ภาวะผู้นำ

ท่านผู้อ่านจะเป็นผู้นำแบบไหน?

ภาวะผู้นำ กับควายป่าไบซันและห่านป่า

จอห์นรู้จักกับทิมมาพอสมควรในหอการค้าแห่งนี้ ทิมเป็นกรรมการผู้จัดการบริษัทข้ามชาติที่ประสบความสำเร็จอย่างสูงในประเทศไทย แต่ทิมกับดูสบายๆ ไม่มีท่าทีของความยุ่งเหยิงเหมือนคนอื่นๆ เขามีเวลาสำหรับการสังสรรค์ สร้างสายสัมพันธ์กับเพื่อนๆ ตลอดจนช่วยเหลืองานสังคมสงเคราะห์อย่างขยันขันแข็ง

วันหนึ่งจอห์นจึงถือโอกาสถามทิมว่า “ทิมคุณบริหารงานของคุณอย่างไร คุณถึงดูไม่วุ่นวายเหมือนพวกเราคนอื่นๆ”

ทิมตอบว่า “ผมก็เคยเหมือนพวกคุนนั่นแหละ ผมทำเกือบทุกอย่างตั้งแต่วางแผนงาน ลงมือทำ ติดตามผล ปีแรกในเมืองไทยผมเหนื่อยมาก มันสนุกดีแต่ครอบครัวผมไม่ชอบ วันหนึ่งมีเพื่อนร่วมงานคนไทยคนหนึ่งแนะนำหนังสือชื่อ Flightof the Buffalo เขียนโดย James A. Belasco และ Ralph C. Stayer. ผู้เขียนเล่าถึงแนวคิดของผู้นำในยุคเก่าโดยเปรียบเทียบว่าเป็นเสมือนหัวหน้าฝูงควายไบซัน”

จอห์นถามว่า “เขาหมายความว่าผู้นำในอดีตโง่เหมือนควายหรือยังไงครับ”

ทิมหัวเราะแล้วจึงรีบอธิบาย “ไม่ใช่...ไม่ใช่ครับ เป็นการเปรียบเปรยนะ ไบซันเป็นควายป่าในอเมริกา สัตว์พวกนี้มันจะซื่อสัตย์และทำตามหัวหน้าฝูงโดยมันจะยืนล้อมหัวหน้าฝูงรอคำสั่งอย่างนั้นแหละ เมื่อหัวหน้าฝูงไม่อยู่พวกนี้จะทำอะไรไม่ถูก ดังนั้นในยุคบุกเบิกของอเมริกา เมื่อพวกคนต้องการล่าควายป่าทั้งฝูง เขาก็ทำได้ง่ายโดยสังเกตุให้ได้ว่าตัวไหนเป็นหัวหน้าฝูงแล้วก็ยิงมันซะ แค่นี้ก็สามารถจับไบซันได้ทั้งฝูง เพราะทำอะไรไม่ถูกเมื่อไม่มีหัวหน้าซะแล้ว”

จอห์นผงกศรีษะแล้วจึงพูดต่อ “มันเป็นแนวคิดที่น่าสนใจมากๆ ผมเองอาจจะเป็นหัวหน้าฝูงควายไบซันอยู่ก็ได้”

ทิมเล่าต่อ “ผมก็เคยเป็นเหมือนกัน แต่ว่าก่อนอื่นผมขอเตือนก่อนนะครับว่า หากเล่าแนวคิดนี้ให้คนไทยควรจะอธิบายเรื่องไบซันก่อน เพราะเดี๋ยวคนไทยเขาจะเข้าใจผิดว่าไปว่าพวกเขาเป็นควาย ในความหมายของคนไทยแล้ว การเปรียบเปรยว่าใครเป็นควายนั้นเสียหน้ามากเพราะควายเป็นสัญญลักษณ์ของความโง่”

จอห์นถามตอว่า “แล้วหากไม่อยากเป็นจ่าฝูงไบซัน ผมต้องทำอย่างไรละครับ”

ทิมกล่าว “ผู้เขียนเขาแนะนำแนวคิดใหม่ของผู้นำคือแนวคิดเรื่องของฝูงห่าน เขาไม่ได้บอกที่มามากนัก ผมลองไปค้นจากอินเตอร์เน็ท จึงทราบว่าห่านป่านั้นพวกมันบินได้เป็นพันๆไมล์ คนที่นำแนวคิดนี้มาประยุกต์ใช้กับการบริหารคือ Angeles Arrien โดยเขานำมาจากงานของ Milton Olson เขานำเสนอในงาน 1991 Organizational Development Network.”

