"เคล็ด (ไม่) ลับ" กับ "เกร็ดความรู้" : ความหมายยิ่งใหญ่ของตัวเลขเล็กๆ ในบัตรประชาชน

โดยส่วนตัวแล้ว..ก็เป็นคนที่ช่างสังเกตุอยู่พอสมควร

เคยสังเกตุและตั้งข้อสงสัยอยู่เหมือนกันกับตัวเลข 13 หลัก ในบัตรประชาชนของตัวเอง เพราะเป็นที่ทราบกันดีว่า เลข 13 หลักที่ปรากฏในบัตรประชาชนของเราๆ ท่านๆ นั่น เป็นเลขประจำตัวที่จะติดตัวเราตั้งแต่เกิดจนกระทั่งเราตาย

เพราะฉะนั้น..มันต้องมีความสำคัญและมีความหมายอะไรมากกว่านั้นแน่นอน!!!

ยิ่งได้เข้ามาทำงานเกี่ยวกับสถานะบุคคล..ข้อสงสัยก็ยิ่งชัดเจน ข้อสมมติฐานที่เคยตั้งไว้ก็เริ่มส่อเค้าว่า..น่าจะมีความหมายมากกว่าตัวเลขธรรมดาจริงๆ

จนกระทั่งวันนี้..ข้อกังขาที่เคยมีอยู่แม้เคยคลี่คลายไปบ้างแล้วบางส่วน ก็กลับกระจ่างชัดขึ้น เมฆหมอกแห่งความสงสัยเหล่านั้นได้หายไปสิ้น เมื่อได้มีโอกาสฟังการชี้แจงประเด็นนี้จาก...ท่านอาจารย์กฤตยา อาชวนิจกุล ในการประชุมวิชาการระดับชาติ เรื่องบริการสาธารณสุขในประชากรต่างชาติ ครั้งที่ 1 ซึ่งจัดขึ้นในช่วงวันที่ 5-7 กรกฎาคม 2549

ข้อสรุปก็คือ..หากเราสังเกตุตัวเลข 13 หลักในบัตรประชานชน ก็จะเห็นความแตกต่างที่ใช้ในการจัดสรรคนในสังคมออกเป็นประเภทต่างๆ โดยใช้ "ตัวเลขตัวแรก" ซึ่งจะมีตั้งแต่ 0 - 9

0 : กลุ่มแรงงานต่างด้าว

1-5 : คนสัญชาติไทย

6 : กลุ่มชาติพันธุ์

7 : ลูกคนต่างด้าว

8 : คนต่างด้าวที่ได้สถานะเป็นคนสัญชาติไทย

9 : ราชวงศ์

ซึ่งแต่ละกลุ่มประเภทก็ย่อมมีความแตกต่างกันในเรื่องของสิทธิและหน้าที่

วันนี้..คุณสังเกตุแล้วรึยังว่าบัตรประชาชนของคุณขึ้นต้นด้วยเลขอะไร???

[บวร]

บัตรผมขึ้นต้นด้วยเลข 1 ครับ แล้วเลขตัวที่ 2-13 หมายถึงอะไรบ้างครับ เขียนต่อนะครับจะนำไปบอกนักเรียนด้วย ขอบพระคุณมากครับ 

[จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร]

ผมไม่เคยสังเกตเลขที่บัตร ปชช.สักที...เป็นความรู้ที่อยู่ไม่ไกลจากตัวเองเลย ที่แม่ฮ่องสอนจะมีกลุ่มที่ขึ้นต้นด้วยเลข 6 มากครับ เพราะส่วนหนึ่งก็เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ ...ขอบคุณมากครับ สำหรับความรู้ดีๆ

[Bongkot Napaumporn]

ขอบคุณและยินดีมากค่ะ..ที่ได้มีโอกาสแบ่งปันความรู้ให้คนอื่นๆ

ขอเชิญมาเขียนขอเสนอแนะได้ตลอดเลยนะคะ

ส่วนความหมายของตัวเลขตัวอื่นๆ ในบัตรประชาชน จะรีบไปค้นหาความรู้ที่ถูกต้องมาเขียนให้ทราบนะคะ

[AnthroCat]

