สองทาง

คนดี...เงิน...คนร้าย..แล้วสิ่งใดเป็นต้นเหตุของสามสิ่ง...คนเหมือนกันหรือสิ่งที่เรียกว่าเงิน...แล้วสิ่งใดนะนำเงินเข้ามาเปลี่ยนความดีงามในตัวผู้คน...

 

อาจารย์ประมวล เพ็งจันทร์

            วันนี้มีโอกาสอ่านหนังสื่อเล่มหนึ่งเขียนจากชีวิตจริงของผู้เขียนผู้ชายคนหนึ่งที่เกิดในเมืองไทยมีความรู้ในด้านปรัชญาระดับดร.และได้เห็นสิ่งต่าง ๆ ที่เปลี่ยนแปลงไปกับระบบการศึกษาของประเทศไทยที่มีเงินเข้ามาเกี่ยวข้อง   จึงเกิดความขัดแย้งภายในใจขณะที่เห็นทิศทางของมหาวิทยาลัยเริ่มเปลี่ยนตามระบบทุนเพราะท่านเองคิดว่าว่าวิชาความรู้นั้นควรจะถูกหยิบยื่นให้กันโดยบอกต่อจากรุ่นสู่รุ่นโดยไม่ต้องใช้เงินซื้อขายแลกเปลี่ยน  แผนการลาออกจากการเป็นอาจารย์จึงเริ่มต้นขึ้น ในวัยห้าสิบต้น ๆ และตั้งใจที่จะเดินทางด้วยเท้ากลับบ้านโดยที่ไม่ต้องใช้เงินสักบาท  จะใช้การเดินเท้าเพื่อเดินหนีอำนาจเงินที่ทำลายความเป็นมนุษยธรรม...ท่านตั้งใจออกเดินเพื่อแสวงหามนุษยธรรมที่มีอยู่ในตัวผู้คน  ในระหว่างทางที่ท่านเดินไปท่านก็ใช้จิตศึกษาธรรมเพื่อค้นหาเป้าหมายที่แท้จริงของชีวิต ได้เรียนรู้ขณะจิตในตัวตนและได้เรียนรู้ผู้คนจากการเดินผ่านทุกสรรพสิ่งผ่านพบ  มองหาแต่ความดีในตัวตนของผู้คน...มองหามนุษยธรรม....
           ส่วนหนังอีกเรื่องหนึ่งดัดแปลงมาจากชีวิตจริงของผู้ชายคนหนึ่งที่เป็นชาวฝรั่งเศส  เป็นเรื่องที่คน ๆ หนึ่งที่เกิดมาบนเส้นทางโจร ปล้นสะดมธนาคารจับเศรษฐีเรียกค่าไถ่  เพราะเขามองเห็นว่าธนาคารคือตัวปัญหา ทำให้คนชั้นล่างต้องตกเป็นเบี้ยล่างแห่งสังคมทุน หนังได้ถ่ายทอดจุดเริ่มต้นชีวิตเขา โดยการเป็นทหารฝรั่งในช่วงการปฏิรูปแอลจีเรีย พอกลับมาบ้านเกิดเขาได้เดินหลงเข้าไปเส้นทางโจรของฝรั่งเศสในยุคนั้น โดยมีเพื่อนเป็นผู้ชักนำ เขาถูกจับเข้าคุก และ เมื่อออกจากคุกมาในในเวลาเดียวกันนั้นเขาได้มีลูก และ คิดจะสร้างครอบครัวใหม่  เขาพยายามจะทำงานในอาชีพที่สุจริต พยายามจะเป็นพ่อที่ดีของครอบครัว และ จะเป็นคนดีของสังคม แต่ผลสุดท้ายเขาโดนไล่ออกจากงาน เพราะโรงงานตกอยู่ในสภาวะขาดทุน ทำให้เขาต้องกลับไปเป็นโจรอีกครั้ง...
            2 เรื่อง 2 ชีวิตที่เดินทางต่างสาย  คนหนึ่งเดินหนีอำนาจเงินตราที่ทำลายความเป็นมนุษยธรรม แต่อีกคนหนึ่งเลือกที่จะใช้วิธีตามหาเงิน ต่อสู้อำนาจในระบบ เดินบนหนทางโจรโดยใช้วิธีการปล้นเงินจากระบบทุน สองเส้นทางที่ได้เรียนรู้ แม้จะไม่ลึกซึ้งในความเป็นตัวตนของทั้งสองท่าน แต่มันก็มีคำถามเกิดขึ้นมาในใจว่า ทำไมสองชายที่อยู่ห่างคนละซีกโลก ต่างต้องต่อสู้กับอำนาจเงินเหมือนกัน ต่างกันตรงที่คนหนึ่งเลือกที่จะเรียนรู้ความดีงามในตัวผู้คน หากเขาไม่ใช้เงินและพยายามเอาชนะความคิดที่ไม่ดีในตัวเองที่เคยมีต่อผู้อื่น  แต่ชายอีกคนกับปล่อยตัวเองไปตามอำนาจเงิน ทำตัวท้าทายระบบเงิน ปล้นและฆ่าผู้คนเพื่อให้ได้มาซึงเงิน และเที่ยวหาความสำราญ แจ้งเกิดบนหนทางโจรโดยใช้ทิฐฐิแห่งตนเป็นตัวตั้ง “เวลาเปลี่ยนได้แต่คนไม่หรอก..ยิ่งฉันยิ่งเปลี่ยนยาก”เป็นบทคำผู้ของเขาในหนังที่พยายามจะบ่งชี้ถึงตัวตนของเขา เขาจึงมีชีวิตปล่อยไหลลอยไปตามอารมณ์ดิบ ๆ ของมนุษย์ ไม่เคยเสียดายที่เขาได้เกิดมาและได้ทำอย่างนี้ เพราะเขาคิดว่าเขาได้ใช้ชีวิตใช้ร่างกายคุ่มค่าแล้วในชาตินี้ แต่ชายอีกคนหนึ่งอยากจะใช้ร่า่งกายของตนในชาตินี้ข้ามฝั่งเพื่อไปให้ถึงความสุขอันแท้จริง หนทางแห่งโพธิ เข้าถึงจิตวิญญาณของชีวิตในขณะที่ยัีงมีชีวิตเหลืออยู่

