เรื่องเล่าเว้าแบบเคเอ็ม : ถอดบทเรียนเทคนิคการสอนให้ศิษย์ เก่ง ดี มีสุข (2)


การเรียนไป สอนไป นักเรียนมีความสุข ติดลบ จะทำอย่างไร? อาจารย์จะปล่อยให้นักศึกษา ครอบครัวจัดการกันเอง หรือ อาจารย์จะมีส่วนร่วม

สวัสดีครับ

วันนี้ขอนำเสนอต่อการถอดบทเรียนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากประสบการณ์การสอน หัวข้อ การสอนให้ศิษย์ เก่ง ดี มีสุข ในที่ประชุมมีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์เกี่ยวกับ เมื่อจัดการเรียนการสอนไป เกิดความสุขของนักศึกษา ติดลบ อาจารย์จะทำอย่างไร?  

 

คำถาม

เป็นความผิดของนักศึกษาเอง ที่ไม่ตั้งใจ ตั้งแต่แรก

อาจารย์จะปล่อยให้นักศึกษารับผิดชอบเอง โตแล้ว 

หรือ อาจารย์จะร่วมช่วยเหลือ

 

 

รศ.พญ.วิภา รีชัยพิชิตกุล อาจารย์ประจำภาควิชาอายุรศาสตร์ ได้เล่าถึงประสบการณ์ที่ได้ช่วยเหลือเมื่อนักศึกษาแพทย์ เรียนไม่เป็นไปตามที่คาดหวังไว้ สอบตกบางรายวิชา และอาจจะเรียนไม่จบ 

  

อาจารย์ ได้คุย ได้ให้คำปรึกษากับนักศึกษาแล้ว พบว่า นักศึกษามีปัญหา ก็ได้บอกให้นักศึกษาทราบว่า... คงต้องมา เริ่มต้นกันใหม่

ให้นักศึกษามาคิดทบทวน ดูว่าที่ผ่านมามีปัญหาอะไรบ้าง?

ยังอยากเป็นแพทย์อยู่หรือเปล่า?

จะทำอย่างไร? ที่จะสร้างเสริมความรู้ให้มีได้และดีขึ้นกว่าเดิม

ยังขาดทักษะอะไรบ้าง? ที่ทำให้ไม่สามารถดูแลผู้ป่วยได้

 

คำตอบหนึ่งที่อาจารย์ได้รับจากนักศึกษา คือ นักศึกษามีความกลัวอาจารย์บางท่าน เมื่อเรียนด้วย

 

อาจารย์ได้ให้แนะนำว่า นักศึกษาต้องรู้จักที่จะให้ควบคุมตัวเอง พร้อมกับแนะนำให้ไปออกกำลังกาย และให้กลับมาพบอีกครั้ง มาตั้งเป้าหมายร่วมกัน

 

 

อาจารย์ได้ มอบหมายงาน โดยให้นักศึกษากลับไปทำการบ้าน ดูว่า... อะไร? ที่ตนเองยังไม่รู้ ยังทำไม่ได้ ให้ไปค้นคว้าเพิ่มเติมด้วยตนเอง แล้วนำมาเล่าให้อาจารย์ฟัง (การให้นักศึกษาได้พูดซ้ำ ทำซ้ำ ช่วยทบทวน เพิ่มพูนความทรงจำ และเมื่อมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับอาจารย์จะได้เข้าใจมากขึ้น)

 

 

จากนั้น เน้นให้ปฏิบัติจริง ลงมือจริง ทำด้วยตนเองตั้งเป้าให้สูงขึ้น รวมถึงพยายามเชื่อมโยงความรู้ที่ค้นหามา ฝึกตรวจร่างกายให้ดู ซักประวัติ ตรวจร่างกายแล้วได้อะไร (ฝึกให้คิด ทำเอง) โดยมีอาจารย์ช่วยชี้แนะ ทำให้ลดความวิตกกังวล ลดความกลัวลงได้ จนสามารถปรับปรุงตัวให้ดีขึ้น และสามารถสอบผ่านได้... ช่วยคน ดีกว่าสร้างเจดีย์เจ็ดชั้น

 

 

อาจารย์... บอกให้นักศึกษาทราบว่า... จบไปทำไม ถ้าไม่ได้ความรู้ หรืออยากเอาแค่สอบผ่าน

 

 

อาจารย์... มักจะพูด ให้กำลังใจ สร้างกำลังใจ และ เพิ่มพูนพลังใจ ช่วยลดความวิตกกังวล

 

 

อาจารย์... แนะนำแนวทางเรียนอย่างไรถึงจะรู้จริง การอ่านหนังสือให้เป็น การจับประเด็นที่สำคัญและสรุปเนื้อหา เมื่อระยะเวลาจำกัดที่ต้องทำให้ได้ก่อนการสอบ

 

 

