การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศทางการศึกษาในปัจจุบันและแนวโน้มอนาคต
เมื่อวันที่ 26 เมษายน 2553 ที่ผ่านผมได้รับเชิญจากศูนย์เทโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารให้ไปบรรยายให้คุณครูที่เข้ารีบการอบรมเกี่ยวกับการจัดทำสื่อการเรียนฟัง จึงบรรยายด้วยปลายนิ้ว เพื่อเป็นการซ้อมมือ และจะได้แชร์กับท่านที่เข้ามาเยี่ยมบล็อกของผมไปด้วย
ตอนนี้ก็ได้บรรยายไปแล้ว แต่เอาเข้าจริง ก็แตกต่างกันไปบ้าง โดยเฉพาะลึกๆ ในบางประเด็นที่ไม่ได้เขียนไว้ในที่นี้
ชัด บุญญา
28 เมษายน 2553
คำบรรยายฉบับเตรียมตัว(Teacher Note)
"การใช้ ICT ในปัจจุบันและแนวโน้มอนาคต เล่าให้ฟัง ในวันที่ 26 เมษายน 2553 ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ขอเชิญผมไปบรรยายพิเศษเรื่องในเรื่องนี้ ที่ศูนย์ฯ ก็ขอบรรยายฉบับย่อเก็บไว้ในที่นี้ก่อน จะได้ใช้ประโยชน์ยาวหน่อย ปัจจุบัน ICT เข้ามามีบทบาทต่อชีวิตของเราทั้งการเรียนรู้ การทำงาน การบันเทิง การเดินทาง การดูแลช่วยเหลือ และชีวิตความเป็นอยู่ ทั่วไปของคนเรา เมื่อไม่กี่วันมานี้พบคุณครูท่านหนึ่ง คุยให้ฟังว่าตอนนี้ช่วยลูกเลี้ยงหลาน ตอนนี้กำลังน่ารักมาก อยู่กับแม่เขา วันไหนลูกสาวไม่อยู่ก็จะช่วยดูให้คุยไปคุยมาก็ได้ความหลานอยู่ที่อเมริกาโน่น ส่วนคุณยายที่กำลังคุยกับผมอยู่ที่เชียงใหม่ เธอบอกว่าลูกเขยฝรั่งเขาติดกล้องไว้ให้ทั้งที่บ้านเชียงใหม่ และที่อเมริกา เห็นกันได้ตลอด 24 ชั่วโมง เมื่อแม่ออกไปซื้อของนอกบ้าน ก็ฝากคุณยายเลี้ยง ถ้าหลานซุกซนคุณย้าย ก็จะส่งเสียงไปดูแลหลานที่บ้านในอเมริกา และวิธีการอย่างนี้ ก็มีการเริ่มนำมาใช้ในโรงเรียนบ้างแล้ว ท่าน ผอ.มนสมุทร ปานพรหม สมัยท่านอยู่โรงเรียนแม่แจ่มวิทยาคม ห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ 4 ชั่วโมงขับรถ วันหนึ่งผมพบท่านในที่ตัวเมืองเชียงใหม่ ท่านบอกผมว่า พี่ๆ นี่หน้าโรงเรียนของผม (ท่านเปิดโน๊ตบุ๊คให้ดู) วันนี้ขยะมากหน่อย ท่านคลิ๊กไปที่ห้องเรียน คุยกับนักเรียนให้ผมฟัง นี่คือเล็กๆน้อยๆ ที่ ICT เข้ามาเกี่ยวกับชีวิตประจำวัน ทั้งที่บ้านและที่ทำงาน ผมเองมีประวัติการใช้คอมพิวเตอร์ และ ICT ที่พอจะให้เห็นพื้นฐานความรู้ ที่จะมาบรรยายให้ท่านทั้งหลายฟัง ดังนี้ครับ
2540 พิมพ์เอกสารด้วยโปรแกรมราชวิถี
2545 -ซื้อ PC มือสองไปใช้ที่สำนักงาน
-ซื้อ Notebook ตัวแรก (ตอนนี้มี 3 ตัว มีคนเขาแจกมาครับ)
-ส่งบทความ ข้อเขียนขึ้นเว็บไซต์ www.nitesonline.net
-เปลี่ยนแผ่นใส่มาเป็น PPT
-เริ่มใช้อีเมล์
-SMS ด้วยมือถือเป็นภาษาอังกฤษมาจนถึงปัจจุบัน
-Chat ภาษาไทย และภาษาอังกฤษ
2550 -รู้จัก www.gotoknow.org
-เขียนบล็อกในเว็บไซต์นี้
