เครื่องแบบข้าราชการฝ่ายพลเรือน

            กฎสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยเครื่องแบบข้าราชการฝ่ายพลเรือน มีเหตุผลในการออกกฎหมายฉบับนี้เพราะ พระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2551 ได้รับปรุงระดับตำแหน่งจากเดิมเป็นการจำแนกตำแหน่งตามกลุ่มลักษณะงาน 4 ประเภท จึงได้กำหนดอินทรธนูและเครื่องหมายตำแหน่งบนอินทรธนูของเครื่องแบบข้าราชการพลเรือนสามัญและข้าราชการพลเรือนในพระองค์ให้สอดคล้องกับกฎหมายว่าด้วยระเบียบข้าราชการพลเรือนฉบับใหม่ และสมควรกำหนดเครื่องแบบสำหรับข้าราชการพลเรือนหญิงมุสลิมให้สอดคล้องกับบทบัญญัติของศาสนาอิสลาม 

            สำหรับตอนแรกนี้จะนำเสนอเครื่องแบบที่เป็นชุดสีกากี ซึ่งเรา ๆ ท่าน ๆ ได้สวมใส่กันเป็นปกตินะครับ และตอนต่อไปจะนำเสนอชุดเครื่องแบบขาว ครับ

 

เครื่องแบบสีกากี

หมวก 

ข้าราชการชาย   ให้ใช้หมวกได้ ๒ แบบ

แบบที่ ๑   หมวกทรงหม้อตาลสีกากี กะบังหน้าทำด้วยหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดำ

สายรัดคางหนังหรือวัตถุเทียมหนังสีดำ มีดุมโลหะสีทองตราครุฑพ่าห์ขนาดเล็กติดที่ข้างหมวกข้างละ ๑ ดุม ผ้าพันหมวกสีกากี หน้าหมวกติดตราครุฑพ่าห์ในบัวกระหนกทำด้วยโลหะสีทอง สูง ๖.๕ ซม.

แบบที่ ๒   หมวกแก๊ปทรงอ่อนสีกากี หน้าหมวกติดตราครุฑพ่าห์ปักดิ้นสีทองสูง ๔.๕ ซม.

 

ข้าราชการหญิง  ให้ใช้หมวกได้ ๓ แบบ

แบบที่ ๑   อนุโลมตามแบบหมวกของข้าราชการชาย แต่เป็นทรงอ่อน

แบบที่ ๒  หมวกแก๊ปทรงอ่อนพับปีกสีกากี สายรัดคางสีทองกว้าง ๑ ซม.  มีดุมโลหะสีทองตราครุฑพ่าห์ขนาดเล็กติดที่ข้างหมวกข้างละ ๑ ดุม ผ้าพันหมวกสีกากี หน้าหมวกติดตราครุฑพ่าห์ปักดิ้นสีทองสูง ๔.๕ ซม. บนหมอนสีกากี

แบบที่ ๓ หมวกหนีบสีกากี ด้านหน้ามีดุมโลหะสีทองตราครุฑพ่าห์ ขนาดเล็ก ๒ ดุม ติดซ้อนกัน มีตราครุฑพ่าห์ในบัวกระหนกสูง ๔.๕ ซม. ติดที่ด้านซ้ายเหนือขอบหมวกห่างจากมุมพับด้านหน้าหมวกประมาณ ๔ ซม.

 

ข้าราชการหญิงมุสลิม  หากจะใช้ผ้าคลุมศีรษะ ให้ใช้ผ้าคลุมศีรษะสีประเภทสีกากี หรือสีกลมกลืนกับเสื้อ กระโปรง หรือกางเกง โดยให้คลุมศีรษะทั้งหมดเว้นใบหน้า ชายผ้าคลุมศีรษะด้านข้างยาวถึงบ่า ด้านหน้ายาวถึงระดับหน้าอก ขอบผ้าคลุมเย็บเรียบ ในกรณีที่มีการสวมหมวกให้สวมหมวกทับผ้าคลุมศีรษะ

การสวมหมวกให้สวมในโอกาสอันควร

  