จอห์นท้วงขึ้นว่า “มันตั้งหลายปีมาแล้วนี่ครับ คุณว่ามันไม่ล้าสมัยไปหน่อยหรือครับ”

ทอมพยักหน้า “ก็จริงครับ แต่มันยังใช้ได้ดีอยู่ครับ ผมจะเล่าให้ฟัง เมื่อห่านมันบินระยะทางไกลๆมันเรียนรู้ว่าการบินเป็นรูปตัว V จะทำให้ห่านตัวหลังเหนื่อยน้อยลง วิธีนี้ทำให้พวกมันทั้งฝูงสามารถเพิ่มระยะทางได้ไกลขึ้นถึง 71% บทเรียนที่หนึ่งก็คือการที่คนมีเป้าหมายและทิศทางเดียวกัน เราสามารถไปได้ถึงเป้าหมายเร็วขึ้น เพราะว่าเราเดินทางด้วยพลังขับเคลื่อนที่เกื้อหนุนซึ่งกันและกัน

เมื่อห่านตัวใดแตกฝูงออกจากรูปตัววี มันจะรู้สึกถึงแรงปะทะของการบินเดี่ยว มันจะรีบบินกลับเข้าฝูงทันทีเพื่อให้ได้ประโยชน์จากพลังของเพื่อนๆตัวที่บินนำหน้ามันอยู่ บทเรียนที่สองคือ หากว่าเรามีสัญชาติญาณแบบห่านป่าเหล่านี้ ก็คือการที่เรามีแนวคิดไปในทิศทางเดียวกับผู้นำ เราจะยอมรับและให้ความช่วยเหลือซึ่งกันและกันได้ดียิ่งขึ้น
เมื่อห่านตัวที่อยู่หน้าสุดซึ่งต้องรับแรงต้านสูงสุดเหนื่อยล้า มันจะสลับไปท้ายสุดเพื่อออกแรงน้อยที่สุด แล้วตัวอื่นจะสลับขึ้นมานำฝูง บทเรียนที่สามก็คือ การสลับกันเป็นผู้นำทำให้เป็นการกระจายภาวะผู้นำและร่วมกันรับผิดชอบ คนก็เสมือนกับห่านป่าเหล่านี้ก็คือเราต้องพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกันไม่ว่าจะเป็นเรื่องของ ความรู้ ความสามารถ ทักษะ พรสวรรค์ ศักยภาพ และทรัพยากรต่างๆ

ในขณะที่บินห่านตัวหลังๆจะคอยส่งเสียงระงมดังก๊าบๆๆ เป็นการให้กำลังใจตัวที่นำหน้าอยู่ บทเรียนบทที่สี่ก็คือ เราต้องแน่ใจว่าการส่งเสียงของเรานั้นเป็นการให้กำลังใจผู้นำและทีมงาน ในทีมงานที่มีการให้กำลังใจกันด้วยการชมเชยมีพลังอย่างยิ่ง เราต้องการเสียงชมเชยและให้กำลังใจกันอย่างสม่ำเสมอทั้งจากทีมงานและหัวหน้างาน

เมื่อห่านตัวใดป่วย บาดเจ็บหรือถูกยิง จะมีห่านสองตัวออกจากฝูงมาช่วยเหลือและคอยป้องกันภัยให้ มันจะอยู่ด้วยกันจนหายหรือตายจากไป แล้วพวกมันก็จะบินกลับเข้าฝูง บทเรียนบทสุดท้าย หากเรามีความเอื้ออาทรเช่นห่าน เราจะอยู่เคียงข้างกันและกันในยามยาก และในยามที่เราแข็งแรง

ผมเล่าเรื่องเหล่านี้ให้ทีมงานคนไทยของผม และผมก็ฝึกฝนให้เขาเก่งขึ้นมาเพื่อจะได้สามารถสลับสับเปลี่ยนหมุนเวียนหน้าที่การงาน ดังนั้นที่สำนักงานของผมจึงบริหารงานได้อย่างราบรื่นแม้ตอนที่ผมไม่อยู่ในออฟฟิศ เพราะผมมีพวกเพื่อนๆที่มีสไตล์การบริหารแบบห่านเหล่านี้ไง”

ที่มา : http://www.thaicoach.com

[ราชิต สุพร]

ถ้าผู้นำดี มีคุณธรรม บริวาลก็จะช่นชมอิ่มใจในงานนั้นครับ

[นงนาท สนธิสุวรรณ]