             วันนี้ผมได้เรียนรู้ชีวิตทั้งสองชีวิตสองหนทาง และพยามตีความต่างทั้งสองชีวิตว่าทางไหนคือแก่นแท้ของชีวิต และทางไหนเป็นแค่เปลือกนอกของชีวิต ชีวิตมีความแตกต่าง หรือทุกชีวิตมีความเหมือน ต่างแต่ล้วนก็มีความเป็นชีวิตเหมือน ๆ กัน แล้วชีวิตของใครมีค่าแค่ไหน เท่าเทียมหรือต่างชั้นในโลกของชีวิตจริง หรือคุณค่าชีวิตอันใดที่ไร้ค่า ในขณะที่ทุกค่าของชีวิตกำลังดำรงอยู่รวมกันบนโลกใบนี้ ดี เลว

              ทางมืดหรือทางสว่างแห่งจิต  ตัวตน  เรา  เขา ผู้ดี  ผู้ร้าย ต่างกันที่ใครจะฝากคุณค่าดี ๆ ฝากบทเรียนชีวิตไว้ให้ผู้คนเรียนรู้ในสิ่งดี และ สิ่งเลวที่มีอยู่ภายใต้ชีวิต บนโลกของความจริง ทุกชีวิตจะต้องเป็นไปตามสิ่งที่เชื่อ

จะยังศรัทธาในสิ่งดีงาม และปรารถนาจะเดินไปสู่จุดหมายปลายทางรวมกัน กับสังคมแห่งอุดมคติ

Jacquas Mesrine