ทักษะการใช้กระดานดำ
กระดานดำหรือกระดานชอล์ก เป็นสื่อการสอนที่จำเป็นอย่างยิ่งสำหรับการสอนในทุกระดับชั้น โดยเฉพาะในระดับประถมศึกษา และมัธยมศึกษา ห้องเรียนยังจำเป็นต้องมีกระดานดำ แม้ว่าเทคโนโลยีทางการสอน นวัตกรรมทางการศึกษาจะพัฒนาก้าวหน้าไปอย่างไรก็ตาม ผู้สอนก็ยังจำเป็นต้องใช้กระดานดำประกอบการสอนอยู่เสมอ ทักษะการใช้กระดานดำจึงจำเป็นสำหรับครูผู้สอน ครูที่มีประสิทธิภาพจะมีความสามารถในการใช้กระดานดำช่วยสื่อความหมาย และเสริมความเข้าใจในบทเรียนให้แก่ผู้เรียนได้อย่างดี ผู้สอนจึงต้องใช้กระดานดำให้ถูกต้องตามหลักการ และใช้ให้คุ้มค่า โดยอาจใช้วาดภาพใช้ติดตามแผนภูมิ ใช้ฝึกการเขียนของผู้เรียน ฯลฯ เป็นต้น
คุณสมบัติเด่นของกระดานดำ
กระดานดำมีคุณสมบัติที่เด่น ดังนี้
- สามารถใช้ได้ทุกเวลาและทุกโอกาส
- ไม่ชำรุดเสียหายได้ง่าย
- ผู้เรียนสามารถมองเห็นพร้อมๆ กันได้ทั้งชั้น
- เขียนและลบได้ง่าย
- นำเสนอข้อคิดใหม่ได้ทันที
- ใช้ได้ทั้งครูและนักเรียน
ประโยชน์ของกระดานดำ
กระดานดำมีประโยชน์ดังนี้
- ใช้ประกอบการสอน การอธิบาย การทดสอบ สรุป และทบทวนบทเรียน
- ใช้ร่วมกับโสตทัศนวัสดุอื่นๆ ช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้น
- ใช้แสดงข้อเท็จจริง แนวคิด และกระบวนการต่างๆ
- ใช้แสดงศัพท์ใหม่ๆ คำจำกัดความ กฎ และคำนิยามให้ผู้เรียนเข้าใจได้ดี
- เหมาะต่อการส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ร่วมกิจกรรมในการสาธิตและอธิบายเนื้อหาวิชาแก่เพื่อร่วมชั้น
หลักการใช้กระดานดำ
การใช้กระดานดำต้องใช้อย่างมีหลักการ ดังนี้
- เลือกเขียนเฉพาะหัวข้อและใจความสำคัญ ไม่ควรเขียนให้มากและแน่นเกินไป
- กระดานดำที่มีความยาวมากๆ ควรขีดเส้นแบ่งเป็นสองหรือสามส่วนตามความเหมาะสม
- ควรเริ่มเขียนจากด้านบนซ้ายของกระดานดำไปทางขวา
- สิ่งที่เขียนหรือหแสดงบนกระดานดำ ควรเป็นข้อความสั้นๆ กะทัดรัดและเข้าใจง่าย
- ตัวอักษรควรใหญ่พอที่นักเรียนจะมาองเห็นได้ชัดเจนทั้งชั้น และควรเน้นจุดสำคัญโดยการใช้ชอล์กสีหรือการขีดเส้นใต้
- เมื่อเขียนกระดานดำเสร็จทุกครั้ง ควรตรวจสอบข้อความที่เขียนบนกระดาน ถ้าเขียนผิดครูควรแก้ไขก่อน ซึ่งทำให้นักเรียนได้รับความรู้ที่ถูกต้อง
- ขณะที่อธิบายเรื่องราวบนกระดาน ไม่ควรยืนบังข้อความที่ครูเขียนไว้ ครูควรยืนห่างจากกระดานเล็กน้อย และใช้ไม้ชี้
- การใช้กระดานดำแต่ละครั้ง ควรได้เตรียมการมาล่วงหน้าว่า จะเขียนข้อความหรือรูปอะไรบ้าง
- การเขียนรูปทางคณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ที่จ้องการความถูกต้องแน่นอน ควรใช้เครื่องมือช่วยในการเขียน จะทำให้ถูกต้องและรวดเร็วขึ้น
- การลบกระดานที่ถูกวิธีต้องลบจากซ้ายไปขวา และจากบนลงล่าง
ข้อควรคำนึงในการใช้กระดานดำ
ผู้สอนควรคำนึงถึงข้อต่อไปนี้ในการใช้กระดานดำ
- ขอบล่างของกระดานดำควรอยู่ในระดับสายตาของผู้ดู
- ที่นั่งของผู้ดูควรอยู่ในอาณาเขต 60 องศา วัดจากกึ่งกลางของกระดาน
- คนที่นั่งหน้าชั้นควรอยู่ห่างจากกระดาน 3 เมตร เป็นอย่างน้อย
- มีแสงสว่างที่กระดานดำเพียงพอที่จะทำให้นักเรียนเห็นได้อย่างชัดเจน
- คำนึงถึงการสะท้อนแสงทีมากระทบกระดานดำ ทำให้นักเรียนบางคนเห็นข้อความไม่ชัดเจน อาจต้องปิดหน้าต่างหรือปิดประตูบางบาน
- เขียนกระดานดำอย่างเป็นระเบียบ เขียนตัวหนังสือให้มีหัว อ่านง่าย และชัดเจน
- ไม่ควรเขียนกระดานดำนานเกินไป ทำให้เสียเวลา และเสียความเป็นระเบียบวินัยของห้อง