อาจารย์... ทราบว่านักศึกษาบางคน แม้ดูเหมือนจะเป็น เด็กไม่ดีในสายตาคนอื่นๆ แต่ถ้าหาก มีความตั้งใจ ก็สามารถทำดีได้ และทำได้ดี

 

 

อาจารย์... แนะนำทำให้ดีที่สุด เพราะนั่น คือ เพื่อให้รางวัลชีวิตแก่ตนเอง แก่ครอบครัว

 

 

เทคนิคการสอนที่... สร้างความกดดันผู้เรียน บางครั้งก็สร้างปัญหาให้ผู้เรียน เทคนิคบางอย่างเหมาะกับผู้เรียนคนหนึ่ง แต่ก็ไม่เหมาะกับผู้เรียนอีกคนหนึ่ง

 

 

อาจารย์... หลายคนที่ ดุ แล้ว... สอน ที่ต้องดุ เพราะอยากให้นักศึกษาได้ดี

อาจารย์... หลายคนที่ ดุ แล้ว... ไม่สอน น่ากลัว เพราะ สร้างเกาะกำบัง เพิ่มระยะห่าง ระหว่างอาจารย์และศิษย์

 

 

อาจารย์... หลายท่านจะทราบบ้างไหม ว่าเด็กคนไหนมีปัญหา แล้วจะมาช่วยดูแลผู้เรียนหรือไม่ ถ้าหากไม่มีใครให้การช่วยเหลือ จะเกิดอะไรต่อไป... กับผู้เรียน

 

 

อาจารย์... ให้การดูแลนักเรียน เหมือน ดูแลลูกๆ ทำนองเดียวกัน การดูแลผู้ป่วย เหมือน ญาติพี่น้อง ด้วยเหตุผล คือ จะพยายามทำสิ่งที่ดีๆให้แก่กัน

 

 

พ่อแม่... ที่อยู่ไกล ไม่ใช่ไม่สนใจลูก แต่ก็ทุกข์ใจด้วย หากลูกไม่มีสุขในการเรียน

   

 

กิจกรรม Gift and Take

ศ.นพ.สมบูรณ์ เทียนทอง ได้นำเสนอว่าภาควิชาวิสัญญีวิทยา ได้จัดกิจกรรมที่สอนให้นักศึกษาแพทย์และแพทย์ประจำบ้านได้รับรู้ รับทราบ และตระหนักถึงความเสียสละของผู้ป่วย ผู้รับบริการที่มีต่อทางการแพทย์

 

ได้มอบหมายให้นักศึกษา คิด... คิดได้ ได้คิด และจัดทำวิธีการที่จะตอบแทนต่อผู้ป่วย ต่อผู้รับบริการอย่างไร  เช่น

 

นักศึกษาได้ร่วมกันจัดทำการด์อวยพร มอบความสุขให้ผู้ป่วย หลังการผ่าตัด หลังการตรวจรักษา

 

ไปเยี่ยมเยือนผู้ป่วย การทำให้ผู้ป่วยภาคภูมิใจ ที่ได้มีส่วนร่วมในการศึกษา

 

ฝึกให้นักศึกษาได้เรียนรู้การทำสมาธิ การไปเข้าวัดตระหนักถึง การละเว้นความชั่ว ทำความดี ทำจิตใจผ่องใส

 

เรื่องอื่นๆ

นอกจากนั้นที่ประชุมได้นำเสนอประสบการณ์และวิธีการที่ทำให้นักศึกษามีความสุขระหว่างการเรียน เช่น

การช่วยเหลือในการปรับเปลี่ยนรายวิชา เพื่อให้นักศึกษาบรรลุเป้าหมาย เนื่องจากนักศึกษาสอบตกวิชาหนึ่ง แต่ไม่มีการเปิดสอน อาจารย์ที่ปรึกษาได้ไปประสานงานกับอาจารย์ผู้รับผิดชอบรายวิชา จนสามารถเปิดการเรียนการสอนให้นักศึกษากลุ่มดังกล่าวได้ (สร้างโอกาส โดยไม่ปล่อยโอกาส)

 

 

อาจารย์นำเสนอเทคนิครูปแบบการนำเสนอที่สวยงาม แต่ผู้สอนที่ดีที่สุด ไม่ใช่สื่อ แต่เป็นตัวผู้สอนเอง

 

 

สอนเรื่องจริยธรรม แนวคิด เช่น 

วิทยาศาสตร์ที่ขาดศาสนา คือ คนขาพิการ

ศาสนาที่ขาดวิทยาศาสตร์ คือ คนตาบอด

 

บอกให้นักศึกษาได้คิด... คุณสามารถไปที่ไหนก็ได้ที่ต้องการ ที่อยากจะไป แต่อย่าปิดกลั้นตนเอง ถ้าคนอื่นบอกว่า... คุณทำไม่ได้หรอก จงเชื่อมั่นในตนเอง และรักที่จะทำ 