 อินทรธนู   ให้ใช้อินทรธนูอ่อนมีลายดังนี้

 ข้าราชการพลเรือนสามัญ

 ตำแหน่งประเภททั่วไป ระดับทักษะพิเศษ

ตำแหน่งประเภทวิชาการ ระดับเชี่ยวชาญและระดับทรงคุณวุฒิ

ตำแหน่งประเภทอำนวยการ ระดับสูง

ตำแหน่งประเภทบริหาร ระดับต้นและระดับสูง

มีแถบกว้าง ๓ ซม. ติดทางต้นอินทรธนู ๑ แถบ และแถบกว้าง ๑ ซม. ติดเรียงต่อไปอีก ๑ แถบ แถบบนขมวดเป็นวงกลม ขนาดวัดเส้นผ่าศูนย์กลางวงใน ๑ ซม. และบนกึ่งกลางแถบกว้าง ๓ ซม. ให้ติดตราครุฑพ่าห์ทำด้วยโลหะสีทองสูง ๒.๕ ซม.

 

ตำแหน่งประเภททั่วไป ระดับอาวุโส

ตำแหน่งประเภทวิชาการ ระดับชำนาญการและระดับชำนาญการพิเศษ

ตำแหน่งประเภทอำนวยการ ระดับต้น

มีแถบกว้าง ๓ ซม. ติดทางต้นอินทรธนู ๑ แถบ และแถบกว้าง ๑ ซม. ติดเรียงต่อไปอีก ๑ แถบ แถบบนขมวดเป็นวงกลม ขนาดวัดเส้นผ่าศูนย์กลางวงใน ๑ ซม.

 

ตำแหน่งประเภททั่วไป ระดับชำนาญงาน

ตำแหน่งประเภทวิชาการ ระดับปฏิบัติการ

มีแถบกว้าง ๑ ซม. ๓ แถบ แถบบนขมวดเป็นวงกลม ขนาดวัดเส้นผ่าศูนย์กลางวงใน ๑ ซม.

 

ตำแหน่งประเภททั่วไป ระดับปฏิบัติงาน

มีแถบกว้าง ๑ ซม. ๒ แถบ แถบบนขมวดเป็นวงกลม ขนาดวัดเส้นผ่าศูนย์กลางวงใน ๑ ซม.

 

 ข้าราชการพลเรือนในพระองค์

 ตำแหน่งประเภททั่วไป ระดับทักษะพิเศษ

ตำแหน่งประเภทวิชาการ ระดับเชี่ยวชาญและระดับทรงคุณวุฒิ

ตำแหน่งประเภทอำนวยการ ระดับสูง

ตำแหน่งประเภทบริหาร ระดับต้นและระดับสูง

มีแถบกว้าง ๓ ซม. ติดทางต้นอินทรธนู ๑ แถบ และแถบกว้าง ๑ ซม. ติดเรียงต่อไปอีก ๑ แถบ แถบบนขมวดเป็นวงกลม ขนาดวัดเส้นผ่าศูนย์กลางวงใน ๑ ซม. และบนกึ่งกลางแถบกว้าง ๓ ซม. ให้ติดตราครุฑพ่าห์ทำด้วยโลหะสีทองสูง ๒.๕ ซม.

 

ตำแหน่งประเภททั่วไป ระดับอาวุโส

ตำแหน่งประเภทวิชาการ ระดับชำนาญการและระดับชำนาญการพิเศษ

ตำแหน่งประเภทอำนวยการ ระดับต้น

มีแถบกว้าง ๓ ซม. ติดทางต้นอินทรธนู ๑ แถบ และแถบกว้าง ๑ ซม. ติดเรียงต่อไปอีก ๑ แถบ แถบบนขมวดเป็นวงกลม ขนาดวัดเส้นผ่าศูนย์กลางวงใน ๑ ซม.

 

ตำแหน่งประเภททั่วไป ระดับชำนาญงาน

ตำแหน่งประเภทวิชาการ ระดับปฏิบัติการที่รับราชการตั้งแต่ ๒ ปีขึ้นไป

มีแถบกว้าง ๑ ซม. ๓ แถบ แถบบนขมวดเป็นวงกลม ขนาดวัดเส้นผ่าศูนย์กลางวงใน ๑ ซม.