-อบรมนักเรียนผู้นำการเรียนรู้ผ่านเว็บไซต์ผ่านเว็บไซต์ www.nitesonline.net (ยังมีร่องรอยการรายงานอยู่ในเว็บไซต์ครับ)
- พกพาแฮนดี้ไดรว์ 2 ตัว 2551
- ร่วมงานโครงการ Connecting Classroom กับบริติชเคาซิล โดยใช้เว็บไซต์ http://cc.britishcouncil.org โดยทำหน้าที่ผู้ประสานงานโครงการ ที่มีบทบาท ดังนี้
=การจัดการให้โรงเรียน 10 โรงเรียนในเชียงใหม่และคุณครูจัดการเรียนรู้ร่วมกับโรงเรียนพันธมิตรในเขตพื้นที่ Miri รัฐซาราวัค เกาะบอเนียว มาเลเซีย และ Leicestershire อังกฤษ เพื่อสร้าง Global Citizen
=จัดประชุมอบรมให้ครูใช้เว็บไซต์
=นำคุณครูจัดทำหลักสูตรวิชาพลโลก
=นำครูจัดทำแผนการสอน เพื่อนำไปใช้ในลักษณะวิชาเพิ่มเติม บูรณาการในวิชาที่สอน สอนในลักษณะชุมนุม ที่มีกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ผ่านเว็บไซต์กับ นักเรียนเรียนมาเลเซีย และอังกฤษ
=จัดกิจกรรมเสริมสร้างการจัดการเรียนรู้ให้แก่ครูและนักเรียนในเชียงใหม่ กับโรงเรียนในมาเลเซีย และอังกฤษ
+Teacher Skype Conference
+Student Skype Conference
+Cross Country Loykratong Festival
=แลกเปลี่ยนผ่าน forum ในเว็บไซต์
=พกพาฮาร์ดดิด 350 กิ๊ก 2 ก้อน (บางวัน)
2552 -แลกเปลี่ยนผ่าน facebook โดยใช้ภาษาอังกฤษ
-แลกเปลี่ยนผ่าน http://cc.britishcouncil.org 2553
- วิทยากรการอบรมครูโรงเรียนเขาสมิงผ่านเว็บไซต์
- วิทยากรและที่ปรึกษาของบริติช เคานซิล ในเรื่องการจัดทำ แผนการจัดการเรียนรู้เรียนผ่าน Project Work บนเว็บไซต์ http://cc.britishcouncil.org (ในที่นี้จะไม่ขอขยายความในบางประเด็นที่จะต้องขยายความในที่ประชุใ หากท่านใดสนใจจะได้ก็บอกมานะครับ)
แนวโน้มการใช้ ICT เพื่อการเรียนการสอนในอนาคต ในการสอน หรือ ปัจจุบัน เรียกกันว่าการจัดการเรียนรู้ สิ่งที่มุ่งหวังสูงสุดก็คือ ทุกเรื่องที่สอน นักเรียนจะต้อง มีคุณธรรม รู้จริง รู้ลึก รู้กว้าง เชื่อมโยงได้ สร้างองค์ความรู้ ผลงาน ชิ้นงาน อย่างสร้างสรรค์ได้ นำไปใช้ในการตอบสนองทุกสถานการณ์ ได้อย่างมั่นใจ ทั้งในระดับห้องเรียน ระดับท้องถิ่น ระดับชาติ และนานาชาติ ความยากของการสอนก็คือ ความแตกต่างในความรู้ความสามารถ ความถนัด และความสนใจของนักเรียน ความยากที่มีทั้งที่มาจากทั้งครู และตัวนักเรียน ถ้าครูเก่งทั้งเนื้อหาสาระ และวิธีการสอน ก็ลดความยากไปครึ่งหนึ่ง อีกครึ่งหนึ่งอยู่ที่ความสามารถในการเข้าใจ เข้าถึงในความเป็นตัวตนของนักเรียนแต่ละคน เพื่อจะได้สอนอย่างถูกต้อง ให้เต็มศักยภาพของแต่ละคน ICT คืออะไร ทำไมต้อง ICT ICT คือ อีกหนึ่งปัจจัยสำหรับความเป็นอยู่ของคนปัจจุบัน ที่ใช้เพื่อการสื่อสาร การทำงาน การบันเทิง การเดินทาง การดูแลช่วยเหลือ การเรียนรู้และการอำนวยความสะดวกแก่ชีวิตทั่วไป ความเป็นอยู่ทั้งหมดทั้งปวงล้วนมาจากการเรียนรู้ การเรียนรู้จึงเป็นศูนย์กลางของความเป็นอยู่ ถ้าการเรียนรู้ดี ตามเป้าหมายสูงสุดที่ผมพูดถึงข้างต้น ทุกอย่างในชีวิตก็จะดี ทุกหลักสูตรที่ผ่านมา พูดถึงการตอบสนองความสามารถ ความสนใจของผู้เรียน เราทำได้ในระดับหนึ่ง และทำได้มากขึ้นเรื่อยๆ ด้วย ICT ใช่หรือไม่เพราะเหตุใดช่วยกันตอบดูซิครับ คุณครูที่ไม่ใส่ใจ ICT เพื่อการเรียนการสอนจึงกลายเป็นครูยุคเก่าที่กำลังจะเกษียณอายุ หรือขอเออร์ลี่รีไทร์ (lส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะเครียดกับการสอนที่นักเรียนไม่อยากเรียน) จึงเป็นโอกาสของครูยุคใหม่ที่ต้องนำ ICT เป็นเครื่องมือในการจัดการเรียนรู้ ที่แตกต่างไปจากการสอนแบบเดิม คือบอกความรู้ แต่ปัจจุบัน เป็นการจัดการเรียนรู้ ที่ประหนึ่งว่าเป็นการสร้างอุโมงค์ความรู้เข้าไว้ เพื่อให้นักเรียนเข้าไปแล้วออกมาด้วยความรู้ที่ครูตั้งใจไว้ (ตามมาตรฐานการเรียนรู้ในหลักสูตร) ผลงานของครูยุคใหม่ก็คือ
1. สิ่งที่มุ่งหวังสูงสุดก็คือทุกเรื่องที่สอน นักเรียนจะต้อง มี คุณธรรม รู้จริง รู้ลึก รู้กว้าง เชื่อมโยงได้ สร้างองค์ความรู้ ผลงาน ชิ้นงาน อย่างสร้างสรรค์ได้ นำไปใช้ในการตอบสนองทุกสถานการณ์ ได้อย่างมั่นใจ ทั้งในระดับห้องเรียน ระดับท้องถิ่น ระดับชาติ และนานาชาติ
2.อะไรที่เสมือนอุโมงค์ความรู้ ที่ผมพูดถึง ที่จะสร้าง ความก้าวหน้าสร้างมูลค่าเพิ่มในวิชาชีพครู ให้แก่ตัวเอง หรือจะพูดตรงๆ ก็คือ แบบแผนการจัดการเรียนรู้ที่มีคุณภาพ ซึ่งประกอบด้วยองค์ประกอบสำคัญๆ เช่น
-มาตรฐานการเรียนรู้
-ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
-การวัด ประเมินผล
-ผลงานชิ้นงานที่สะท้อนผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
-กระบวนการจัดการเรียนรู้
-อุปกรณ์ สื่อการสอน แหล่งเรียนรู้
3. ตอบได้ไหมครับว่าองค์ประกอบเหล่านี้ ICT จะช่วยให้มีคุณภาพได้ในแง่มุมใดบ้าง
ถ้าตอบได้ยังไม่ชัดถ้อยชัดคำ ก็แนะนำให้ไปศึกษาเว็บไซต์ ต่อไปนี้ดูนะครับ 1. iEARN iEARN เครือข่ายทางการศึกษาและทรัพยากรการเรียนรู้นานาชาติ เป็นเครือข่ายที่ไม่หวังผลกำไรที่ใหญ่ที่สุดในโลก ที่จะช่วยให้ครู และคนหนุ่มสาวใช้อินเตอร์เน็ตและเทคโนโลยีอื่น ในการสร้างความร่วมมือในการทำโครงการเพื่อการเรียนรู้ร่วมกัน คลิ๊กดูได้ที่เว็บไซต์นี้ www.iearn.org.uk 2. ePALS - 'electronic pals' เว็บไซต์นี้บริการ email ที่มีความปลอดภัยสำหรับโรงเรียนพันธมิตรได้อย่างง่ายๆโดยไม่คิดค่าบริการสำหรับครูและนักเรียน คลิ๊กดูได้ที่เว็บไซต์นี้ www.epals.com 3. eLanguages เป็นเว็บไซต์ ที่มีรูปแบบความร่วมมือในการจัดการเรียนรู้สำหรับครู ที่ใช้ได้กับพันธมิตรนานาชาติ อย่างรวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ ทั้งในลักษณะแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และ การจัดการเรียนรู้แบบโครงงาน คลิ๊กดูได้ที่เว็บไซต์นี้ www.elanguages.org 4. SuperClubsPLUS เว็บไซต์นี้เป็นเว็บไซต์ ที่เป็นเครือข่ายทางสังคมสำหรับนักเรียนอายุระหว่าง 6-12 ปี คลิ๊กดูได้ที่เว็บไซต์นี้ www.superclubsplus.com 5. eTwinning เว็บไซต์นี้สำหรับโรงเรียนในยุโรป คลิ๊กดูได้ที่เว็บไซต์นี้ www.etwinning.net 6 Oracle ThinkQuest เป็นเว็บไซต์ที่มีการป้องกันการเข้าถึง ใช้ในการเรียนแบบออนไลน์ ที่ใช้สอนโครงงานเพื่อ พัฒนาทักษะที่ต้องการในสตวรรษที่ 21 คลิ๊กดูได้ที่เว็บไซต์นี้ www.thinkquest.org/en 7 Moodle เป็นเว็บไซต์บริการฟรี ด้วยระบบการจัดการเรียนรู้ และการเรียนเสมือนจริง คลิ๊กดูได้ที่เว็บไซต์นี้ moodle.org ผมเองไม่ได้เจาะดูทุกเว็บไซต์ ที่สมัครเป็นสมาชิกแล้ว คือ eLanguage ท่านใดเข้าไปใช้เว็บไซต์ใดแล้วก็มาคุยให้ฟังกันบ้างนะครับ สวัสดีครับ ชัด บุญญา 25 เมษายน 2553"
ความเห็น (2)
นงลักษณ์ วันสม
อ่านแล้ว ดวงตาลุกโพลง อยากรู้ต่อค่ะ ขอบคุณมากๆ
แสดงความคิดด้วยคนค่ะเพราะสนใจด้านนี้มาก
การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศทางการศึกษา ในปัจจุบันมีการพัฒนาไปอย่างรวดเร็ว มุ่งเน้นในการจัดการบริหารจัดการสารสนเทศที่มีอยู่ มาใช้ให้เกิดการนำมาใช้ประโยชน์สูงสุด ไม่ว่าจะเป็นด้านการศึกษา ด้านธุรกิจ หรือความบันเทิง การสื่อสารเป็นจึงเป็นสิ่งจำเป็นในการแลกเปลี่ยนข้อมูล สิ่งที่เห็นได้ชัดคือเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ที่มีการการเติบโตอย่างรวดเร็ว มีการการแลกเปลี่ยนข้อมูลขนาดใหญ่ที่ เข้าถึงได้ทุกที่ ไม่ว่าจะอยู่ส่วนไหนของโลก อีกสิ่งที่ตามมาและเป็นที่นิยมกันมากเพราะสะดวกดี คือ เครือข่ายข้อมูลไร้สาย มีการนำเทคโนโลยีการสื่อสารข้อมูลไร้สายมาใช้ในธุรกิจอย่างกว้างขวางจึงทำให้การสื่อสารข้อมูล แบบไร้ขีดจำกัด ผู้ใช้ไม่จำเป็นต้องอยู่ กับสถานที่เดิม ๆ หรือรูปแบบเดิมๆ และเทคโนโลยีดิจิตอล
มีการออกแบบอุปกรณ์ที่ทันสมัยที่ สามารถแปลง จัดเก็บ และใช้งานข้อมูลต่างในรูปแบบดิจิตอลได้อย่างง่ายดาย เช่นการเก็บข้อมูลไว้ใน แฟลชไดร์ฟ ที่สามารถบรรจุข้อมูลได้มากมายมหาศาล
จะเห็นว่าความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยีนั้นก้าวหน้าไปรวดเร็วมาก แสดงว่ามีการพัฒนาไปอย่างไม่หยุดยั้ง แต่สิ่งที่ก้าวหน้าเหมือนกับดาบสองคม หากไม่พัฒนาควบคู่ไปกับความมีคุณธรรม/จริยธรรม ก็จะทำให้มีผลที่ย้อนกลับมาในสภาพที่น่ากลัว และการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารได้ง่าย เพราะมีสื่อที่ทันสมัย อาจจะเป็นสาเหตุที่ก่อให้เกิดความแตกแยกอย่างที่เราประสบปัญหาอยู่ในขณะนี้ก็ได้