ชีวิตที่พอเพียง : ๙๙๙. ความรับผิดชอบต่อสังคม
ผมอ่านเอกสารของ The Nippon Foundation เพื่อเตรียมความคิดในการไปร่วมประชุมฉลอง ๑๐ ปี ของ API ที่มานิลา และชมว่าเขาคิดกว้างดี ที่จริงโครงการ API หรือ Asian Public Intellectual นี้ ทางญี่ปุ่นเขาคิดลึกมาก เขาต้องการเข้ามามีบทบาทกระตุ้นให้เกิดเครือข่ายของปัญญาชนสาธารณะ “Public Intellectual” โดยตีความคำว่า PI กว้าง เน้น public มากกว่า intellectual ต้องการให้โครงการนี้เป็นเครื่องมือเชื่อมโยงระหว่างต่างสังคม ระหว่างประเทศ ในเอเซีย
เขาเลือกคนจำนวนหนึ่งจากประเทศต่างๆ รวม ๔ ประเทศ ได้แก่ มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ ญี่ปุ่น และไทย มาทำโครงการข้ามประเทศ หวังว่าจะเกิดความรู้จักและเข้าใจประเด็นต่างๆ ในสังคมเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ เกิดความเข้าใจในมิติข้ามสังคม ข้ามประเทศ ไม่มองแค่มิติที่แคบจำกัดในเฉพาะพื้นที่ หรือประเทศ ให้เห็นความเชื่อมโยงระหว่างสังคม ระหว่างประเทศ
ความรับผิดชอบต่อสังคม มีทั้งมิติที่จำเพาะพื้นที่/ชุมชน และมิติที่เชื่อมโยง
เขาเลือกประเด็นสำหรับศึกษา/ทำความเข้าใจเพียง ๓ ประเด็นคือ (๑) การเปลี่ยนแปลงเชิงอัตลักษณ์ (๒) ความเป็นธรรม (๓) โลกาภิวัตน์
ผมเข้าไปเกี่ยวข้องในฐานะประธานคณะกรรมการคัดเลือกของประเทศไทย ต่อเนื่องมา ๖ – ๗ ปี ได้เรียนรู้ดังได้เล่าไว้แล้ว
ผมตีความว่า โครงการนี้ตีความคำว่า “ปัญญาชนสาธารณะ” ว่าหมายถึงคนที่แสดงความรับผิดชอบต่อสังคม ชักชวนผู้คนให้เข้ามาร่วมกันทำเพื่อสังคม ผมจึงใช้การตีความนี้ทำความเข้าใจ หาหลักฐาน ว่าโครงการนี้มีส่วนสร้างแรงกระเพื่อมในทางเพิ่มกระแสความรับผิดชอบต่อสังคม ในสังคมไทยหรือไม่
ผมตอบตัวเองว่า ไม่เห็น เห็นแต่กิจกรรมเล็กๆ ในกลุ่มคนเล็กๆ ไม่เห็นการขับเคลื่อนสังคมไทย อาจจะมี แต่ผมไม่เห็นก็ได้
ที่เห็นคือ มีการตีพิมพ์หนังสือหรือจริงๆ แล้วเป็น proceedings The Asian Face of Globalization ออกมาในปี ๒๕๔๗ และคุณ Tatsuya Tanami ได้เขียนบทนำในหนังสือไว้อย่างดีมาก ในด้านมองภาพใหญ่ของการเปลี่ยนแปลงในเอเซียในช่วงหลังสงครามโลกจนปัจจุบัน
ผมมองว่าญี่ปุ่นเขาเอาใจใส่บทบาทของประเทศญี่ปุ่นต่อการอยู่ร่วมกันกับสังคมอื่นๆ ในโลก เนื่องจากเขามีเงิน เขาจึงใช้เงินสนับสนุนกิจกรรมสร้างสรรค์ปัญญาชนสาธารณะระหว่างประเทศ ตามเป้าหมาย ๓ ข้อดังกล่าวแล้ว แล้วเขาจึงใช้ผลของกิจกรรมนี้เป็นข้อมูลในการวิเคราะห์ และสังเคราะห์ความรู้ออกมา สำหรับเป็นความรู้พื้นฐานในการทำหน้าที่เป็นประเทศที่รับผิดชอบต่อสังคมโลก
ผมคิดอย่างนี้ไม่ทราบว่าถูกหรือผิด จะเอาแนวคิดนี้เป็นโจทย์ไปหาข้อมูลที่นครมานิลาปลายเดือนนี้
วิจารณ์ พานิช
๑๙ พ.ค. ๕๓
ความเห็น (1)
ขอบคุณสำหรับเรื่องราวดีดีครับอาจารย์