 

ตำแหน่งประเภททั่วไป ระดับปฏิบัติงาน  ที่รับราชการตั้งแต่ ๒ ปีขึ้นไป

ตำแหน่งประเภทวิชาการ ระดับปฏิบัติการที่รับราชการไม่ถึง  ๒ ปี

มีแถบกว้าง ๑ ซม. ๒ แถบ แถบบนขมวดเป็นวงกลม ขนาดวัดเส้นผ่าศูนย์กลางวงใน ๑ ซม.

 

ตำแหน่งประเภททั่วไป ระดับปฏิบัติงาน  ที่รับราชการไม่ถึง ๒ ปี

มีแถบกว้าง ๑ ซม. ๑ แถบ ขมวดเป็นวงกลม ขนาดวัดเส้นผ่าศูนย์กลางวงใน ๑ ซม.

 

 ข้าราชการพลเรือนประเภทอื่น ซึ่งไม่ได้กำหนดประเภทตำแหน่งและระดับตำแหน่งเช่นเดียวกับข้าราชการพลเรือนสามัญ ตามบัญชีท้ายพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือนพ.ศ. ๒๕๕๑ ให้ใช้เครื่องหมายตำแหน่งตามประเภทตำแหน่งและระดับตำแหน่งของข้าราชการพลเรือนสามัญตามที่นายกรัฐมนตรีประกาศกำหนด

 

แถบบนอินทรธนู  ให้ใช้สีเหลืองหรือสีทอง การติดแถบให้ติดตามขวางที่ต้นอินทรธนูแถบแรกห่างจากต้นอินทรธนู ๕ มิลลิเมตร และแถบต่อไปเว้นระยะห่างกัน ๕ มิลลิเมตร

 

การใช้เครื่องหมายตำแหน่งบนอินทรธนู

• ให้ใช้กับเสื้อแบบที่ ๑ สำหรับข้าราชการชาย
• แบบที่ ๑ แบบที่ ๒  และแบบที่ ๓ สำหรับข้าราชการหญิง

 

 กางเกง กระโปรง

 

ข้าราชการชาย   ให้ใช้กางเกงแบบราชการสีประเภทสีกากี ไม่พับปลายขา

ข้าราชการหญิง   ให้ใช้กางเกงหรือกระโปรงสีประเภทสีกากีได้ ๕ แบบ

แบบที่ ๑ กางเกง อนุโลมตามแบบของข้าราชการชาย

แบบที่ ๒ กางเกงขายาว ขาตรง ไม่มีลวดลาย ขอบกางเกงกว้างประมาณ ๑ นิ้ว

มีหรือไม่มีกระเป๋าก็ได้ มีซิปด้านหน้าหรือด้านข้าง ไม่พับปลายขา

แบบที่ ๓ กระโปรงยาวปิดเข่า ปลายบานเล็กน้อย

แบบที่ ๔ กระโปรงมีตะเข็บหน้า ๒ ตะเข็บ ตะเข็บหลัง ๒ ตะเข็บ ยาวครึ่งเข่า

ปลายบานเล็กน้อย

แบบที่ ๕ กระโปรงกางเกง แบบกางเกงยาวครึ่งเข่า มีตะเข็บหน้า ๒ ตะเข็บ ตะเข็บหลัง

๒ ตะเข็บ มีจีบกระทบด้านหน้าและด้านหลัง

ข้าราชการหญิงมุสลิม หากจะใช้กระโปรง หรือกระโปรงกางเกง ตามแบบที่ ๓

แบบที่ ๔ หรือแบบที่ ๕ จะให้ยาวคลุมข้อเท้าก็ได้

ขอบคุณแหล่งความรู้

บล็อกกฎหมายบำเหน็จบำนาญข้าราชการและเครื่องแบบข้าราชการพลเรือน 2553
โดยคุณ คณิน  

[อ๊อด]

ท่านอาจารย์อยากดูรูปภาพหมวกของข้าราชการพลเรือนสามัญทั้งชายและหญิงทุกแบบว่าเป็นแบบไหน พอดีรับราชการ

พลเรือน และรับผิดชอบงานฝ่ายบริหารงานบุคคลของข้าราชการในสำนักงานด้วย ค้นหาที่ไหนก็ไม่พบ รบกวนด้วยนะคะขอขอบคุณมาก ๆ ค่ะ

[ศิริกุล]

ขอบคุณสำหรับความรู้เรื่องนี้ เป็นประโยชน์มากค่ะ