลงต่อจากเพลงโหมโรง และใช้บรรเลงรับพระสงฆ์เมื่อเดินทางมาถึงสถานประกอบมงคลพิธี เพลงสร้อยสนเมื่อตัดทำนองลง จึงเรียกชื่อเสียใหม่ว่า “สร้อยสนตัด” (ทดลองฟังเดี่ยวจะเข้เพลงสร้อยสนตัด ๒ ชั้น http://www.phrapiyaroj.com/djk/page17.html หรือฟังเดี่ยวขลุ่ยเพียงออโดย ธนิสร์ ศรีกลิ่นดี http://www.youtube.com/watch?v=iX61DW7LwfU&feature=related)    

๕. เนื้อเพลงส่วนเกิน “มองดาวเดือนที่ลอยล้นเกลื่อนนภา ลมโบกพริ้วโปรยมา ใจผวาลอยเลื่อน ระทม ระทวย ระทึกฤทัย ไร้เพื่อน ใจนึกอยากเป็นเดือน มีดาวล้อมเกลื่อนรอบกาย มองดูตัวเราแสนจะว่างเปล่าเดียวดาย น่าอายขวยเขิน ป่านนี้เขานอนชิดเนื้อนวลชวนเชิญ แต่เราส่วนเกินเขาคงเมินให้คอย
มนต์อันใดมัดใจเราให้ใฝ่หา ใจก็รู้ดีว่านี่แหละหนาปมด้อย คนมีภรรยาเขาหรือจะมาได้บ่อย เราก็เฝ้าแต่คอยดวงใจละห้อยคอยหา อาดูรเดียวดายเขาคงจะหน่ายไม่มา หรือว่าทำเมิน เมื่อยามนิทราหอมภรรยาคุณเพลิน ปล่อยให้ส่วนเกินหอมหมอนเพลินแทนคุณ”

๖. ทดลองฟังเพลงส่วนเกิน

• ดาวใจ ไพจิตร http://www.4shared.com/audio/rLZvkNeX/001__-__.htm
• ไก่ พรรณิภา สุทธิศักดิ์  http://www.4shared.com/audio/tfFzUGRk/_-04.htm
• อรวี สัจจานนท์ http://www.4shared.com/audio/lKT4Zda7/______2_-08-.htm หรือที่ http://www.youtube.com/watch?v=AlX77RKZmxE&feature=related

• อังศณา ช้างเศวต http://www.4shared.com/audio/Zmudm4Dc/__-_14_.htm

๗. เพลงส่วนเกินดังเพราะทำนอง (สร้อยสนตัด) ไพเราะ ร้องง่าย คำร้องกินใจ สะท้อนชีวิตจริงของคนกลุ่มหนึ่ง ตัวชี้วัดความดังบางประการของเพลงอยู่ที่มีการบันทึกเสียงโดยนักร้องหลายคน (ดาวใจ ไก่พรรณิภา อรวี อังศณา) และมีเพลงร้องแก้คือเพลง “ของแท้คือเธอ” ขับร้องโดยดอน สอนระเบียบ http://www.4shared.com/audio/wf_DcMgF/002__-__.htm

(มองดาวเดือนที่ลอยล้นเกลื่อนนภา ลมโบกพริ้วโชยมา ใจผวาลอยล่อง ระทมระทวย ทนทุกข์ฤทัย จำต้อง นอนฝันใฝ่ไตร่ตรอง จำฝืนต้องตัดใจ เราไกลเพียงตัว หัวใจไม่ห่างจางหาย ไม่คลายเสน่หา ค่ำนี้เขานอน หอมหมอนแทนกายา อดทนหน่อยหนา พรุ่งนี้จะมาเชยชม
มนต์อันใด มัดใจเราให้ห่วงแสน เกลียวผูกมัดเหนียวแน่น ใจสุดแสนจะข่ม นอนคะนึงถึงเหมือนใจติดหล่ม วอนขอฝากกับลม ไปเคล้าห่มบังอร วานลมเอาใจ ฉันไปซุกอยู่ในหมอน ข้างนอนดวงแข กอดหมอนครั้งใด ใจหอมใจซึ้งแน่ เชื่อเถิดดวงแข ของแท้ๆ คือเธอ)

วิพล นาคพันธ์

๓ ตุลาคม ๒๕๕๓

อ่านข่าวสารทั้งหมดของวิพล นาคพันธ์ ได้ที่ http://gotoknow.org/blog/wiphon/toc

[MKC]

แต่ก่อนผมฟัง กินรีเล่นน้ำ - ธานินทร์

ทำนองผมคิดว่าต้องเป็นไทยเดิมแน่เลย เพราะคุณชาญ ได้ร้องมาก่อน แล้วแปลงเนื้อนิดหน่อย

ขอบคุณสำหรับข้อมูลครับ