บัตรปชช. มี ทั้งหมด 13 หลัก สำหรับเลขหลักแรกนั้น แบ่งประเภทตาม ตัวเลข ดังนี้.........................................ประเภทที่ 1 (เลข 1) หมายถึง คนที่เกิดและมีสัญชาติไทย โดยการแจ้งเกิดภายในกำหนดระยเวลา(15)วัน และเริ่มใช้ เลข 1 เป็นหลักแรก สำหรับ บุคคลที่เกิดตั้งแต่วันที่ 16 ธันวาคม 2526...................................... ประเภทที่ 2 หมายถึง คนที่เกิดและมีสัญชาติไทย แต่แจ้งเกิดเกินกำหนดเวลาที่ กฎหมายกำหนด..................................... .ประเภทที่ 3 หมายถึง คนไทยและ "คนต่างด้าว" ที่มีใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวและมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน ก่อนวันที่ 31 พฤษภาคม 2527......................................ประเภทที่ 4 หมายถึง คือ คนไทยและคนต่างด้าวที่มีใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าว และได้มีการย้ายเข้าในทะเบียนบ้าน ขณะที่ยังไม่มี "เลขประจำตัวประชาชน" (ระหว่าง 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2527).....................................ประเภทที่ 5 หมายถึง คนไทยและคนต่างด้าวที่มีใบสำคัญปรจำตัวคนต่างด้าว "อยู่แล้ว" ได้รับอนุมัติให้ "เพิ่มชื่อ" และรายการบุคคลเข้าในทะเบียนบ้าน........................................ประเภทที่ 6 หมายถึง คนต่างด้าวที่เข้าเมืองไม่ชอบด้วยกฎหมาย แต่มีมติคณะรัฐมนตรีให้เป็นบุคคลเข้าเมือง "โดยชอบด้วยกฎหมาย" และ "ได้สิทธอาศัยอยู่ชั่วคราว" และคนต่างด้างที่เข้าเมืองโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย.....................................ประเภทที่ 7 คือ บุตรของ "บุคคลประเภทที่ 6" ซึ่ง "เกิดในประเทศไทย"......................................ประเภทที่ 8 หมายถึง คนต่างด้าวที่ได้รับอนุญาตให้มี "ถิ่นที่อยู่" ในประเทศไทย หรือ คนต่างด้าวที่ได้รับสัญชาติไทยตามกฎหมาย...........................................................จะ เห็นได้ว่า บรรดาคนภาคเหนือตอนบนจะมีเลขบัตร ปชช. ที่เกิดก่อน 16 ธ.ค. 2526 นั้น จะมี เลข 3 ขึ้นต้น กันทุกคน และคนที่เกิดหลังจากนั้น จะมี เลข 1 เป็น ตัวเลขที่ "ระบุ" ประเภทของบุคคล ซึ่ง ส่งผลถึง "การกำหนดสถานะทางด้านกฎหมาย ด้านการปกครองเอาไว้ด้วย และยังเป็นการ identify ว่าบุคคลนั้น เป็น "ใคร" ผมคิดว่าเป็นอีกรูปแบบหนึ่ง ของ กระบวนการกำหนดอัตลักษณ์โดยกฎหมาย (Objective Identification by Law)............................................แต่อีกสิ่งหนึ่งก็คือ ความทับซ้อนของการกำหนดตัวเลข ก็ย่อมทำให้เกิดความสับสนได้เช่นกัน เพราะเลขมีใช้แค่ 8 หลัก (ยกเว้นไป 2 หลัก คือ เลข 0 และ 9) อาจจไม่เพียงพอต่อการกำหนดประเภทบุคคลที่มีอยู่อย่างหลากหลายใน "พื้นที่ของรัฐไทย"......................................ทางแก้ที่เป็นหนทางอันสัมฤทธิ์ผล ก็คือ เร่งกระบวนการพิจารณาสัญชาติให้ดำเนินไปอย่างว่องไวและรัดกุม เพื่อขจัดความทับซ้อนและเหลื่อมล้ำนี้ไปจากสังคมไทย (พื้นที่รัฐไทย)

[AnthroCat]

ขอโทษครับ ผม ลืม ให้ Credit ของแหล่งข้อมูล เอามาจาก เอกสารวิชาการ ฉ. 2 ใน โครงการพัฒนาและปรับปรุงฐานข้อมูลแรงงานต่างชาติผิดกฎหมาย ......................................................................................................................เอกสารชื่อ "คนต่างด้าวในประเทศไทยคือใครบ้าง? มีจำนวนเท่าไหร่? ระบบฐานข้อมูลแบบไหนคือคำตอบ?........................................................................................................................อาจารย์ กฤตยา อาชวนิจกุล และคณะ, อาจารย์ กฤตยา อาชวนิจกุล บรรณาธิการ..............................................................................................กราบขอบพระคุณอาจารย์ที่ได้จัดทำเอกสารด้านนี้ออกเผยแพร่เพื่อความเข้าใจสำหรับคนที่สนใจครับ

[AnthroCat]

เพิ่มเติมนะครับ สำหรับ หลักต่อ คือ 1 XXXX 11111 11 1 นั้นเป็น ตัวเลขที่ระบุถึง จังหวัดและอำเภอที่ บุคคลนั้นเกิด และรับแจ้งทะเบียน ........................................................................................

ต่อมา 1 1111 XXXXX 11 1 - - - - -> คือะไร ไม่แน่ใจแต่คิดว่า ตัวเลขแสดง อันดับของบุคคลที่ได้ขึ้นทะเบียน...........................................................................................

และต่อมา 1 111 11111 XX X - - - - -> สอง หลัก แรก ไม่ทราบครับ แต่ หลักสุดท้าย เป็น หลักอ้างอิง (Refference digit)

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

ส่วนบุคคลที่ได้รับการยกเว้น การมีบัตรประจำตัวประชาชน เมื่อได้พ้นอายุของบัตร ไปหาดูได้จาก ลิงค์นี้ครับ - - - -http://www.dopa.go.th/person/person200509.htm - - - - - 

[น.ส. รุ่งรัตน์ ธนบดีธาดา]

และสำหรับนักกฎหมายทั้งหลายที่ต้องการเป็นผู้พิพากษาหรืออัยการ หากเลขที่บัตรประชาชนของท่านขึ้นต้นด้วยเลข 8 พึงระวังเอาไว้ว่าท่านอาจไปไม่ถึงฝัน เพราะ

ประเภทที่ 8 หมายถึง คนต่างด้าวที่ได้รับอนุญาตให้มี "ถิ่นที่อยู่" ในประเทศไทย หรือ คนต่างด้าวที่ได้รับสัญชาติไทยตามกฎหมาย.

ซึ่งตามระเบียบของทั้งกต. และกอ. บุคคลผู้ที่จะสมัครสอบได้นั้นจะต้องได้สํญชาติไทยโดยการเกิดเท่านั้นคะ