 

 

นี่คือบางส่วนที่ผมถอดบทเรียนจากการประชุมในวันนั้น แล้วท่านละครับ สอนอย่างไร? ให้ศิษย์ เก่ง ดี และมีสุข เชิญร่วมแลกเปลี่ยนประสบการณ์เพื่อการเรียนรู้ร่วมกัน ครับ

หมายเลขบันทึก: 368031เขียนเมื่อ 20 มิถุนายน 2010 11:33 น. ()แก้ไขเมื่อ 19 มิถุนายน 2012 00:24 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (2)

สวัสดีครับ อาจารย์ต้อม

ขอแสดงความคิดเห็นครับ ผมก้อเป็นคนหนึ่งที่ได้เจอกับประสบการณ์การเรียนมามากมายเหมือนกัน เพราะกระผมก็ได้เรียนหลายมหาวิทยาลัยและได้เจอกับอาจารย์หลากหลายเหมือนกัน แต่สิ่งที่กระผมเจอนั้นไม่รู้ว่าอาจารย์เขามีความรู้สึกเหมือนพวกกระผมหรือเปล่า อาจารย์ที่เอาแต่ว่าลูกศิษย์อย่างเดียว โดยที่ถามคำถามขึ้นมาแต่พอตอบผิดก็หาว่าพวกเราไม่มีหัวคิดกันหรืองัย เอาอะไรมาตอบก็ไม่รู้ ผมไม่เข้าใจว่าบางครั้งถ้าผมถามปัญหาอาจารย์บ้างแล้วอาจารย์ไม่รู้ แล้วอาจารย์จะเป็นอย่างไร กระผมไม่เคยคิดที่จะก้าวร้าวนะครับแต่อยากบอกอาจารย์บางท่านว่า ลูกศิษย์เขาอยากทำตัวเป็นแก้วเปล่านะครับ ไม่อยากเป็นแก้วที่เต็มไปด้วยน้ำ เพราะอย่างนั้นอาจารย์ใส่อะไรลงไปมันก็ล้นถ้าแก้วนั้นมันเต็มอยู่แล้ว ถึงจะเป็นเม็ดทรายเพียงเม็ดเล็กๆแก้วน้ำนั้นก็รับไม่ได้จริงๆ ถ้าลูกศิษย์มีใจคิดอคติกับอาจารย์แล้วจะเรียนหรือสอนกันรู้เรื่องนั้นเป็นไปไม่ได้หรอก และจะทำให้ลูกศิษย์เครียดไม่อยากเรียนในรายวิชานั้นๆอีก อยากให้อาจาย์ดูแลเราเหมือนกับลูกคนหนึ่งดีกว่า เพราะว่าถึงจะทำผิดหรือว่าทำตัวไม่ดี พ่อและแม่ก็ยังให้อภัยเราเสมอและหวังดีให้เรานั้นโตอยากมีเกียรติและศักดิ์ศรี ไม่ว่าจะถามคำถามเดิมสักกี่ครั้งพ่อและแม่ก็อยากที่จะตอบลูกเสมอไม่เคยคิดว่าลูกนั้นโง่สักครั้ง คอยดูแลเราจนเติบใหญ่และก็ยังดูแลเราตลอดไปไม่เคยคิดที่จะทอดทิ้งลูก เพราะผมก็เจออาจารย์แบบนี้มาเหมือนกันที่พร้อมจะเป็นพ่อแม่ของเรา โรงเรียนหรือมหาลัยก็เปรียบกับบ้านที่สองของเรานะครับ อาจารย์ก็เหมือนพ่อแม่เราคนที่สองเหมือนกัน เรามีเวลาอยู่ที่บ้านน้อยกว่าอยู่ที่โรงเรียนหรือมหาลัยเสียอีก เราได้เจออาจารย์มากกว่าเจอหน้าพ่อแม่เราเสียอีก ผมขอบอกกับอาจารย์ว่า ขอให้รักเราเหมือนดุจกับอาจารย์รักลูกของตนเอง ลูกศิษย์ก็จะีมีความรู้สึกดีไม่ว่าจะอยู่ในวัยเรียนหรือวัยทำงานก็จะรักท่านประดุจพ่อกับแม่เหมือนกัน

ขอแสดงความนับถือ

เรียน คุณอนิรุทธ์

รับทราบครับ อาจารย์ นักศึกษา ต่างจิต ต่างจิต หากเข้าใจ คิดถึงใจเขา ใจเรา ให้ความเคารพกันและกัน เรียนรู้ร่วมกัน ไปสู่จุดหมายปลายทางด้วยกัน การประเมินผลการเรียนการสอน เป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยให้อีกฝ่ายรับทราบ การเปิดใจรับฟัง แก้ไขจุดอ่อน เพื่อพัฒนาสุขทั้งสองฝ่าย ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยม ครับ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท